Zapalenie ślinianek – objawy, przebieg i leczenie

Zapalenie ślinianek to bolesny stan, który powodują wirusy lub bakterie. Borykają się z nim zarówno dorośli, jak i dzieci. Narażone są osoby o słabej odporności, złej higienie jamy ustnej, a nawet cukrzycy. Ślinianki odpowiedzialne są za produkcję śliny i ponadto odgrywają ważną rolę w procesie trawienia pokarmów. Jakie czynniki przyczyniają się do rozwoju zapalenia ślinianek? Jak leczyć infekcję?

Ślinianki, a właściwie gruczoły ślinowe umiejscowione w jamie ustnej, odgrywają ważną rolę w procesie trawienia pokarmu i jego nawilżaniu, mają również działanie antybakteryjne. Narażone na częsty kontakt z infekcjami mogą powodować bolesny stan zapalny, który również może odznaczać się obrzękiem gruczołu. Na zapalenie ślinianek narażone są zarówno osoby młodsze, jak i starsze.

Przyczyny zapalenie ślinianek

Do najważniejszych czynników powodujących zapalenie ślinianek należą wirusy (np. wirus świnki) i bakterie (beztlenowe, gronkowce, paciorkowce). Stan zapalny wywoływany jest przez szereg czynników, jednak nie ma on jednej, określonej przyczyny. Co więcej, stany zapalne ślinianek mogą nawracać.

Objawy zapalenia ślinianek

Wyróżnia się kilka rodzajów stanów zapalnych ślinianek. Najprostszy podział obejmuje ostry i przewlekły stan zapalny. Z czego ten drugi może być konsekwencją nieprawidłowego leczenia ostrego stanu zapalnego. Główne dolegliwości wskazywane przez chorych to przede wszystkim dotkliwy ból, trwający bezustannie przez kilka dni. Ponadto obserwuje się obrzęk policzków i ich tkliwość. Rozwijające się zapalenie ślinianek powoduje również miejscowe zaczerwienie skóry, narastającą suchość w jamie ustnej i trudność z jedzeniem i piciem. W skrajnych przypadkach może również powodować wymioty.

Stan zapalny rozwija się powoli i w pierwszym etapie przypomina zwykłe przeziębienie. Chorzy borykają się z uczuciem zimna, dreszczami, bolesnością mięśni, uczuciem rozbicia i wysoką gorączką.

Ostre zapalenie ślinianek ponadto objawia się powstawaniem ropni w okolicach ślinianek i powiększeniem węzłów chłonnych. Symptomy, w zależności od przebiegu choroby i odporności danej osoby, mogą utrzymywać się od 7 do 14 dni.

Jedną z chorób przyczyniającą się do ostrego stanu zapalnego ślinianek jest tzw. świnka. Spowodowana przez wirusa charakteryzuje się dużym obrzękiem ślinianek przyusznych. Choroba częściej dotyka dzieci niż dorosłych, a długość jej trwania wynosi 14 dni.

Rodzaje ślinianek

Wyróżniamy trzy grupy ślinianek, z czego każde z nich mogą być dotknięte zmianą chorobową i zapaleniem.

• Ślinianki podżuchwowe – znajdują się w dolnej części żuchwy i występują parzyście, po obu jej stronach. Odpowiadają za produkcję ponad 70% śliny i regulują m.in. odczuwanie smaku pokarmu.
• Ślinianki przyuszne – to największe gruczoły ślinowe, leżące po obu stronach twarzy. Umiejscowione są w tylnej części żuchwy blisko ucha. W tych śliniankach zlokalizowane są węzły chłonne.
• Ślinianki podjęzykowe – są najmniejszymi z gruczołów ślinowych. Umiejscowione są pod błoną śluzową, na dnie jamy ustnej. Stan zapalny objawia się bólem, tkliwością i obrzękiem w rejonie ich występowania. Dodatkowo utrudnione jest jedzenie i picie.

Leczenie zapalenia ślinianek

Leczenie zapalenia ślinianek uzależnione jest w dużym stopniu od przebiegu samej choroby i tego, jaki czynnik je spowodował. W przypadku świnki, za której rozwój odpowiada wirus, leczenie polega na eliminowaniu objawów, a nie zwalczaniu samego wirusa. Dotykająca najczęściej dzieci świnka to choroba, która wymaga leżenia w łóżku i podawania leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Niedokładnie wyleczona powoduje szereg groźnych dla zdrowia powikłań, np. stan zapalny trzustki, jąder, jajnika. Ważna jest również izolacja chorego od otoczenia. Osoby, które w dzieciństwie nie przeszły świnki w ramach bezpieczeństwa, powinny zaszczepić się ochronnie. W przypadku pojawienia się ropnia, w niektórych przypadkach konieczny może być zabieg chirurgiczny, w celu usunięcia zmiany, by nie dopuścić do rozsiewania bakterii.

Leczenie łagodniejszych stanów zapalnych ślinianek opiera się na podawaniu antybiotyku oraz leków ślinopędnych. Istotne jest nawadnianie pacjenta i prawidłowa higiena jamy ustnej. Po zakończeniu kuracji należy pamiętać o tym, by wymienić szczoteczkę do zębów. Chory ponadto powinien dużo wypoczywać i pozostać w łóżku.

Zapalenie ślinianek – leczenie domowe

Stan zapalny ślinianek wymaga wizyty u lekarza i wprowadzenia konkretnego leczenia. Niewłaściwe podejście i bagatelizowanie schorzenia może prowadzić do pogorszenia się objawów i skutków ubocznych: rozsiewania się bakterii po organizmie, które powodują stany zapalne innych narządów. Leczenie domowe ślinianek jest istotne, ale jedynie jako uzupełnienie tego, które zaleci nam lekarz. W jaki sposób możemy pomóc sobie w warunkach domowych? Należy pamiętać o stałym uzupełnianiu płynów i niedopuszczeniu do wysychania błon śluzowych. Dieta powinna być lekkostrawna i bogata w składniki odżywcze. Ulgę w bólu przyniosą tzw. środki ślinopędne, za które mogą posłużyć guma do żucia lub cukierki do ssania bez cukru.