Gdy rośnięcie u dziecka powoduje ból

Bóle wzrostowe nie są związane z żadną chorobą, jednak nawet te o nieznacznym nasileniu potrafią uprzykrzyć życie. Konsultacji z pediatrą lub lekarzem pierwszego kontaktu wymagają w szczególności sytuacje, gdy dotyk wzmaga ból, bólowi towarzyszy gorączka, opuchlizna lub zaczerwienienie, utykanie, spadek wagi, a także gdy ból pojawia się rano albo utrzymuje się przez dłuższy czas.

Bóle wzrostowe dotyczą dzieci w okresie intensywnego wzrostu i zdarzają się zarówno u przedszkolaka, jak i nastolatka. Bolą najczęściej obie nogi, głównie wieczorem i nocą – czasem ból może być na tyle silny, że dziecko, zwłaszcza młodsze, wybudza się i nie może ponownie zasnąć. Atak bólu zazwyczaj nie trwa długo, bo od 10 do 30 minut, i pojawia się nieregularnie – co kilka dni, tygodni lub miesięcy.

Dlaczego boli?

Przyczyny bólów wzrostowych nie zostały dotychczas ostatecznie wyjaśnione, a zdania na ten temat są podzielone. Niektórzy wiążą je z szybkim wzrostem (oraz faktem, że ścięgna nie nadążają za tempem rośnięcia kości i raz na jakiś czas okazują się za krótkie), inni z intensywnym i forsownym ruchem. Czasem przyczyną bólu są problemy ortopedyczne – skrzywienia kręgosłupa lub płaskostopie. Ponieważ nie istnieją badania stwierdzające bóle wzrostowe, diagnoza odbywa się przez wykluczenie innych potencjalnych powodów zaobserwowanych dolegliwości. A tych może być wiele.

Bóle wzrostowe a poważniejsze schorzenia

Nad bólem, nawet gdy potrafimy go złagodzić, nie możemy przejść do porządku dziennego bez wyjaśnienia jego przyczyny. Ból nóg może być objawem wielu chorób, które trzeba wykluczyć, zanim będziemy mogli spać spokojnie. Najczęściej są to choroby reumatyczne i nowotworowe. Nie straszymy, ale są symptomy, po zaobserwowaniu których z wizytą u lekarza nie powinniście czekać. Konsultacji z pediatrą lub lekarzem pierwszego kontaktu wymagają w szczególności sytuacje, gdy dotyk wzmaga ból, bólowi towarzyszy gorączka, opuchlizna lub zaczerwienienie, utykanie, spadek wagi, a także gdy ból pojawia się rano albo utrzymuje się przez dłuższy czas. Zazwyczaj już podstawowe badania dają mieszczące się w normie wyniki i pozwalają rodzicom odetchnąć z ulgą.

Jak uśmierzyć ból?

Każdy ból powoduje dyskomfort. Bóle wzrostowe mają różne nasilenie, a dzieci różnie je znoszą, ale nie ma potrzeby, żeby maluch cierpiał. Czasem trzeba metody prób i błędów, żeby odnaleźć sposób złagodzenia bólu, który sprawdzi się w konkretnym przypadku, ale gra jest warta świeczki. Gdy boli, spróbujcie rozmasować bolące miejsce (troskliwy dotyk czyni cuda!) lub rozgrzać je w kąpieli albo – co nocą, bo właśnie wtedy zazwyczaj pojawia się ból, będzie zdecydowanie prostsze – przy pomocy rozgrzewającej poduszki. Jeśli ból jest naprawdę silny, pomóc powinny popularne leki przeciwbólowe lub przeciwzapalne. Atakowi bólu trudno jest zapobiec, ale jego moc i częstotliwość występowania mogą zmniejszyć ćwiczenia rozciągające oraz bogata w wapń i witaminę D dieta.

Bóle wzrostowe na szczęście mijają z wiekiem, jednak nie ma żadnego powodu, aby trzymając się tej myśli, nie próbować ich łagodzić. Wtedy „bolesne dorastanie” będzie dotyczyć wyłącznie sfery psychicznej, a to i tak spore wyzwanie.