Bezpośrednią przyczyną powstawania kamieni żółciowych jest odkładanie się w pęcherzyku żółciowym złogów zbudowanych z substancji chemicznych obecnych w żółci. W prawidłowo funkcjonującym układzie pokarmowym rozpuszczają się one w żółci i są wraz z nią usuwane.
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Kamica pęcherzyka żółciowego w większości przypadków (ok. 80%) przebiega bezobjawowo. U pozostałych chorych wywołuje dolegliwości bólowe nawracające co kilka dni, tygodni lub miesięcy. W objawowej kamicy żółciowej i jej powikłaniach stosuje się leczenie operacyjne, w pozostałych przypadkach najczęściej zachowawcze.
Czym są kamienie żółciowe?
Kamienie żółciowe to złogi, które wytrącają się z żółci. Zbudowane są z cholesterolu, barwników żółciowych, białek, bilirubiny i jonów nieorganicznych, np. wapniowych. Z tego względu wyróżnia się kamienie żółciowe cholesterolowe, barwnikowe i mieszane. Miejscem ich powstawania jest pęcherzyk żółciowy (kamica pęcherzykowa), ale mogą także zalegać w przewodach żółciowych (kamica przewodowa). Kamienie żółciowe budują się, gdy żółć jest nadmiernie zagęszczona i nie dochodzi do rozpuszczenia wszystkich substancji chemicznych. Ich obecność wywołuje kamicę żółciową – w niektórych przypadkach może ona prowadzić do niebezpiecznego dla życia zapalenia pęcherzyka żółciowego wymagającego natychmiastowej interwencji chirurgicznej.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Objawy kamieni żółciowych
Objawy, które mogą świadczyć o obecności w pęcherzyku żółciowym kamieni żółciowych, a tym samym – kamicy żółciowej, to m.in.
- kolka żółciowa – ostry, napadowy ból brzucha, który może występować po spożyciu tłustego pokarmu. Ból zlokalizowany jest w okolicy podżebrowej po stronie prawej lub środkowym nadbrzuszu, niekiedy promieniuje pod prawą łopatkę. Trwa od 30 minut do 5 godzin. Ustępuje stopniowo, mogą mu towarzyszyć nudności i wymioty. Mogą też wystąpić objawy Chełmońskiego i/lub Murphy’ego;
- nudności i wymioty;
- zgaga – najczęściej występuje po spożyciu tłustych pokarmów;
- wzdęcie brzucha;
- uczucie dyskomfortu zlokalizowane w nadbrzuszu – odczuwalne najczęściej po jedzeniu;
- żółtaczka – występuje przy kamicy przewodowej;
- odbarwienie stolca i ciemnienie moczu;
- świąd skóry.
W większości przypadków kamica pęcherzykowa nie daje objawów, dlatego pacjent zazwyczaj nie zdaje sobie sprawy z obecności kamieni żółciowych.
Przyczyny powstawania kamieni żółciowych
Bezpośrednią przyczyną powstawania kamieni żółciowych jest zwiększone stężenie w żółci cholesterolu i/lub bilirubiny – składników, które ją zagęszczają. Czynniki predestynujące do rozwoju kamieni żółciowych to głównie otyłość, wysokokaloryczna dieta oraz zwiększony poziom triglicerydów we krwi. Występowanie tych uwarunkowań zwiększa także ryzyko wystąpienia powikłań kamicy żółciowej – zastój żółci, insulinooporność czy dyslipidemia. Zgodnie z zaleceniami EASL (European Society for the Study of the Liver) z 2016 r. dotyczącymi prewencji, diagnostyki i leczenia kamicy żółciowej kluczowe w zmniejszeniu ryzyka zachorowania na tę chorobę jest utrzymanie prawidłowej masy ciała, zdrowa dieta i regularne uprawianie aktywności fizycznej. Wysiłek fizyczny pomaga normalizować stężenie triglicerydów we krwi i zwiększyć frakcję HDL cholesterolu.
Zobacz także
Leczenie kamicy żółciowej
Nie istnieje specjalny lek na kamienie żółciowe. W przypadku kamicy zagrożonej powikłaniami stosuje się leczenie operacyjne metodą cholecystektomii laparoskopowej (metoda z wyboru) lub klasycznej (otwartej), jeśli występują przeciwwskazania do wykonania zabiegu laparoskopowego. Inne wykorzystywane metody w leczeniu definitywnym to:
- litotrypsja pozaustrojowa – metoda rozkruszania kamieni żółciowych za pomocą fali uderzeniowej;
- endoskopowa cholangiopankreatografia – metoda diagnostyczna umożliwiająca jednoczesne usunięcie złogów;
- założenie protezy w przewodzie żółciowym wspólnym.
U chorych, u których objawy nie są mocno nasilone, a ryzyko wystąpienia powikłań jest niewielkie, stosuje się farmakologiczne leczenie objawowe w przypadku wystąpienia kolki żółciowej. Opiera się ono na lekach przeciwbólowych z grupy NSLPZ, np. diklofenak, ketoprofen, paracetamol, opioidowych oraz rozkurczowych – drotaweryna, hioscyna, papaweryna.
Zioła na kamienie żółciowe
W łagodzeniu objawów związanych z kamicą żółciową oraz zmniejszaniu ryzyka powstawania kamieni żółciowych mogą być pomocne zioła wspomagające wytwarzanie i wydzielanie żółci oraz działające przeciwzapalnie i rozkurczowo. Skład preparatów ziołowych zazwyczaj jest oparty na tej samej formule, co preparatów stosowanych w celu złagodzenia dolegliwości ze strony wątroby. Zioła polecane na kamienie żółciowe to m.in. mięta, wyciąg z rzodkwi czarnej, kłącza kurkumy, rumianku oraz kolendry.
Kamienie żółciowe mogą stwarzać ryzyko zapalenia pęcherzyka żółciowego lub rozwoju raka tego narządu. Ustalenie rozpoznania oraz regularna obserwacja są kluczowe dla zdrowia pacjenta.
Udostępnij
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
„Jak się żyje w szpitalu psychiatrycznym, na oddziale zamkniętym? Trochę jak w małej wiosce, gdzie wszyscy się znają i wiele ich łączy” – mówi Krystyna Piątkowska
Uważano, że jest karą za zepsucie moralne. Chorym podawano opium i kamienie szafiru. Jak kiedyś leczono dnę moczanową
Aktywność może być praktykowana nie po to, żeby „wyglądać”, a żeby „się czuć” – dobrze i zdrowo. Jak nie zrezygnować z siłowni po miesiącu
