4 min.
Czym jest niedokrwistość megaloblastyczna? Przyczyny, objawy oraz leczenie choroby

Fot. contrastwerkstatt/AdobeStock
Najnowsze
13.04.2021
Jak odróżnić „burzliwy” okres dojrzewania od depresji? Wyjaśnia psychiatra
13.04.2021
Mity o seksie oralnym, które powinny wreszcie zostać obalone
13.04.2021
Pokonali raka dzięki zakażeniu koronawirusem? Zadziwiające przypadki pacjentów cierpiących na nowotwory krwi
13.04.2021
COVID-19 może powodować choroby tarczycy? Naukowcy nie mają wątpliwości
13.04.2021
To koniec epidemii w Polsce – twierdzi analityk Krzysztof Szczawiński. „Nie dość, że nie osiągnęliśmy niczego, to ponieśliśmy gigantyczny koszt”
Niedokrwistość megaloblastyczna jest spowodowana niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego w organizmie, a jej najczęstszymi przyczynami są zaburzenia wchłaniania w jelicie oraz nieprawidłowa dieta.
Spis treści
Niedokrwistość megaloblastyczna objawia się przede wszystkim osłabieniem, bladością skóry, zaburzeniami ze strony układu pokarmowego oraz nerwowego. Szczególnie niebezpieczna może być dla kobiet w ciąży. Leczenie niedokrwistości megaloblastycznej polega głównie na suplementacji witaminy B12 i kwasu foliowego.
Co to jest niedokrwistość megaloblastyczna?
Niedokrwistość, czyli anemia, to dość częsty stan chorobowy, w którym zmniejszeniu ulega liczba czerwonych krwinek (erytrocytów), stężenie hemoglobiny (białka w erytrocycie odpowiedzialnego za przenoszenie tlenu) oraz hematokryt (informujących o tym, jaki procent całej objętości krwi stanowią erytrocyty) w porównaniu z przyjętymi normami. Morfologia krwi obwodowej z rozmazem jest badaniem umożliwiającym rozpoznanie. Ze względu na nasilenie możemy wyróżnić niedokrwistość łagodną (jeśli wartość hemoglobiny wynosi około 10-12 g/dl), umiarkowaną (poniżej 10 g/dl) oraz ciężką (gdy wartości te wynoszą mniej niż 8 g/dl). Najczęstszymi typami niedokrwistości są: anemia z niedoboru żelaza, pokrwotoczna oraz występująca w przebiegu wielu przewlekłych chorób infekcyjnych czy nowotworowych. Do rzadszych rodzajów zaliczamy tzw. niedokrwistości makrocytowe, które charakteryzują się obecnością we krwi zmniejszonej liczby erytrocytów, jednak o większych rozmiarach niż prawidłowe (tzw. makrocytów). Do nich należy anemia „megaloblastyczna”, co oznacza, że krwinki czerwone występujące w krwi chorego, są nie tylko duże, lecz mają także nieprawidłową budowę oraz krótszy czas przeżycia. To wynik zaburzonego procesu syntezy materiału genetycznego (DNA) oraz dojrzewania w szpiku kostnym. Przyczyną powstawania nieprawidłowości tych szlaków jest niedobór w organizmie witaminy B12 (kobalaminy) lub kwasu foliowego. Muszą one być przyjmowane z pożywieniem, gdyż nie jesteśmy w stanie sami ich produkować.
Jakie są przyczyny niedokrwistości megaloblastycznej?
Witamina B12, spożyta wraz z pokarmem, wchłaniana jest w jelicie cienkim, potrzebuje jednak do tego procesu tzw. czynnika wewnętrznego, produkowanego w błonie śluzowej żołądka. Najczęstszymi przyczynami jej niedoboru w organizmie są zaburzenia wchłaniania – głównie choroba Addisona-Biermera (spowodowana obecnością autoprzeciwciał atakujących komórki produkujące czynnik wewnętrzny), a także stan po usunięciu żołądka czy jelita cienkiego, po operacjach bariatrycznych, zapalenia zanikowe błony śluzowej przewodu pokarmowego. Niedobór witaminy B12 występować może także u osób będących dłuższy czas na diecie wegańskiej i wegetariańskiej, gdyż głównym źródłem tego związku w pożywieniu jest mięso i mleko. Z kolei niedobór kwasu foliowego wynika przede wszystkim z jego niedostatecznej podaży w diecie – znajduje się on w świeżych, zielonych warzywach liściastych oraz w owocach cytrusowych. Niedobór występować może także w chorobach jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, stan po resekcji) powodujących zaburzenia wchłaniania kwasu foliowego, w marskości wątroby, w alkoholizmie, podczas dializ, po stosowaniu niektórych leków (metotreksat). Szczególnie narażone na niedobór tego związku są kobiety w ciąży, u których konieczna jest jego suplementacja, aby uniknąć powstania wrodzonych wad układu nerwowego u dziecka.
Zobacz także
Jakie są objawy niedokrwistości megaloblastycznej?
Objawy typowe dla wszystkich rodzajów niedokrwistości to: osłabienie, upośledzenie koncentracji, bóle i zawroty głowy, szybka akcja serca oraz bladość skóry i błon śluzowych. Zwykle obecne są także zaburzenia ze strony układu pokarmowego – utrata czucia smaku, chudnięcie, biegunki lub zaparcia, nudności oraz pieczenie powiększonego języka. W niedoborze witaminy B12 pojawia się także nieznaczne zażółcenie skóry, przedwczesne siwienie włosów oraz problemy neurologiczne, takie jak uczucie mrowienia i drętwienia kończyn, zaburzenia chodu, erekcji, w oddawaniu moczu. Często dołącza się do tego depresja, utrata pamięci czy nawet otępienie. Długotrwały deficyt kwasu foliowego prowadzić może do niepłodności u obu płci.
Na czym polega leczenie anemii megaloblastycznej?
Terapia polega przede wszystkim na leczeniu lub (jeżeli to możliwe) usunięciu choroby podstawowej będącej przyczyną anemii megaloblastycznej. Zaleca się także stosowanie diety bogatej w mięso i jaja (zawierają dużo witaminy B12), w warzywa i owoce (doskonałe źródło kwasu foliowego) oraz abstynencję alkoholową. Dodatkowo, w zależności od rodzaju niedoboru, podaje się witaminę B12 w zastrzykach domięśniowych (często do końca życia) lub kwas foliowy w tabletkach. W ciężkich przypadkach anemii megaloblastycznej, z nasilonymi objawami oraz bardzo niskimi wartościami hemoglobiny, przetacza się koncentrat krwinek czerwonych, jest to jednak działanie objawowe i przynosi krótkotrwałe polepszenie stanu chorego.
Najnowsze w naszym serwisie
Udostępnij
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Powiązane tematy:
Polecamy

12.04.2021
Alicja Sekret: Chodzi o to, by chorzy „uczyli” siebie nawzajem, że mimo danej przypadłości mogą i mają pełne prawo żyć tak, jak tego pragną

12.04.2021
Dr Ewa Kuchowicz: W starym budownictwie paprocie o wiele lepiej rosną niż w nowych blokach. Coś im niespecjalnie służy, a rośliny potrafią być wrażliwe, dużo bardziej wrażliwe niż my

10.04.2021
Chantelle Brown-Young: To, że rzucam się w oczy, nie znaczy, że można mnie pokazywać palcem

09.04.2021