Kichanie – co oznacza odruch kichania u dziecka i u osoby dorosłej? Przyczyny kichania

Kichanie jest następstwem podrażnienia delikatnej śluzówki nosa. Może do niego dojść w wyniku obecności w drogach oddechowych drobnoustrojów chorobotwórczych lub ciała obcego, np. w postaci paproszka lub pyłku. Częste kichanie może być również wywołane intensywnymi zapachami lub substancją chemiczną.

Kichanie jest mechanizmem obronnym organizmu pojawiającym się w wyniku podrażnienia błony śluzowej nosa. Do najczęstszych przyczyn kichania u dorosłych i dzieci należą przeziębienie i alergia.

Kichanie – czym jest? Mechanizm

Kichanie jest odruchem, który polega na gwałtownym wypuszczeniu powietrza. Jest wywoływane przez podrażnienie błony śluzowej nosa. Organizm przesyła informację o występującym nieżycie nosa do mózgu, co powoduje zaciśnięcie mięśni klatki piersiowej. W następstwie dochodzi do głębokiego wdechu, gwałtownego wzrostu ciśnienia i napierania mięśni klatki piersiowej na struny głosowe. W trakcie kichania język przywiera do podniebienia, natomiast powietrze wydobywa się przez nos. Odruchowi kichania zwykle towarzyszy specyficzny dźwięk, który zależy indywidualnie od organizmu, ale potocznie określa się go jako „apsik”. Jak powstrzymać kichanie? Należy pamiętać, że kichania nie powinno się powstrzymywać poprzez całkowite zatkanie nosa i zasłanianie ust. Takie działanie może spowodować, że wzrost ciśnienia pojawiający się przy tym odruchu doprowadzi do pęknięcia naczyń krwionośnych w nosie bądź w oku. Konsekwencją jest krwotok. Kichanie w nocy jest rzadkim zjawiskiem, gdyż układ nerwowy organizmu skutecznie blokuje ten odruch obronny, aby nie przerywać snu.

Co powoduje kichanie? Przyczyny kichania

Przyczyny kichania mogą być różne. Odruch ten stanowi jeden z podstawowych objawów przeziębienia, które jest spowodowane infekcją wirusową. Przeziębieniu towarzyszy zwykle nieżyt nosa, który często skutkuje nadmiernym kichaniem. Jest to mechanizm obronny organizmu, który dąży do oczyszczenia dróg oddechowych z zalegającej w nich wydzieliny oraz do pozbycia się bytujących w nich drobnoustrojów chorobotwórczych. W takiej sytuacji zastosowanie mają krople do nosa działające obkurczająco na błonę śluzową. Co powoduje kichanie poza przeziębieniem? Częstą przyczyną kichania jest również alergia. U osób uczulonych np. na pyłki roślin lub na roztocza kurzu domowego kontakt z alergenem prowadzi do podrażnienia delikatnej błony śluzowej nosa. Alergicznemu kichaniu najczęściej towarzyszy łzawienie oczu oraz wodnista wydzielina z nosa. Innymi przyczynami kichania są:

• nadmierne przesuszenie błony śluzowej nosa i gardła wywołane zbyt suchym powietrzem (np. w sezonie grzewczym), co powoduje ciągłe kichanie i kręcenie w nosie,
• czynniki psychologiczne – kichanie może być objawem dużego zdenerwowania bądź podekscytowania,
• obecność w nosie ciała obcego w postaci paproszka, owada, dymu papierosowego, pyłku,
• gwałtowna zmiana temperatury,
• słońce i patrzenie w światło – kichanie od słońca (określane jako zespół ACHOO) jest wynikiem pewnych nieprawidłowości neurologicznych, w których odruch kichania jest sprzężony z nerwem wzrokowym,
• podrażnienie błony śluzowej nosa ostrymi przyprawami bądź intensywnym zapachem,
• aktywność fizyczna, w trakcie której może dojść do nadmiernego przesuszenia śluzówki nosa w wyniku odwodnienia organizmu.

Kichanie w ciąży – czy jest niebezpieczne?

Kichanie w ciąży jest najczęściej wynikiem infekcji układu oddechowego lub alergii. Odruch ten nie stanowi zagrożenia dla matki ani dla rozwijającego się płodu. Ciąża jest stanem fizjologicznym, któremu towarzyszy wiele zmian zachodzących w organizmie. W niektórych przypadkach prowadzą one do wystąpienia ciążowego nieżytu nosa. Jest on spowodowany zwiększonym przepływem krwi przez błonę śluzową, co niekiedy skutkuje obrzękiem śluzówki. Dochodzi do podrażnienia błony śluzowej i zatkania nosa, a w konsekwencji do kichania i kataru. Kichanie w ciąży zwykle leczy się za pomocą domowych sposobów, gdyż kobiety ciężarne muszą zrezygnować z przyjmowania wielu leków. Jedną z metod na częste kichanie w ciąży jest płukanie nosa solą morską bądź roztworem soli fizjologicznej. Zastosowanie mają również domowe inhalacje.

Kichanie u dziecka

Kichanie u dziecka, podobnie jak w przypadku osób dorosłych, wywoływane jest często wirusową infekcją dróg oddechowych. W trakcie kichania wraz z powietrzem i wydzieliną wydostają się drobnoustroje chorobotwórcze, które rozprzestrzeniają się i powodują zakażenia innych osób. Napady kichania niespowodowane przeziębieniem często są wynikiem reakcji alergicznej organizmu dziecka na kurz, sierść zwierząt czy pyłki roślin. Kichanie u noworodka czy starszego dziecka pojawia się również wskutek dostania się do nosa drażniących substancji chemicznych lub też nieszkodliwych, ale intensywnie pachnących i wywołujących delikatne podrażnienie śluzówki nosa.