Przejdź do treści

Komórki pamięci immunologicznej a szczepienia. Czy komórki pamięci mogą się „zresetować”?

Komórki pamięci immunologicznej a szczepienia. Czy komórki pamięci mogą się „zresetować”? Istock.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Komórki pamięci immunologicznej są to długożyjące komórki układu immunologicznego, których zadaniem jest zapamiętywanie antygenów, powodujących infekcję i szybka reakcja w przypadku ponownego zakażenia.

Jaką role w organizmie spełniają komórki pamięci immunologicznej?

Antygen jest substancją na komórkach patogenów pobudzającą układ odpornościowy do reakcji obronnej przed bakteriami, wirusami, grzybami. W trakcie skutecznej odpowiedzi układu odpornościowego na patogen powstają komórki pamięci immunologicznej, których zadaniem jest „zapamiętanie” antygenu. Pamięć immunologiczna pozwala na szybkie rozpoznanie antygenu po jego ponownym wtargnięciu do organizmu. Pozwala to na właściwie natychmiastowe wywołanie odpowiedzi immunologicznej i szybkie wytworzenie specyficznych przeciwciał. Tak sprawne działanie układu immunologicznego pozwala na zabicie lub osłabienie patogennych bakterii czy wirusów, zanim zdążą one wywołać objawy choroby.

Komórki pamięci immunologicznej są długożyjące, dlatego nawet jeśli po pierwszym kontakcie z antygenem minęło wiele lat, to pamięć o nim wciąż pozostaje w komórkach.

Komórki pamięci immunologicznej znajdują się w narządach takich jak płuca, wątroba, czy jelita, jednak ich działanie obejmuje cały organizm.

pelargonia afrykańska

Komórki pamięci a szczepienia

Zdolność zapamiętywania antygenów przez komórki pamięci immunologicznej została wykorzystana do opracowania szczepionek na wiele chorób.

Tworzenie komórek pamięci immunologicznej stymulowane jest przez szczepienia. To dzięki nim organizm ma szansę „poznać” patogeny wywołujące bardzo ciężkie choroby, bez przechodzenia faktycznej infekcji, wywołującej poważne objawy. Dzięki temu w sytuacji kontaktu z danym patogenem przebieg choroby jest praktycznie bezobjawowy – organizm rozpoznaje patogen i potrafi go zwalczyć.

Szczepionki mogą być wytwarzane z użyciem wirusów lub bakterii, których działanie jest osłabione lub martwych drobnoustrojów. Szczepienie wywołuje łagodną odpowiedź immunologiczną, która prowadzi do powstania swoistych przeciwciał odpornościowych, ale nie powoduje objawów choroby.

Szczepienia wykonywane są w schematach zawartych w kalendarzu szczepień ochronnych, w przypadku niektórych szczepień ochronnych konieczne jest podanie kilku dawek, aby w pełni wykształcić pamięć immunologiczną. Należy pamiętać, że pominięcie dawki szczepienia może osłabić jego działanie.

Czy komórki pamięci mogą się „zresetować”?

Niezwykle ciekawym, ale i niepokojącym zjawiskiem jest tak zwany paradoks odry. Polega on na tym, że organizm po zakażeniu dzikim wirusem odry, czyli przypadkowej infekcji wirusem odry jest bardziej podatny na zakażenia innymi chorobami infekcyjnymi. W badań opublikowanych w magazynie „Science” udowodniono istnienie tak zwanej amnezji immunologicznej. Jest to stan polegający na „zerowaniu się” komórek pamięci immunologicznej po kontakcie z wirusem odry.

W badaniach krwi obwodowej pacjentów po przebyciu odry zaobserwowano zmniejszenie ilości limfocytów T i B oraz zmianę ich wzajemnego stosunku. Ponadto potwierdzono także utratę powinowactwa przeciwciał do antygenów drobnoustrojów chorobotwórczych. Udowodniono, że wirus odry zakaża od 20-70 proc. wszystkich komórek pamięci w ciągu 3-10 dni po zakażeniu, a dzieci, które zachorowały na ciężką postać odry tracą ok. 40 proc. komórek pamięci. Obserwacje te potwierdzono w badaniach na zwierzętach laboratoryjnych. U małp zakażonych wirusem odry zaobserwowano utratę 60 proc. komórek pamięci 6 miesięcy po zakażeniu odrą.

 


Bibliografia:

  1. Immunologia, Jakub Gołąb. Marek Jakóbisiak, Witold Lasek. PWN.
  2. Mina M.J., Metcalf C.J., de Swart R.L. i wsp.: Long-term measles-induced immunomodulation increases overall childhood infectious disease mortality. Science.
  3. Choroby zakaźne i pasożytnicze Anna Boroń-Kaczmarska, Alicja Wiercińska-Drapało. PZWL

Zobacz także

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Nieswoiste zapalenie jelit – co to? Jak przebiega diagnoza?

Renata na miastenię choruje od 25 lat. „W dobry dzień choroba pozwala mi połknąć posiłek bez dławienia się”

Rodzice nie chcą szczepić swoich dzieci. Alarmujące dane

„Gdybym nie zrobiła wtedy badań, mogłoby mnie tu nie być”. Toni Braxton uniknęła potencjalnie śmiertelnego zawału

Choroba Hashimoto a zmiany na twarzy – pierwsze symptomy choroby

Tradycyjne zastrzyki pójdą w zapomnienie? Naukowcy sięgnęli po innowacyjną metodę

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

Kobieta siedzi na łóżku

Czeka nas epidemia chorób autoimmunologicznych. Naukowcy nie mają wątpliwości

Ropę z pęcherzy ospy prawdziwej wprowadzano do nacięć na skórze tureckich niewolnic sprzedawanych do haremu. Jak kiedyś leczono szczepionkami

Pacjent dostawał co najmniej pięć dawek whisky i czternaście dawek rycyny – jak kiedyś leczono grypę

Przyczyny i objawy krioglobulinemii. Jak przebiega diagnostyka i leczenie?

Szczepienie

Jest decyzja odnośnie do darmowych szczepień na HPV w Polsce. Otrzymają je dziewczęta i chłopcy z dwóch roczników

Szczepienie dziecka

Szczepienia na COVID-19 dostępne dla dzieci od 6. miesiąca życia. „Zamówiliśmy pół miliona dawek” – zapewnia Adam Niedzielski

Ashton Kutcher stracił zdrowie z dnia na dzień. „Pewnego dnia obudziłem się i miałem problemy ze wzrokiem, prawie w ogóle nie widziałem”

Stwardnienie rozsiane – jakie znaczenie ma dieta? Przykłady jadłospisu

Kobieta z termometrem w ręce

Każda kolejna infekcja koronawirusem SARS-CoV-2 zwiększa ryzyko śmierci. Eksperci alarmują

Szczepionka

Trwają przygotowania do kolejnej pandemii. Nowe szczepionki mają powstawać w 100 dni

Caroline Wozniacki

Caroline Wozniacki: „Byłam u sześciu lekarzy, zanim usłyszałam diagnozę”. Specjaliści bagatelizowali jej objawy

Rozebrana kobieta trzyma się za ięśnie grzbietu, które zaznaczone są na czerowono. Ma długie ciemne włosy.

Zapalenie mięśni – objawy i rokowania. Kiedy konieczna jest rehabilitacja?

5 sposobów na pogorszenie własnej odporności na jesień

Guzek pod pachą - Kobieta bada palcami pachę.

Martwi cię guzek pod pachą? Poznaj przyczyny, objawy i metody diagnostyczne zmian pod pachami

Kamila Bogucka i Lidia Wójcik, "Ogarnij Hashimoto”/ Archiwum prywatne

„Hashimoto pojawia się po coś. To sygnał ciała, że nie jesteśmy dla siebie numerem jeden” – uważają Lidia Wójcik i Kamila Bogucka z „Ogarnij Hashimoto”

Nie ma leku i szczepionek na małpią ospę

W szpitalach nie ma leku dla chorych na małpią ospę, brakuje też szczepionek dla lekarzy. Rzecznik Praw Lekarza apeluje do ministra

Szczepienie

Adam Niedzielski: „Wprowadzamy szczepienie przeciw COVID-19 drugą dawką przypominającą”