Badanie RF – jak interpretować wyniki i normę tego wskaźnika?

Badanie RF (inaczej: czynnik reumatoidalny) wykonywane jest przy m.in. podejrzeniu RZS (reumatoidalnego zapalenia stawów). Lekarz może je zlecić np. wtedy, gdy pacjent skarży się na sztywność stawów. U dorosłych krew pobiera się z żyły łokciowej. Wykonałaś badanie RF, ale nie wiesz jak odczytać podany wynik? Dr n. med. Wioletta Wydra wyjaśnia, jak interpretować wyniki i normę tego wskaźnika. 

Badanie RF – czym jest?

Czynnik reumatoidalny (czynnik RF) to autoprzeciwciała skierowane przeciwko własnym białkom organizmu – immunoglobulinom. Wysokie wartości czynnika reumatoidalnego towarzyszą niektórym chorobom reumatycznym, przede wszystkim reumatoidalnemu zapaleniu stawów.

– Ponadto, podwyższone RF może świadczyć np. o występujących chorobach tkanki łącznej. Jednak, co należy podkreślić, nieco wyższy wskaźnik RF nie zawsze świadczy o występowaniu choroby. Niewielkie podwyższenie RF jest częste u ludzi zdrowych, szczególnie w starszym wieku, co przypisuje się m.in. przebytym zakażeniom wirusowym. Dlatego to, że w naszych wynikach ten wskaźnik jest nieco powyżej normy, nie powinno być nigdy jedynym wskaźnikiem choroby.

Zawsze diagnoza powinna zakładać wykonanie pogłębionych badań. Jeśli chodzi o choroby zapalne organizmu, w tym RZS gdzie czynnik RF jest podwyższony, warto wiedzieć, że często przyspieszają one np. rozwój miażdżycy, co przekłada się na większe ryzyko wystąpienia zawału czy udaru– wyjaśnia dr n. med. Wioletta Wydra, kardiolożka z Centrum Medycznego Damiana.

Badanie RF – dla kogo?

Czynnik reumatoidalny zlecany jest przez lekarzy osobom zmagającym się ze sztywnością stawów, które najczęściej pojawiają się rano. Powinno być także wykonywane, gdy pacjent zauważył u siebie obrzęki i guzy podskórne, których nigdy wcześniej nie było. Specjaliści na badanie RF kierują też pacjentów z bólami mięśni i stawów oraz z problemami związanymi z suchością oczu i skóry.

Jak przebiega badanie RF? Pacjent musi przyjść do laboratorium na czczo. Krew pobierana jest z żyły łokciowej.

Norma i podwyższone RF u dorosłych

Czynnik reumatoidalny w badaniach wyszedł podwyższony? Zasadna będzie konsultacja u reumatologa, ponieważ podwyższony poziom RF może mieć związek z reumatoidalnym zapaleniem stawów, twardziną układową bądź toczniem rumieniowatym układowym. Podwyższony czynnik reumatoidalny może także wskazywać na mieszaną chorobę tkanki łącznej.

Laboratoria, w którym przeprowadzane są badania, mają różne normy. Tak samo jest z normami czynnika reumatoidalnego. Niektórzy specjaliści wyniki badania RF oznaczają jedynie: „wynik dodatni” (co oznacza obecność przeciwciał) oraz „wynik ujemny” (oznaczający brak przeciwciał). Uspokajamy – ujemny wynik czynnika reumatoidalnego nie musi od razu oznaczać, że osoba jest chora. Pojawia się on bowiem także w trakcie remisji choroby.

Fałszywy może być też wynik dodatni, który często występuje u osób regularnie przyjmujących leki albo u tych, które zmagają się z infekcjami. Na wynik fałszywie dodatni mają także wpływ przebyte niedawno szczepienia.

 Jak interpretować wyniki badania RF?

Badanie RF jest tylko jednym z wielu badań, które należy wykonać w kierunku prawidłowej diagnostyki chorób autoimmunologicznych. Służy wykryciu przeciwciał, które organizm sam wytwarza.

Podwyższony wynik czynnika reumatoidalnego może świadczyć o problemach z wątrobą, nerkami, ale także o osób, które są po przeszczepie. Interpretację wyników badań należy pozostawić lekarzowi.

Ile kosztuje badanie RF?

Wszystko zależy od metody wykonywanej w wybranym laboratorium. Cena badania RF wynosi od ok. 10 zł (tu za badanie metodą z wykorzystaniem odczynu lateksowego bądź odczynu Waalera-Rosego) do ok. 45 zł (za badanie RF metodą ELISA).