Skaza białkowa u dorosłych – objawy, leczenie, przyczyny. Jaką dietę stosować?

Skaza białkowa u dorosłych to niemedyczne sformułowanie dotyczące występowania skórnych objawów alergii na białko. Dzieci to najczęstsza grupa osób manifestujących objawy skazy białkowej. Objawy u dorosłych są często mniej nasilone niż u dzieci, charakterystyczna jest lokalizacja występowania zmian.

Zarówno białka roślinne, jak i zwierzęce mogą wywołać skazę białkową. Leczenie skazy białkowej opiera się na eliminacji z diety produktów wywołujących objawy, czasami konieczne jest stosowanie preparatów natłuszczających oraz leków histaminowych łagodzących uczucie świądu.

Skaza białkowa u dorosłych

Skaza białkowa, czyli potocznie alergia na białka (między innymi mleka krowiego) manifestująca się zwykle na skórze, rozwija się zazwyczaj w dzieciństwie. Jest to pojęcie niefunkcjonujące obecnie w słownictwie medycznym. Skaza białkowa zwykle wywołana jest białkami mleka i samoistnie znika około 2. roku życia, choć czasami trwa całe życie lub jej objawy pojawiają się w życiu dorosłym. Inne produkty mogące wywołać skazę białkową to produkty roślinne. Skazę białkową u dorosłych rozpoznaje się na podstawie testów prowokacyjnych oraz testów skórnych płatkowych i punktowych. Objawy są uciążliwe i bez leczenia lub stosowania diety mogą znacząco zaburzać codzienne funkcjonowanie.

Skaza białkowa u dorosłych – objawy

Objawem uczulenia na białko (skazy białkowej) jest powstawanie zmian na skórze w postaci grudek na podłożu rumieniowym zwykle umiejscowionych w zgięciach kolanowych, łokciowych, w okolicach stawów nadgarstkowych oraz skokowych. Zmiany mają charakter nawracający, mogą okresowo nasilać się i ustępować. Wysypka jest swędząca, może wybudzać ze snu, zaburzać jego jakość, co sprawia, że jest uporczywa dla osoby chorej i może znacznie upośledzać jej funkcjonowanie. Skaza białkowa u dorosłych może prowadzić do rozwoju atopowego zapalenia skóry. Objawy towarzyszące zmianom skórnym pochodzą zwykle ze strony przewodu pokarmowego: bóle brzucha, biegunki, wymioty, które pojawiają się po spożyciu alergizującego posiłku. Skaza białkowa – jak rozpoznać? Charakterystyczne jest ustępowanie wyżej wymienionych objawów podczas eliminacji produktów białkowych z diety.

Skaza białkowa u dorosłych – dieta

Najlepszym sposobem na leczenie choroby jest eliminacja produktów uczulających z diety. Skaza białkowa u dorosłych wymaga restrykcyjnego przestrzegania diety. Skaza białkowa u dorosłych – czego nie jeść? Produkty zakazane:

• mleko krowie i inne produkty mleczne,
• mleko innych zwierząt (kozie, owcze),
• mięso wołowe,
• mięso cielęce,
• ryby i owoce morza,
• jaja,
• mąka pszenna,
• soja,
• orzechy.

Najlepszym sposobem na ustalenie alergizujących produktów w skazie białkowej u dorosłych są testy prowokacyjne – wykluczanie, a następnie włączanie poszczególnych produktów i obserwacja nasilenia objawów. Okres diety eliminacyjnej powinien wynosić około 14 dni. Uczulające pokarmy powinno się wyłączyć z diety na okres około 6 miesięcy, a po tym czasie można wykonać kolejną prowokację pokarmową, by stwierdzić, czy produkty dalej powodują objawy. Przy wykluczeniu produktów mlecznych konieczne jest zwrócenie uwagi na dodatkową suplementację niektórych substancji w skazie białkowej. Dieta u dorosłego powinna być bogata w produkty zastępcze zawierające witaminę D i wapń.

Skaza białkowa u dorosłych – przyczyny

Przyczyną skazy białkowej u dorosłych jest nadmierna reakcja na zawarte w pokarmach alergeny. Występowanie u mniejszych dzieci spowodowane jest niedojrzałością układu immunologicznego, która z wiekiem ustępuje. Zdarza się jednak, że tak się nie dzieje.

Skaza białkowa u dorosłych pojawia się częściej u osób posiadających inne uczulenia, astmę oskrzelową, alergiczny nieżyt nosa lub gdy osoby cierpiące na skazę białkową mają krewnych z alergiami. Mówi się, że przyczyną powstawania alergii jest nadmierna ochrona przed alergenami w dzieciństwie (wychowywanie w zbyt sterylnych warunkach) oraz czynniki środowiskowe, zanieczyszczenia powietrza.

Skaza białkowa – leczenie u dorosłych

Czasami oprócz eliminacji niektórych produktów z diety konieczne jest wdrożenie pomocniczego leczenia farmakologicznego, szczególnie w okresie zaostrzeń skazy białkowej. Leczenie polega na odpowiednim natłuszczanie skóry, najlepiej za pomocą nawilżająco-natłuszczających preparatów emolientowych dostępnych bez recepty. W przebiegu zaostrzeń miejscowo stosować można również preparaty inhibitorów kalcyneuryny lub glikokortykosteroidy. Uczucie świądu zmniejszają leki przeciwhistaminowe.