Jak pozbyć się kwasu moczowego i co podwyższa jego stężenie? Wyjaśniamy
Jak pozbyć się kwasu moczowego, którego nadmiar w organizmie jest podstawową przyczyną rozwoju dny moczanowej? Odkładaniu się kwasu moczowego w stawach można zapobiegać poprzez zmiany w stylu życia oraz odpowiednie leczenie środkami farmakologicznymi. Takie działanie może pomóc w zapobieganiu atakom oraz łagodzeniu objawów dny moczanowej.
Co to jest kwas moczowy?
Kwas moczowy to związek powstający w wyniku przemian puryn – substancji pochodzących z rozpadu komórek. Puryny mogą być również dostarczane do organizmu wraz z dietą. Do produktów zawierających duże ich ilości zaliczamy m.in. podroby, ryby i owoce morza, alkohol (przede wszystkim piwo, także bezalkoholowe).
Nadmiar puryn dostarczany z żywnością lub wynikający z nasilonego niszczenia komórek własnych organizmu może powodować podwyższenie stężenia kwasu moczowego we krwi. Taki stan, nazywany hiperurykemią, jest główną przyczyną częstej w populacjach krajów rozwiniętych zapalnej choroby stawów – dny moczanowej.
Jak pozbyć się kwasu moczowego?
Odkładaniu kwasu moczowego w stawach można zapobiegać dbając o to, by w organizmie tej substancji było mniej. Jak pozbyć się nadmiaru kwasu moczowego? Oto kilka sposobów na ograniczenie powstawania tego związku i zmniejszenie jego ogólnej ilości w ustroju:
- zastąp (przynajmniej częściowo) produkty, takie jak czerwone mięso, podroby i owoce morza nasionami roślin strączkowych (fasolą, soczewicą, ciecierzycą, grochem),
- ogranicz spożycie alkoholu – szczególnie piwa i napojów wysokoprocentowych,
- unikaj spożywania cukru i produktów, które go zawierają,
- bądź aktywna fizycznie, ale wybieraj sporty o niskiej lub umiarkowanej intensywności (np. spacery, jazda na rowerze, pływanie),
- unikaj głodówek i diet bardzo mocno ograniczających podaż kalorii; zadbaj jednak o wprowadzanie nawyków żywieniowych, które pomogą ci powoli zmniejszać masę ciała oraz utrzymać ją na prawidłowym poziomie (np. spożywanie głównych posiłków zgodnych ze schematem: ½ talerza warzyw, ¼ talerza produktów zbożowych z pełnego ziarna, ¼ talerza produktów białkowych – nasion roślin strączkowych, jaj, ryb, drobiu; ograniczenie spożywania produktów smażonych, zmniejszenie ilości tłuszczu dodawanego do potraw, eliminowanie słodyczy),
- zapewnij sobie prawidłowy poziom nawodnienia – pij przynajmniej dwa litry wody dziennie.
Czynniki podwyższające stężenie kwasu moczowego
Główną przyczyną odkładania się kwasu moczowego w stawach w przebiegu dny moczanowej jest podwyższone stężenie tego związku we krwi. U niektórych pacjentów z hiperurykemią mamy do czynienia z wytrącaniem się kryształów moczanu sodu, które gromadzą się w stawach oraz innych tkankach organizmu.
Do czynników ryzyka podwyższonego stężenia kwasu moczowego we krwi zalicza się:
- płeć męską,
- nadmiar masy ciała,
- niektóre zaburzenia funkcji organizmu: nadciśnienie tętnicze, zastoinową niewydolność serca, insulinooporność, cukrzycę, zespół metaboliczny, choroby nerek,
- picie alkoholu, szczególnie piwa i napojów wysokoprocentowych (im większe spożycie alkoholu, tym większe u pacjenta jest ryzyko podwyższonego stężenia kwasu moczowego we krwi),
- spożywanie dużej ilości cukru, w tym fruktozy (cukru owocowego),
- dieta bogata w puryny – związki, które w organizmie rozkładane są do kwasu moczowego (produkty o wysokiej zawartości puryn to przede wszystkim podroby, czerwone mięso i owoce morza).
Co to jest dna moczanowa i jak się objawia?
Dna moczanowa (inaczej podagra, artretyzm) jest chorobą zapalną stawów, która charakteryzuje się występowaniem epizodów bólu związanych z odkładaniem się kryształów moczanu sodu. Schorzenie rozwija się u osób z podwyższonym stężeniem kwasu moczowego we krwi (hiperurykemią).
Zmiany w przebiegu artretyzmu najczęściej dotyczą stawów dużego palca stopy. Kryształy mogą jednak odkładać się także w kolanie, kostce oraz stawach mniejszych palców, nadgarstku. Objawy dny moczanowej w zajętej chorobą partii ciała to najczęściej:
- silny ból,
- obrzęk,
- zaczerwienienie,
- zwiększenie ucieplenia.
To, jak wygląda dna moczanowa może różnić się u poszczególnych pacjentów. U niektórych objawy ataku podagry są bardzo częste, u innych pojawiają się co kilka lat. Mogą także mieć zróżnicowany stopień nasilenia.
Jak leczyć podagrę?
Pozbywanie się kwasu moczowego za pomocą diety i zmian w stylu życia nie jest jedynym sposobem na zapobieganie epizodom podagry. W leczeniu dny moczanowej można zastosować również środki farmakologiczne obniżające stężenie kwasu moczowego we krwi, m.in. allopurinol czy febuksostat. Taką terapię rekomenduje się przede wszystkim pacjentom z częstymi atakami podagry o dużym nasileniu.
W czasie rzutu choroby przyjmowane są leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, w tym kolchicyna, ibuprofen czy sterydy w postaci tabletek lub zastrzyków.
Bibliografia:
- Centers for Disease Control and Prevention (2020) Gout.
- National Health Service (2020) Gout.
Polecamy
Jak długo możesz stać na jednej nodze? Ekspertka: biorąc udział w tym wyzwaniu, ludzie mogą sami ocenić, czy są zagrożeni
Billie Eilish o zmaganiach z hipermobilnością stawów: „Odczuwam ból, odkąd skończyłam dziewięć lat”
To mit, że na RZS chorują tylko starsi ludzie. „Bolało mnie dosłownie wszystko. Nawet kołdra była za ciężka”
Jennie Garth przeszła dwie operacje wymiany stawu biodrowego. „To nie dotyczy tylko 80-latków”
się ten artykuł?