Przejdź do treści

Encefalopatia wątrobowa – czym jest? Objawy i leczenie choroby

Kobieta w białej bluzce trzyma się za brzuch w okolicy wątroby
Co to jest encefalopatia wątrobowa? Objawy i leczenie choroby/ fot. OBprod/AdobeStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Encefalopatia wątrobowa to zaburzenia funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, które pojawiają się na skutek uszkodzenia wątroby przez substancje toksyczne. Organizm nie oczyszcza się ze szkodliwych substancji, co wpływa degenerująco na tkankę mózgową. Objawy encefalopatii wątrobowej to zaburzenia świadomości, zachowania i pamięci.

Co to jest encefalopatia wątrobowa?

Encefalopatia wątrobowa to zespół objawów neurologicznych, które pojawiają się w wyniku uszkodzenia wątroby i zaburzenia jej prawidłowego funkcjonowania. Narząd przestaje filtrować krew z substancji toksycznych, przez co nie są one usuwane z organizmu, ale wraz z krwią przedostają się do tkanek układu nerwowego, gdzie zaburzają przewodnictwo nerwowe.

Encefalopatia wątrobowa jest najcięższym powikłaniem chorób wątroby. Zwykle świadczy ona o zaawansowanej marskości wątroby. Wczesne rozpoznanie i szybkie włączenie terapii umożliwia zatrzymanie postępu choroby. Leczenie encefalopatii wątrobowej obejmuje nie tylko stosowanie środków farmakologicznych, ale także wdrożenie specjalnej diety, której celem jest ograniczenie ilości spożywanego białka.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność, Energia, Beauty
Naturell Witamina B Complex Vegan, 180 tabletek
79,99 zł
NOWOŚĆ
Odporność, Multilac
Hello Box Odporność
129,99 zł
Odporność
Naturell Omega-3 1000 mg, 120 kaps
54,90 zł
Odporność
Bloxin Żel do jamy ustnej w sprayu, 20 ml
25,99 zł
Odporność
Iskial MAX + CZOSNEK, Suplement diety wspierający odporność i układ oddechowy, 120 kapsułek
42,90 zł
Przeszczep wątroby - jakie są rokowania i kto kwalifikuje się do niego?

Rodzaje encefalopatii wątrobowej

Encefalopatia wątrobowa dzieli się na:

  • jawną – postać ostra i przewlekła,
  • utajoną – objawy stwierdza się jedynie w badaniach psychometrycznych.

W przypadku formy utajonej objawy są tak niewielkie, że wręcz niezauważalne. Chorobę więc można najczęściej wykryć jedynie przez testy kliniczne. Ze względu na czas trwania, objawy encefalopatii wątrobowej podzielono także na formę:

  • epizodyczną,
  • nawracającą,
  • przewlekłą.

Przyczyny wystąpienia encefalopatii wątrobowej

Encefalopatii wątrobowa powstaje na skutek uszkodzenia wątroby i zaburzenia jej czynności. Najczęściej stwierdza się ją u pacjentów, którzy cierpią na zapalenie lub marskość wątroby. W wyniku nieprawidłowej detoksykacji we krwi zostają substancje, które mają szkodliwy wpływ na tkankę mózgową. Należą do nich m.in. produkty przemiany niektórych leków, amoniak, fenole, kwasy tłuszczowe, mangan, tioalkohole oraz fałszywe neuroprzekaźniki (oktopamina, beta-fenyloetyloamina).

Czynniki wyzwalające objawy encefalopatii wątrobowej u osób z chorobami wątroby to:

  • krwawienie z przewodu pokarmowego,
  • zaburzenia wodno-elektrolitowe,
  • spożycie dużej ilości alkoholu,
  • spadek stężenia glukozy we krwi,
  • zaparcia,
  • niedożywienie,
  • zaburzenia czynności nerek,
  • infekcja bakteryjna lub wirusowa,
  • uraz mechaniczny,
  • stan po zabiegu chirurgicznym,
  • niedotlenienie.

Objawy encefalopatii wątrobowej

U około 70 proc. pacjentów z uszkodzeniem wątroby występuje utajona postać choroby. Rozwija się ona bezobjawowo i powoli. Pierwsze zwiastuny encefalopatii wątrobowej to zaburzenia snu, problemy z koncentracją, zapamiętywaniem i uczeniem się nowych rzeczy. Można zaobserwować także zaburzony refleks, osłabioną reakcję na bodźce zewnętrzne i spowolnienie psychofizyczne. Zmienia się również zachowanie chorego. Staje się drażliwy i popada w skrajne emocje. Inne objawy encefalopatii wątrobowej to:

  • zaburzenia orientacji przestrzennej, snu, czuwania i nastroju,
  • upośledzenie mowy,
  • grubofaliste drżenie rąk,
  • zaburzenia pisma,
  • charakterystyczny, nieprzyjemny zapach z ust (cuchnięcie wątrobowe),
  • zaburzenia metaboliczne,
  • śpiączka.

Objawy neurologiczne encefalopatii wątrobowej ze względu na stopień zaawansowania podzielono według 5-stopniowej skali:

  • 0 – stan prawidłowy, brak objawów,
  • 1 – problemy z koncentracją, częste i gwałtowne zmiany nastroju,
  • 2 – zaburzenia orientacji, zachowania, funkcji poznawczych i pamięci, przymglenie,
  • 3 – znaczne zaburzenia świadomości, otępienie, urojenia, reakcja tylko na silne bodźce,
  • 4 – śpiączka, brak reakcji na bodźce.
Poznaj funkcje wątroby i zadbaj o jej prawidłową pracę

Encefalopatia wątrobowa – diagnostyka

Chorobę można zdiagnozować za pomocą:

  • wywiadu lekarskiego,
  • badań laboratoryjnych (poziom we krwi: amoniaku, enzymów wątrobowych, potasu, sodu),
  • badania elektroencefalograficznego (EEG),
  • Skali CHESS -składa się na nią 9 pytań, na które pacjent musi odpowiedzieć. W zależności od wyniku określa się brak lub poziom choroby,
  • wykluczenia innych chorób –  wykonuje się tu dodatkowe badania np. tomografię komputerową, rezonans magnetyczny czy poziom glukozy we krwi.

Encefalopatia wątrobowa – leczenie

Leczenie powinno rozpocząć się jak najszybciej od postawienia rozpoznania. Dzięki temu chory zyskuje szansę na spowolnienie lub zahamowanie postępu choroby. Celem terapii jest zmniejszenie poziomu substancji toksycznych w organizmie. W tym celu podaje się antybiotyki, środki przeczyszczające (laktuloza) i przyspieszające usuwanie amoniaku z organizmu (asparaginian ornityny). Ważne jest także leczenie przyczyny encefalopatii wątrobowej i zapobieganie wystąpienia obrzęku mózgu. Niekiedy konieczny jest przeszczep wątroby.

Dieta w encefalopatii wątrobowej

Duże znaczenie w leczeniu encefalopatii wątrobowej ma zmiana sposobu żywienia osoby chorej oraz stosowanie probiotyków, które przywracają prawidłową czynność układu pokarmowego. Dieta w encefalopatii wątrobowej ma na celu ograniczenie podaży białka zwierzęcego. Jego zawartość nie może przekraczać 0,5 g na kilogram masy ciała. U niektórych chorych może być konieczne żywienie dojelitowe, czyli wprowadzanie pokarmu do światła jelita przez zgłębnik lub cewnik.

Rokowania w encefalopatii wątrobowej

Rokowania w przypadku przewlekłej postaci encefalopatii wątrobowej są złe ze względu na zaawansowane procesy chorobowe w wątrobie. Natomiast u chorych z encefalopatią wątrobową postępującą powoli, u których wcześnie rozpoczęto terapię, istnieje duża szansa na zatrzymanie lub opóźnienie rozwoju choroby.

 

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

lek. Marta Dąbrowska
Marta Dąbrowska
lekarz

Zobacz także

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Białe plamy na paznokciach – co oznaczają i jak się ich pozbyć?

Czym jest encefalopatia i jakie daje objawy?

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Przelewanie w brzuchu – czy jest normalne? Co może oznaczać uczucie przelewania wody w brzuchu?

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

Kobieta

Unikasz schabowego i alkoholu? Są jeszcze inne rzeczy, na które musisz uważać w trosce o swoją wątrobę

Bruzdy na paznokciach – podłużne, poprzeczne. Przyczyny i leczenie bruzd na paznokciach

Kobieta trzyma psa na rękach

Stres. Jak sobie z nim radzić? Oto 14 pomysłów, jak poradzić sobie ze stresem

„Medycyna konwencjonalna nie stoi w sprzeczności z medycyną integralną czy holistycznym podejściem do zdrowia. Przeciwnie, jest jej częścią” – mówi Orina Krajewska

Nazywano go „złotem duszy”, wierząc, że poprawia nastrój, podawano z winem i gotowano w ryżu. Jak kiedyś leczono złotem

Kobieta

Ty zawsze w trzech swetrach, a dalej ci zimno? Oto kilka możliwych przyczyn

Podawano miksturę z piwonii, popularne było picie własnego moczu, koniecznie z lewej dłoni. Jak kiedyś leczono padaczkę

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

5 codziennych zagrożeń dla kręgosłupa. Unikaj jak ognia!

Dłonie

Dziewczynce amputowano wszystkie kończyny. Winą błędna diagnoza lekarzy

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Torbiel Tarlova – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie /fot. Adobe Stock

Torbiel Tarlova – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie zmian na kręgosłupie

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Jakie są objawy i przyczyny chorób neurodegeneracyjnych? Przykłady i sposoby leczenia

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka / AdobeStock

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka

Jedna, "centralna" kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jedna, „centralna” kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jak opanować przetłuszczające się włosy? Kosmetyki i domowa pielęgnacja

Lekarz podczas operacji

Pierwszy taki przeszczep wątroby w Polsce. Rewolucyjna metoda zmniejsza ryzyko powikłań

×