Hipokaliemia, czyli wysoki niedobór potasu. Jak go podwyższyć potas?

Hipokaliemia to znaczny niedobór potasu, którego niskie stężenie prowadzi do szeregu powikłań w funkcjonowaniu organizmu. Znacznie obniża jakość życia i jest przyczyną wielu, często bolesnych, dolegliwości.

Hipokaliemia to zaburzenie elektrolitowe, w wyniku którego dochodzi do niedoboru potasu. Niewielkie niedobory zwykle przebiegają bezobjawowo. Natomiast zbyt duży spadek poniżej wymaganej normy (3,5 mmol/l) może znacznie utrudnić funkcjonowanie, a nawet stanowić zagrożenie dla życia.

Potas i jego znaczenie w organizmie

Potas jest jednym z najważniejszych elektrolitów w organizmie człowieka. Odpowiada za szereg procesów zachodzących w komórkach i jest im niezbędny do produkcji energii i spełniania podstawowych funkcji. Głównym działaniem potasu jest stabilizacja pracy mięśni. Odpowiada za ich kurczenie się i rozciąganie, umożliwiając codzienny, swobodny ruch. Odgrywa ogromną rolę również w pracy mięśnia sercowego. Dodatkowo obecny jest w procesie syntezy białka, które jest jednym z najważniejszych składników budulcowych mięśni.

Niedobór potasu może objawiać się zarówno w codziennym życiu, jak i podczas aktywności fizycznej. Prowadzi zwykle do skurczów mięśni, wysokiego ciśnienia. Niedobory na ogół są bardzo szybko uzupełniane i nie powodują zachwiania prawidłowej pracy organizmu. W niektórych przypadkach dochodzi jednak do drastycznego spadku poziomu potasu, co określane jest terminem hipokaliemia. Może to powodować powstawanie wielu chorób.

Hipokaliemia – objawy

Objawy towarzyszące hipokaliemii w dużym stopniu zależą od stopnia niedoboru elektrolitu. O ile drobne odchylenia od normy kończą się na zmęczeniu, osłabieniu mięśni i ich bolesności, wzmożonym pragnieniu, tak znaczny niedobór wiąże się z wystąpieniem poważnych objawów.

Do tych, które mogą zagrażać zdrowiu, należą: bolesne skurcze mięśni przypominające paraliż i niemożność poruszania, np. nogą, ręką, zatrzymanie moczu, zaparcia, wymioty, kołatanie serca. W skrajnych przypadkach może nawet dojść do rozpadu tkanki mięśniowej i problemów z migotaniem komór serca.

Dodatkowe objawy towarzyszące hipokaliemii to: rozdrażnienie, nerwowość, bezsenność, okresowe bóle głowy, obrzęki, wysoki poziom cholesterolu, dreszcze, chroniczne zmęczenie i brak energii.

Hipokaliemia – przyczyny. Jak dochodzi do niedoboru potasu?

Do niedoboru potasu dochodzi w wyniku kilku przyczyn. Najprostszą drogą i poniekąd niepozorną jest wypłukiwanie potasu z organizmu. Dzieje się to np. w przypadku infekcji układu pokarmowego, która przebiega z biegunką i wymiotami. To właśnie najkrótsza droga do odwodnienia i wypłukiwania elektrolitów z organizmu, w tym ważnego potasu. Dodatkowo wypłukiwanie wody z organizmu występuje jako efekt uboczny zażywania leków przeczyszczających, obniżających ciśnienie, na marskość wątroby czy choroby nerek. Za niskie stężenie elektrolitu odpowiada podawana diabetykom insulina. Czynnikiem odpowiedzialnym za niskie stężenie potasu są również problemy hormonalne.

Hipokaliemia – leczenie. Najważniejsze kroki

Leczenie hipokaliemii ustala się na podstawie przeprowadzonej diagnostyki. Obejmuje ona badanie krwi ze wskazaniem stężenia potasu. Dodatkowo mogą być również zlecone badania hormonalne. Leczenie niedoboru potasu w pierwszej kolejności polega na wyeliminowaniu przyczyny, która doprowadziła do tego stanu. Następnie hipokaliemia łagodzona jest poprzez wyrównywanie pożądanego stężenia potasu we krwi.

Leczenie farmakologiczne powinno być wspierane dietą bogatą w potas. W jakich produktach znajdziemy potas? Jego bogatym źródłem są suche nasiona i pestki, np. słonecznika, orzechy, migdały, otręby zbożowe, kakao, suszone owoce (morele, rodzynki, daktyle, figi), biała fasola, soczewica, awokado, pietruszka, melon, jogurty naturalne, mleko pełne i odtłuszczone w proszku, ryby świeże i wędzone, drób.

Osoby regularnie uprawiające sport powinny po każdym treningu wypijać elektrolity. Z powodzeniem można sięgnąć po te dostępne w aptece, jednak ich przygotowanie w domu jest bardzo proste. Na pół litra wody potrzebujemy sok z połówki cytryny, łyżkę miodu i szczyptę soli. Mieszanka pozwoli na uzupełnienie wypłukanych podczas treningu braków i nie dopuści do odwodnienia mięśni.