5 min.
Czym jest atrofia i których narządów może dotyczyć? Przyczyny oraz leczenie zaniku tkanek

Czym jest atrofia i których narządów może dotyczyć? Przyczyny oraz leczenie zaniku tkanek Pexels.com
Najnowsze
16.01.2021
Elektrolity – sprawdź, czego jeszcze o nich nie wiesz
16.01.2021
Zmagasz się z wypadającymi włosami, gromadzeniem wody i workami pod oczami? To mogą być objawy chorych nerek
16.01.2021
Prekoncepcja – czym jest i dlaczego jest tak ważna dla przyszłych rodziców? Wyjaśnia ginekolożka lek. Anna Horbaczewska
16.01.2021
Grozi nam kolejna epidemia? Wirus Nipah może zabić 75 proc. zakażonych
16.01.2021
Niekonwencjonalnie: kręgarstwo. Czym jest i na czym polega? Czy jest bezpieczne?
Atrofia to słowo pochodzące z łaciny. Dosłownie oznacza „zanik” albo „wiąd”. Odnosi się do zjawiska ubywania tkanek, które może dotyczyć różnych narządów. Przyczyn atrofii jest wiele, a objawy różnią się w zależności od lokalizacji zachodzących zmian. Najczęściej jednak atrofia dotyczy błon śluzowych. Co powinniśmy o niej wiedzieć?
Spis treści
Co to jest atrofia? Rodzaje atrofii
Atrofia jest terminem medycznym. Pochodzi z łaciny i w bezpośrednim tłumaczeniu oznacza „zanik”, „wiąd”. Określenie to stosujemy w odniesieniu do zmniejszającej się objętości komórki, ilości danej tkanki, wielkości narządu. Przyczyn atrofii jest wiele, nie wszystkie są patologiczne.
- Atrofia fizjologiczna wiąże się z wiekiem i tym, że tkanki ulegają redukcji i tracą właściwości. U osób starszych na pewno zauważalna jest atrofia mięśni – często można dostrzec charakterystyczne zaniki mięśniowe.
- Powszechnie występuje również atrofia skóry, która staje się cieńsza, mniej sprężysta i bardziej podatna na urazy.
- To samo dotyczy śluzówek – mamy wówczas do czynienia z atrofią błon śluzowych, która powoduje suchość w nosie lub jamie ustnej.
- Specyficznym stanem jest także atrofia płodu, która wymaga diagnostyki i właściwego leczenia, aby zapobiegać wewnątrzmacicznej śmierci dziecka.
- Lekarze rozróżniają atrofię z braku czynności. Ma ona miejsce np. w przypadku długotrwałego unieruchomienia kończyny w gipsie po złamaniu. Po jego ściągnięciu kończyna ma zwykle mniejszą średnicę i wymaga usprawnienia i ćwiczeń, zanim jej funkcja wróci do normy.
- Kolejnym rodzajem jest atrofia wynikająca z długotrwałego ucisku na tkankę. To sprawia, że zaburzony jest dopływ krwi, a także tlenu do tkanek, co skutkuje ich obumieraniem.
- Wyróżniamy także atrofię z niedożywienia. W tym przypadku dochodzi do zaniku tkanki tłuszczowej. Odrębnym typem jest atrofia z odnerwienia. Jej przyczyną jest zanik unerwienia najczęściej mięśni, które wobec braku właściwej stymulacji wiotczeją i zanikają.
- Wyróżniamy atrofię hormonalną, związaną z niedoborem lub zaburzeniami funkcji hormonów.
- Możemy mieć do czynienia z atrofią jąder, a w przypadku kobiet – z atrofią jajnika.
Atroficzne jądra u mężczyzn mogą powodować problemy z erekcją oraz niepłodnością. Podobnie u kobiet atrofia jajnika może skutkować brakiem możliwości zajścia w ciążę. - Specyficznym połączeniem zaniku fizjologicznego i hormonalnego jest atrofia macicy, a w zasadzie jej endometrium, oraz sromu i pochwy.
Wraz z wiekiem kobieta wchodzi w okres menopauzy, podczas którego drastycznie obniża się ilość hormonów płciowych. Wpływa to na zmiany degeneracyjne w obrębie błony śluzowej narządów, co prowadzi do wielu nieprzyjemnych objawów.
Przyczyny atrofii. Co wpływa na zanik tkanek i narządów?
Przyczyn atrofii jest wiele, podobnie jak wiele jest czynników, które przyspieszają ten proces, a pozornie są z nim niezwiązane. Poza atrofią fizjologiczną wynikającą ze starzenia się organizmu zauważa się zmiany patologiczne.
W zasadzie zanik może dotyczyć każdego narządu. Zdarza się, że dotyczy mózgu czy serca. Postępowanie i leczenie zależy od przyczyny choroby.
Atrofia mięśni – dlaczego się pojawia?
Najczęstszym typem atrofii jest atrofia mięśni. Do zaniku mięśni, który jest spowodowany zaburzeniami nerwowymi, może dojść m.in. przez:
- przebyty uraz,
- choroby genetyczne,
- choroby neurologiczne,
- urazy kręgosłupa,
- kontuzje unieruchamiające.
Do pojawienia się atrofii mięśni przyczynia się najczęściej:
- stwardnienie rozsiane,
- dystrofia mięśniowa,
- neuropatia cukrzycowa,
- stwardnienie zanikowe boczne,
- rdzeniowy zanik mięśni,
- zespół Guillaina-Barrego,
- reumatoidalne zapalenie stawów.
Objawy atrofii narządów i tkanek
Objawy atrofii w dużej mierze zależne są od tego, który narząd ulega procesom degeneracyjnym.
- W przypadku atrofii skóry są to: jej ścieńczenie, osłabienie sprężystości i zwiększona podatność na uszkodzenia.
- W zakresie błon śluzowych jamy ustnej i nosa atrofia tkanek objawia się nadmierną suchością w nosie, krwawieniami z nosa, suchością w gardle, trudnościami w przełykaniu.
- W atrofii trzustki zaburzenia dotyczą wydzielanych przez nią hormonów, a głównie insuliny, co może wywoływać zaburzenia gospodarki węglowodanowej (cukrzycę).
- U kobiet po 50. roku życia bardzo uciążliwa staje się atrofia pochwy. W wyniku zaniku błony śluzowej pochwy nie tylko odczuwalna jest jej suchość, co czasem może uniemożliwiać stosunki płciowe, ale pojawia się także świąd pochwy i warg sromowych, dochodzi do utraty owłosienia łonowego.
Leczenie atrofii narządów
Leczenie atrofii narządów nie jest proste i czasem sprowadza się jedynie do łagodzenia objawów, gdyż zwalczenie pierwotnej przyczyny jest niemożliwe. W przypadku błon śluzowych nosa i jamy ustnej stosuje się preparaty witaminowe i z zawartością gliceryny, aby nawilżyć śluzówki i poprawić komfort funkcjonowania.
W przypadku atrofii pochwy dostępne są kremy i lubrykanty, które nawilżają śluzówkę i ułatwiają stosunek płciowy. Ponadto ważne są ćwiczenia mięśni pochwy celem utrzymania sprężystości i kurczliwości jej ścian.
Jeżeli przyczyną atrofii jest niedożywienie, należy wprowadzić pełnowartościową dietę, aby uzupełnić niedobory tkankowe. W przypadku unieruchomienia kończyny wskazana jest odpowiednio dobrana rehabilitacja.
Zobacz także
Spodobał Ci się artykuł? Poleć go koleżance i udostępnij
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Zuzanna Pujanek
dr n. med.
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Powiązane tematy:
Polecamy

16.01.2021
Kim Cattrall: Bezsenność? To jakby trzytonowy goryl siedział mi na piersi

15.01.2021
Minął 13. miesiąc, od kiedy Julia nie opuściła domu. „Nie chcę ryzykować życiem”

14.01.2021
Zawał szkodzi sercu i… psychice. „To potężna bomba, która spada na człowieka i nie kończy się na szpitalu” – mówi dr n. med. Michał Chudzik

14.01.2021