Szczepienia na pneumokoki znajdują się od stycznia 2017 r. w kalendarzu szczepień obowiązkowych. Wcześniej obowiązkowemu szczepieniu poddawane były dzieci z wagą urodzeniową poniżej 2,5 kg oraz wcześniaki (urodzone przed 37. tygodniem ciąży), a ze wskazań medycznych również dzieci do 5. roku życia z chorobami przewlekłymi, takimi jak astma czy cukrzyca.
Przez wzgląd na największe ryzyko zakażenia pneumokokami dzieci do 2. roku życia, których układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni wykształcony, szczepienia przeciwko pneumokokom stanowią istotny element profilaktyki zdrowotnej. Kształtują one trwałą odporność na najczęściej występujące typy bakterii powodujących infekcje.
Kiedy szczepić na pneumokoki?
Szczepionka na pneumokoki zmniejsza ryzyko zakażenia bakteriami z grupy Steptococcus pneumoniae (inaczej dwoinki zapalenia płuc), które są odpowiedzialne za infekcje układu oddechowego, takie jak zapalenie ucha środkowego czy zapalenie zatok. Przyczyniają się także do rozwoju poważnych zakażeń bakteryjnych, do których należą: zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, posocznica (sepsa). Pneumokoki to bakterie występujące powszechnie i w związku z tym jedynym skutecznym sposobem uniknięcia zakażenia jest szczepienie ochronne. Zgodnie z zaleceniami kalendarza szczepień rodzice po ukończeniu przez niemowlę 6. tygodnia życia powinni zgłosić się na obowiązkowe szczepienie ochronne. Szczepienie u dziecka, które nie ukończyło 2. roku życia, a przed rozpoczęciem cyklu szczepień przebyło zakażenie pneumokokowe, pomaga ograniczyć ryzyko ponownej infekcji.
Szczepionka na pneumokoki po 2. roku życia jest zalecana u dzieci uczęszczających do żłobków oraz przedszkoli.
Katar a szczepienie na pneumokoki
Jeśli chodzi o katar a szczepienie na pneumokoki, to lekarz orzeka o możliwości zaszczepienia dziecka. W przypadku kataru, ostrego zakażenia lub infekcji przebiegającej z gorączką należy odłożyć szczepienie. Jeżeli zaś po wcześniejszej dawce szczepionki pojawiła się reakcja anafilaktyczna bądź nadwrażliwość na którykolwiek składnik szczepionki, jest to bezwzględne przeciwwskazanie do podania szczepionki przeciwko pneumokokom.
Rodzaje szczepionek na pneumokoki
W Polsce wykorzystuje się 2 rodzaje szczepionek na pneumokokom: polisacharydowe i skoniugowane.
Szczepionki polisacharydowe zalecane są w przypadku osób po 65. roku życia, dzieci po 2. roku życia oraz osób z grupy zwiększonego ryzyka. Chronią przed 23 typami pneumokoków najczęściej powodujących infekcje.
Szczepionki skoniugowane występujące w dwóch wariantach – 10-walentnych oraz 13-walentnych. Są przystosowane do podawania niemowlętom już od 6. tygodnia życia. W ich składzie znajduje się specjalne białko stymulujące niedojrzały układ immunologiczny dziecka, kształtujące w ten sposób trwałą odporność na szczepy pneumokoków najczęściej wywołujące zakażenia. Szczepionka 10-walentna jest obowiązkowa i darmowa, zaś 13-walentna płatna.
Zobacz także
Szczepienie na pneumokoki – ile dawek?
To ile dawek szczepionki na pneumokoki oraz schemat ich podawania zależy od wieku dziecka w chwili rozpoczęcia szczepień. Szczepienie obowiązkowe obejmuje 2 dawki podstawowe w czasie pierwszego roku życia (po ukończeniu 6. tygodnia życia) oraz 1 przypominającą w 2. roku życia. W przypadku dzieci z grupy ryzyka, szczepienie podawane jest w 3 dawkach w czasie pierwszego roku życia i jednej uzupełniającej w 2. roku życia.
Dzieciom rozpoczynającym cykl szczepień w 2. roku życia podawane są 2 dawki szczepionki, zaś dzieciom powyżej 2 lat tylko 1 dawka. Szczepionki skoniugowane podawane są domięśniowo, w przypadku niemowląt w przednio-boczną część uda, u małych dzieci zaś w mięsień naramienny. Szczepienie może być wykonywane równocześnie z innymi szczepionkami, należy jednak pamiętać o podawaniu ich w innych miejscach ciała.
Szczepionka na pneumokoki – powikłania
Odczyny poszczepienne o przemijającym, łagodnym charakterze mogą pojawić się u niektórych dzieci w ciągu 3 dni od podania szczepionki. Najczęściej jest to reakcja po szczepieniu na pneumokoki dotycząca miejsca wstrzyknięcia: zaczerwienienie, stwardnienie, bolesność i obrzęki ograniczające ruchomość kończyny. Zdecydowanie rzadziej pojawiają się gorączka po szczepieniu na pneumokoki, złe samopoczucie, utrata apetytu, wymioty, biegunka, bezsenność czy płaczliwość. Zagrażające życiu działania niepożądane, takie jak zapaść sercowo- naczyniowa lub wstrząs anafilaktyczny, występują niezwykle rzadko.
Zobacz także: Szczepionka na pneumokoki: powikłania i wskazania do szczepień
Pneumokoki: szczepić czy nie?
Na podstawie przeprowadzonych badań klinicznych potwierdzono bezpieczeństwo i skuteczność szczepień przeciwko pneumokokom. Udowodniono, że powikłania poszczepienne zdarzają się dużo rzadziej niż ciężkie powikłania wynikające z zakażenia pneumokokami. Szczepienia chronią przed lekoopornymi szczepami bakterii oraz ograniczają ryzyko infekcji wywoływanych pneumokokami. Ponadto szczepienie małych dzieci ma też efekt pośredni – zabezpiecza osoby starsze przed zachorowaniem na zapalenie płuc spowodowane obecnością pneumokoków.
Udostępnij
Podoba Ci się ten artykuł?
Polecamy
„20 proc. pacjentek, niejednokrotnie nawet z zaawansowaną endometriozą, nie ma żadnych dolegliwości bólowych” – mówi dr Jan Olek
Uważano, że kobietom papierosy szkodzą szczególnie, niszcząc nie tyle ich zdrowie, co moralność. Jak kiedyś leczono tytoniem
„Perspektywa psychoterapeuty nie ogranicza się do spojrzenia na indywidualne cierpienie. Sięga do tego, co się dzieje między światem a człowiekiem” – mówi Bogdan de Barbaro
