Zaburzenia odżywiania – przyczyny, rodzaje, leczenie. Jakie choroby powodują zaburzenia odżywiania.

Zaburzenia odżywiania to bardzo zróżnicowana grupa, której nie sposób ograniczyć do anoreksji i bulimii. W społecznej świadomości to jednak te dwie choroby kojarzą się z zaburzeniami odżywiania.

Zaburzenia odżywiania to bardzo zróżnicowane choroby, łączy je natomiast to, że wszystkie rozwijają się na podłożu psychicznym. Osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania z reguły wymagają wsparcia terapeutycznego.

Zaburzenia odżywiania – przyczyny

Zaburzenia odżywiania wbrew pozorom nie rozwijają się wyłącznie u kobiet. Coraz częściej ich ofiarą padają również mężczyźni. Wpływ na rozwój bulimii, anoreksji czy pregoreksji ma nierealistyczny obraz szczupłego i wysportowanego ludzkiego ciała promowany w mediach, a także współczesny szybki tryb życia. Leczenie zaburzeń odżywiania powinno uwzględniać także często zaburzoną sytuację rodzinną pacjenta oraz jego podatność na stres.

Warto zdawać sobie sprawę, że rodzaje zaburzeń odżywiania łączy:

• zaburzony, negatywny obraz własnego ciała,
• brak akceptacji samego siebie,
• trudność w rozumieniu i rozładowywaniu emocji,
• potrzeba nadmiernej kontroli wszystkich aspektów życia, w tym także odżywiania.

Zaburzenia odżywiania u dzieci oraz dorosłych za każdym razem należy rozpatrywać indywidualnie. Terapia zaburzeń odżywiania właściwie od tego się zaczyna. Trudno bowiem pomóc pacjentowi z bulimią, nie definiując przyczyn jej wystąpienia, a te nigdy nie są jednoznaczne. Na zaburzenia odżywiania u dzieci i młodzieży szczególnie istotny wpływ mają grupy rówieśnicze, szkoła, portale społecznościowe, a także cała medialna dyskusja, która ogniskuje się wokół idealnej sylwetki.

Niepokojącym zjawiskiem jest natomiast ortoreksja, która z dobrego nawyku jedzenia zdrowej i ekologicznej żywności, przeradza się w poważne zaburzenie odżywiania. Dzieje się tak w przypadku, gdy osoba dbająca o dobrą jakość pożywienia mało który produkt uznaje za wystarczająco zdrowy.

Zaburzenia odżywiania – rodzaje

Zaburzenia odżywiania można podzielić na pierwotne i wtórne. Grupa druga nadal się rozwija o nowe choroby, które wynikają z zmieniającej się sytuacji życiowej współczesnych pacjentów. Rozwijająca się grupa wtórnych zaburzeń odżywiania bardzo dobrze obrazuje również, jak ogromny wpływ na zaburzenia odżywiania mają warunki współczesnego świata.

Do grupy pierwotnych zaburzeń odżywiania zalicza się:

• anoreksję (jadłowstręt pierwotny),
• bulimię (żarłoczność pierwotną).

Do grupy wtórnych zaburzeń odżywiania zalicza się:

• bulimoreksję – połączenie anoreksji i bulimii, w którym okresy głodówki przeplatane są napadami kompulsywnego objadania się;
• ortoreksję – głodzenie wynikające z przekonania, że większość produktów nie jest wystarczającą zdrowa;
• bigoreksję – związaną z dążeniem do posiadania większej masy mięśniowej; objawia się nadmiernym spożyciem białka i odwodnieniem;
• pregoreksję – anoreksję ciążową, która dotyczy kobiet starających się maksymalnie ograniczyć tycie w ciąży;
• drunkoreksję – związaną z alkoholizmem chorobę polegającą na ograniczaniu spożywania pokarmów, aby móc pić alkohol bez ryzyka tycia;
• kompulsywne objadanie się – czyli wewnętrzny przymus jedzenia dużych ilości, najczęściej poza stałymi porami posiłków. Objadanie się nie ma nic wspólnego z potrzebą zaspokojenia głodu.

Zaburzenia odżywiania – objawy

Zaburzenia odżywiania – anoreksja i bulimia wyznaczają katalog objawów charakterystycznych dla całej grupy zaburzeń. Wtórne zaburzenia odżywiania są pod wieloma względami odmianami anoreksji lub bulimii (częściej tej pierwszej) wynikającymi z konkretnych warunków społecznych (ciąży, alkoholizmu, fanatycznego podejścia do zdrowej żywności).

Podstawowymi objawami anoreksji są:

• obniżenie masy ciała,
• niska masa mięśniowa,
• zaburzenia hormonalne,
• syndrom małego serca.

Podstawowym objawem bulimii jest natomiast kompulsywne objadanie się, prowokowanie wymiotów. Te ostatnie są antidotum na tycie. Osoby cierpiące na bulimię często stosują również mordercze, wielogodzinne treningi.

Jak wyjść z zaburzeń odżywiania?

Terapia zaburzeń odżywiania to żmudny i wymagający proces. Osoba cierpiąca na anoreksję, bulimię lub też pochodne choroby powinna zostać zdiagnozowana przez psychiatrę. W przypadku zaburzeń odżywiania u dzieci powinien być to psychiatra dziecięcy.

W leczeniu zaburzeń odżywiania konieczne jest przejście przez wiele poziomów, od somatycznego do psychicznego. Do pracy z osobą cierpiącą na zaburzenia odżywiania zaangażowani są także inni specjaliści. W zależności od potrzeb mogą to być: dietetyk, kardiolog, endokrynolog, ginekolog. Zdarza się, że konieczne okazuje się włączenie farmakoterapii. Kluczową formą leczenia zaburzeń odżywiania jest psychoterapia.

Terapia zaburzeń odżywiania

Psycholog zajmujący się zaburzeniami odżywiania to najważniejsza osoba w leczeniu anoreksji, bulimii i ich pochodnych. W leczeniu wykorzystuje terapię psychodynamiczną, szczególnie przydatną w ciężkich postaciach zaburzeń. Cennym narzędziem jest podejście poznawczo-behawioralne, które oferuje m.in. modyfikację schematów poznawczych pozwalających redukować objawy zaburzeń. Korzysta się także z psychoterapii ruchem i tańcem.