Jak objawia się rak pęcherza moczowego? Czy jest wyleczalny?

Rak pęcherza moczowego uznawany jest za jeden z częściej występujących nowotworów złośliwych u ludzi. Ryzyko jego pojawienia się wzrasta z wiekiem – dotyczy głównie osób między 65 a 70 rokiem życia. Pierwsze objawy raka pęcherza moczowego to krwiomocz i pieczenie podczas oddawania moczu.

Pęcherz moczowy to narząd, do którego spływa i w którym gromadzi się mocz wyprodukowany przez nerki. Znajduje się on w podbrzuszu, a wypełniony wystaje ponad spojenie łonowe. Jego pojemność wynosi 250–500 ml. Do najczęstszych patologii występujących w jego obrębie należą: zapalenie wywołane drobnoustrojami, nietrzymanie moczu oraz rak pęcherza moczowego. W większości przypadków nowotwór wywodzi się z komórek nabłonka dróg moczowych. Najważniejszymi czynnikami ryzyka są: palenie tytoniu, dieta i zawodowe narażenie na substancje rakotwórcze.

Rak pęcherza moczowego – rodzaje

Rak pęcherza moczowego to jeden najczęściej występujących nowotworów złośliwych u osób po 50 roku życia. Rozpoznaje się go czterokrotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet. W Polsce każdego roku odnotowuje się około 6400 przypadków. Nowotwór pęcherza moczowego charakteryzuje się różnorodnym przebiegiem, stopniem złośliwości, głębokością naciekania i tempem rozwoju choroby. Do czynników ryzyka pojawienia się choroby należą: palenie tytoniu, przewlekłe zakażenie dróg moczowych, dieta mięsna, narażenie na kontakt z substancjami rakotwórczymi, predyspozycje genetyczne i radioterapia w obrębie miednicy.

Istnieją różne rodzaje raka pęcherza moczowego. Jednym z kryteriów jest typ wzrostu raka: inwazyjny (naciekający na błonę mięśniową narządu) i nieinwazyjny (nienaciekający na mięśniówkę). Podział ze względu na budowę histopatologiczną natomiast wygląda następująco:

• rak urotelialny pęcherza moczowego (przejściowokomórkowy) – wywodzący się z komórek nabłonka dróg moczowych; stanowi 90% wszystkich przypadków;
• rak płaskonabłonkowy – pojawia się rzadko, stanowi 5% przypadków, jednak charakteryzuje się bardzo agresywnym przebiegiem;
• rak gruczołowy (gruczolakorak) – rozwija się z tkanki nabłonkowej i często naśladuje budowę zdrowego narządu; może być następstwem nawracających infekcji lub przebytej radioterapii.

Jakie są objawy raka pęcherza moczowego?

Wczesne objawy raka pęcherza moczowego to przejściowy krwiomocz i dyskomfort podczas oddawania moczu w postaci pieczenia lub lekkiego bólu w podbrzuszu. Częściej jednak krwiomocz jest bezbolesny. W moczu mogą pojawić się również skrzepy o nieregularnym kształcie. U części chorych pojawia się także częstsza potrzeba mikcji, ciągłe uczucie parcia na mocz oraz wrażenie niepełnego opróżnienia pęcherza po skorzystaniu z toalety.

Objawy raka pęcherza moczowego, które występują w kolejnych etapach choroby, to: ból w podbrzuszu, częstomocz lub zatrzymanie moczu oraz ból w okolicy lędźwiowej kręgosłupa. Pojawia się także osłabienie, brak apetytu i utrata masy ciała. Dolegliwości przypominają zapalenie pęcherza moczowego, co powoduje, że zostaje rozpoznany zbyt późno.

Leczenie raka pęcherza moczowego

Leczenie raka pęcherza moczowego zależy od jego rodzaju, stopnia zaawansowania choroby i stanu chorego. Zawsze jednak wymaga przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego. Operacja to przezcewkowa elektroresekcja guza pęcherza moczowego (TURT). Przeprowadza się ją w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Lekarz wprowadza do pęcherza przez cewkę moczową resektoskop – narzędzie chirurgiczne posiadające kamerę oraz nóż elektryczny do wycięcia chorych tkanek. Po usunięciu guzów niektórym chorym podaje się jedną dawkę chemioterapii bezpośrednio do pęcherza w celu zmniejszenia ryzyka nawrotu. Po operacji raka pęcherza moczowego pacjent powinien poddawać się okresowym kontrolom – co 3 miesiące przez dwa lata, następnie co pół roku przez 3 lata. U niektórych osób (z nowotworem pęcherza moczowego naciekającym na mięśniówkę) konieczne jest usunięcie pęcherza i wykonanie urostomii – przetoki umożliwiającej odprowadzanie moczu przez otwór w skórze.

Czy rak pęcherza moczowego jest wyleczalny?

Rokowanie zależy od rodzaju guza, stadium, w którym choroba została rozpoznana i wdrożono leczenie oraz stanu i wieku pacjenta. Szacuje się, że długość życia z rakiem pęcherza moczowego po zabiegu operacyjnym metodą TURT w około 80% przypadków wynosi 5 lat.

Przerzuty pojawiają się wraz z postępem choroby w węzłach chłonnych, płucach, wątrobie i kościach, rzadziej do innych narządów wewnętrznych. Sam rak pęcherza moczowego ma skłonność do częstych nawrotów, dlatego konieczne jest długotrwałe monitorowanie stanu osoby chorej i badania kontrolne.