Scyntygrafia kości – na czym polega badanie i jak interpretować wyniki?

Scyntygrafia kości zaliczana jest do obrazowych badań, podczas których podaje się badanemu niewielką ilość promieniotwórczego izotopu drogą dożylną. Scyntygrafia jest konieczna przy ocenie stanu kości i obecności potencjalnych schorzeń.

Scyntygrafia kości jest powszechnie stosowaną metodą pomocną w ocenie stanu układu kostno-stawowego. Metoda ta jest całkowicie bezbolesna i nie wymaga stosowania środków znieczulających. Wyniki scyntygrafii kości muszą być odczytywane przez lekarza specjalistę, aby postawiona diagnoza była poprawna.

Badanie scyntygraficzne kości

Podczas badania scyntygrafii kości pacjentowi podaje się dożylnie niewielkie ilości znaczników promieniotwórczych, które umiejscawiają się w miejscach występowania stanów zapalnych oraz rozkładu kości. Taki rodzaj diagnozy chorób kości jest całkowicie bezbolesny i bezpieczny dla zdrowia. Można go wykonywać również u dzieci. Scyntygrafia kości nie powoduje żadnych skutków ubocznych.

Jak wygląda badanie scyntygraficzne?

Podczas wykonywania badań scyntygraficznych osoba badana musi leżeć nieruchomo przez okres od dwóch do czterech godzin. Może to wiązać się z pewnym dyskomfortem. Obecnie wyróżnia się dwa rodzaje scyntygrafii: dynamiczną i statyczną. Badanie nie wymaga wcześniejszego przygotowania.

Scyntygrafię dynamiczną dzieli się trzy fazy: naczyniową, miąższowa oraz stawową. Zarówno faza naczyniowa, jak i miąższowa odbywają się po upływie 10 minut od momentu podania izotopu. Medyk obserwuje wówczas obszar, który podejrzewa o zmiany zapalne. Na interpretację trzeciej fazy – stawowej – należy jednak poczekać około 2–4 godzin od momentu podania izotopu. Podczas tej fazy obserwuje się nie tylko obszar podejrzany o zapalenia, ale i całe ciało. Badanie scyntygrafii statycznej przebiega z kolei z pominięciem dwóch pierwszych faz, a lekarz obserwuje jedynie obraz całości po 2–4 godzinach.

Kiedy otrzymuje się wyniki scyntygrafii kości? Pacjent podczas badania dostaje jego rezultaty na bieżąco. Obraz pojawia się na monitorze komputera, a wyniki można zapisać i analizować w także trybie offline. Dokładny opis, który otrzymuje osoba badana, może być następnie przekazany lekarzowi prowadzącemu.

Wskazania do wykonania scyntygrafii

Wskazaniem do wykonania badań scyntygraficznych kości są podejrzenia o występowanie schorzeń układu kostno-stawowego. Lekarz może zlecić ich wykonanie, jeśli podejrzewa: przerzuty nowotworowe do kości, stany zapalne stawów różnego pochodzenia, stany zapalne kości (zarówno przewlekłe, jak i ostre), złamania kości, martwice kości oraz przewlekłe bóle kostne o niejasnym pochodzeniu. Ponadto metodą scyntygrafii ocenia się skuteczność leczenia w przypadku przeszczepów kostnych.

Jak przygotować się do scyntygrafii?

Przed przystąpieniem do badań nie trzeba być ani na czczo, ani odstawiać stale przyjmowanych leków. Podczas scyntygrafii należy jedynie leżeć nieruchomo w wygodnym ubraniu. Najlepiej, aby nie posiadało ono żadnych elementów metalowych (sprzączek, klamerek, kapsli czy nitów) oraz biżuterii. Metal może powodować błędy w obrazie. Zakazane jest także używanie telefonu komórkowego. Po zakończeniu badania zaleca się wypicie dużej ilości płynów. Ma to na celu szybsze pozbycie się izotopu wraz z moczem.

Skutki uboczne scyntygrafii kości

Badanie scyntygrafii nie ma ograniczeń wiekowych ani ilościowych. W razie konieczności można je wykonywać wielokrotnie, ponieważ jest całkowicie bezpieczne dla zdrowia i nie wiążą się z nim żadne skutki uboczne. Jedynie dla małych dzieci przebieg badania może okazać się trudny do zniesienia, ze względu na konieczność leżenia nieruchomo przez długi czas. Czasami podaje się im środek uspokajający, co zwiększa komfort badania, gdyż w ten sposób ogranicza się nadmierne ruchy ciała dziecka.

Jedynymi przeciwwskazaniami do wykonania scyntygrafii kości jest ciąża i karmienie dziecka piersią. Zaleca się także, aby osoba, która poddaje się badaniu, powstrzymała się od przebywania w pobliżu kobiet ciężarnych przez około dobę od zakończenia scyntygrafii. W ciele pacjenta obecna jest bowiem niewielka ilość izotopu, którego czas połowicznego rozpadu wynosi blisko 6 godzin. Nie wywołuje on żadnych reakcji alergicznych. Izotop ten jest po pewnym czasie całkowicie wydalany z organizmu. Aby przyspieszyć ten proces, po wyjściu z badania należy wypić jak największą ilość płynów.