Cewnikowanie serca – na czym polega badanie?

Jednym z najistotniejszych badań kardiologicznych jest cewnikowanie serca. Wykonuje się je po to, aby ocenić ogólną kondycję serca danego pacjenta. Dzięki cewnikowaniu można bezpośrednio zmierzyć ciśnienie nie tylko w jamach serca, ale i w wychodzących z niego dużych naczyń krwionośnych. Kiedy zaleca się cewnikowanie serca? W jaki sposób przebiega?

Cewnikowanie serca — informacje ogólne

To specyficzne badanie kardiologiczne jest przeprowadzane za pomocą cewnika naczyniowego — żylnego bądź tętniczego. Badanie umożliwia pomiar ciśnienia, które panuje w różnych jamach serca, a także wychodzących z niego dużych naczyniach. Metoda umożliwia również kontrolę stopnia wysycenia krwi tlenem. Cewnikowanie serca jest wykonywane po to, aby ocenić objętość końcoworozkurczową, czyli objętość krwi, która znajduje się w komorze tuż przed skurczem oraz końcowoskurczowej, czyli objętości, która znajduje się w komorze po skurczu serca. Uzyskanie tych informacji jest niezbędne po to, aby np. ocenić stopień zaawansowania jakiejś wady serca. Cewnikowanie serca wykonuje się również zawsze wtedy, gdy pacjent ma zaplanowany zabieg kardiologiczny, albo operację kardiochirurgiczną. Dzięki badaniu można uzyskać informacje na temat ewentualnych zaburzeń serca, a także nieprawidłowościach w jego budowie. Cewnikowanie serca pomaga również ustalić tętniaki, czy skrzepliny, które mogą być niebezpieczne.

Przebieg cewnikowania serca

Badanie trwa kilkadziesiąt minut, a pacjent, który je przechodzi, musi leżeć na wznak. Jeżeli cewnikowanie dotyczy lewych jam serca, wykorzystuje się nakłucie tętnicy udowej, dzięki któremu można wprowadzić cewnik tętniczy do aorty. W kolejnym kroku jest on przesuwany w świetle naczynia przez zastawkę aortalną aż do lewej komory i wzdłuż wszystkich dużych naczyń. Jeżeli pacjent ma cewnikowaną prawą komorę — wtedy nakłuwa się żyłę i przesuwa cewnik przez naczynia żylne w kierunku prawego przedsionka, później serca i tętnicy płucnej. Lekarz, który przeprowadza badanie, śledzi ruchy cewnika na ekranie specjalnego monitora. W celu oceny prawidłowego ułożenia cewnika — pacjentowi podaje się kontrast, a później ciało jest przepuszczane przez wiązkę promieni rentgenowskich. Na końcu badania w miejscu wkłucia zakłada się specjalną opaskę uciskową, którą można zdjąć dopiero po upływie kilkunastu godzin. Pacjent po przeprowadzeniu badania nie może spożywać posiłków i musi pozostać unieruchomiony przez kilkanaście godzin. Wyniki badania są dostępne w formie opisu. Pacjent przed badaniem zostaje poinformowany o tym, że w razie pojawienia się jakichkolwiek dolegliwości podczas badania — musi konieczne powiedzieć o nich lekarzowi. W trakcie badania może pojawić się duszność, uczucie ciepła, albo uporczywy ból w klatce piersiowej.

W jaki sposób pacjent musi przygotować się do badania cewnikowania serca?

Zanim u pacjenta zostanie przeprowadzone cewnikowanie serca, wykonuje się kilka innych i podstawowych badań. Wśród nich znajduje się RTG serca oraz klatki piersiowej, badanie echokardiograficzne oraz EKG. Pacjent powinien również udać się do stomatologa i wygolić pachwiny. Przed rozpoczęciem badania, pacjent otrzymuje środek uspokajający, wykonuje się również znieczulenie miejscowe. Jeżeli badanie ma być przeprowadzone u dziecka — podaje się znieczulenie ogólne. Pacjent musi przekazać lekarzowi informacje na temat ewentualnego uczulenia na środki kontrastowe, przyjmowanych leków, skłonnościach do krwawień.