Jakie czynniki mogą wywołać łzawienie oczu?

Łzy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania oczu. Oczyszczają i nawilżają rogówkę, usuwają zanieczyszczenia i chronią przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. Jednak czasem dochodzi do nadmiernego łzawienia oczu, któremu mogą towarzyszyć dodatkowe dolegliwości. Poznaj przyczyny pojawienia się takich objawów oraz sposoby na ich łagodzenie.

Najczęstsze przyczyny łzawienia oczu 

Co oznacza łzawienie oczu? W wielu przypadkach to zupełnie naturalny odruch obronny, który pojawia się w odpowiedzi na drażniące rogówkę czynniki zewnętrzne, np. niską temperaturę, wiatr czy promienie słoneczne. Pomaga on pozbyć się z powierzchni oka drobnych zanieczyszczeń, np. kurzu czy pyłu, a także alergenów. Szczypanie i łzawienie oczu może być też wywołane obecnością większego działa obcego, np. piasku czy rzęsy – zwiększona produkcja łez często wystarczy, żeby się go pozbyć. 

Łzawienie oczu wywołują także różne patologiczne czynniki. Paradoksalnie objaw ten może pojawić się w wyniku przesuszenia rogówki, które wynika np. z zespołu suchego oka. Dochodzi wtedy do zwiększonej produkcji łez, która ma na celu przywrócenie odpowiedniego nawilżenia oka. 

Ponadto nadmierne łzawienie często występuje u osób starszych. Może wynikać ze starzenia się skóry i mięśni wokół oczu, przez co zmienia się położenie powiek. Rogówka nie jest wystarczająco chroniona przed czynnikami zewnętrznymi, ponadto same powieki mogą ją podrażniać. Seniorzy często mają też problem z nadmierną suchością oczu. Łzawienie może być również wywołane przez: 

• urazy i podrażnienie rogówki, 
• wrastające rzęsy, 
• infekcję dróg łzowych, 
• stosowanie niektórych leków, np. kropli na jaskrę czy środków obniżających ciśnienie krwi, 
• stany zapalne m.in. powiek czy rogówki, 
• silny ból głowy – łzawienie oczu może towarzyszyć np. migrenie, 
• niektóre choroby.

Jakie choroby mogą wywołać nadmierne łzawienie oczu? 

Częste łzawienie oczu to powszechny objaw, który pojawia się w przebiegu wielu chorób. Przede wszystkim kojarzy się on z alergią, czyli nadmierną reakcją układu odpornościowego na kontakt z określoną substancją, np. pyłkiem drzew. Dochodzi wtedy do gwałtownego wyrzutu histaminy, czyli mediatora stanu zapalnego, która odpowiada za szereg charakterystycznych symptomów, np. świąd, kichanie, wodnisty katar i łzawienie oczu. Inne choroby, które mogą wywołać ten objaw, to, m.in.: 

• przeziębienie, 
• zapalenie zatok, 
• wirusowe lub bakteryjne zapalenie spojówek, 
• choroby reumatyczne, np. reumatoidalne zapalenie stawów, 
• zespół Sjorgena. 

O czym świadczy łzawienie oczu u dziecka? 

Łzawienie oczu u niemowlaka często wynika z nieprawidłowego działania kanalików łzowych, które odprowadzają łzy z powierzchni oka. Przez kilka pierwszych miesięcy życia nie są one w pełni otwarte, przez co na rogówce może gromadzić się nadmiar płynu. Objaw ten ustępuje przed ukończeniem 1. roku życia. 

U starszych dzieci łzawienie oczu może być wywołane przez podobne czynniki, co u dorosłych. Ponadto ruchliwe maluchy są szczególnie narażone na dostanie się pod powiekę ciała obcego, które wywołuje pieczenie i łzawienie oczu. 

Jak leczyć pieczenie i łzawienie oczu? 

Leczenie łzawienia oczu zależy od jego przyczyny. Jeśli wynika ono z suchości, regularnie stosuj krople nawilżające – najlepiej bez konserwantów, które mogłyby podrażnić rogówkę. Z kolei infekcja może wymagać leczenia za pomocą kropli do oczu na receptę, np. z antybiotykiem czy sterydem. 

Przewlekłe i częste łzawienie oczu skonsultuj z lekarzem, ponieważ może ono wynikać z głębszych przyczyn. Zwróć uwagę na objawy dodatkowe, takie jak świąd czy wodnisty katar. Alergiczne łzawienie oczu wymaga zwykle zastosowania leków przeciwhistaminowych, np.: 

• bilastyny, 
• feksofenadyny, 
• loratadyny, 
• cetyryzyny.

Domowe sposoby na katar i łzawienie oczu 

Jeśli często dokucza ci łzawienie oczu na dworze, zadbaj o ich odpowiednią ochronę. Noś duże okulary przeciwsłoneczne, które zabezpieczą rogówkę przed wiatrem, słońcem czy alergenami. Po powrocie do domu przemyj oczy solą fizjologiczną, żeby oczyścić je z czynników drażniących. 

Łzawienie oczu po przebudzeniu może świadczyć o nadmiernej suchości powietrza w sypialni. Utrzymanie jego wilgotności na poziomie 40-60% pomoże zachować odpowiednie nawilżenie nie tylko rogówki, ale też błony śluzowej dróg oddechowych. A jeśli masz zmęczone, podrażnione oczy, zastosuj okłady z naparów ziołowych, np. ze świetlika czy rumianku. 

Łzawienie oczu zwykle nie oznacza nic poważnego. Jeśli jednak objaw ten pojawia się często, warto skonsultować go z lekarzem. Zwłaszcza jeśli towarzyszą mu inne dolegliwości, świadczące np. o infekcji – ból, obrzęk czy zaczerwienienie. Zwróć też uwagę na łzawienie z jednego oka, które może świadczyć o obecności w nim ciała obcego lub towarzyszyć niektórym typom bólu głowy. 

Bibliografia: 

1. https://www.mayoclinic.org/symptoms/watery-eyes/basics/causes/sym-20050821 [dostęp 12.06.2024]. 
2. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17944-epiphora-watery-eyes [dostęp 12.06.2024]. 
3. https://www.nhs.uk/conditions/watering-eyes/ [dostęp 12.06.2024].