Masaż kręgosłupa i pleców – wskazania i wpływ na zdrowie

Masaż kręgosłupa i pleców stosuje się w dolegliwościach bólowych spowodowanych zmianami zwyrodnieniowymi, takimi jak: dyskopatia kręgosłupa, rwa kulszowa czy reumatoidalne zapalenie stawów. Wykorzystanie różnych technik ucisku tkanek pomaga w rozluźnieniu mięśni pleców, poprawie ich ukrwienia oraz stymulacji przewodnictwa nerwowego. Jakie są wskazania do masażu  i czy każdy może z niego korzystać?

Jak działa masaż kręgosłupa i pleców?

Masaż jako metoda leczenia różnych dolegliwości bólowych stosowany był już ponad 3000 lat temu w starożytnych Chinach, uznawano go także za część medycyny sakralnej. Do jego rozkwitu doszło w XVI wieku za sprawą francuskiego lekarza Ambrożego Pare, który uznał masaż za oficjalną metodę leczenia. W kolejnych wiekach, zaczął powstawać cały system masaży dopasowanych do leczenia chorób i ich profilaktyki, zostały też określone wskazania i przeciwwskazania do ich wykonywania.

Dziś istnieje wiele technik masażu, w tym masaż klasyczny, leczniczy czy sportowy. Najczęściej wykonuje się masaż kręgosłupa i pleców, ponieważ dolegliwości bólowe w obrębie odcinka szyjnego, piersiowego i lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa są bardzo powszechne. Masaż polega na ucisku tkanek, który wywołuje miejscowe i ogólne reakcje organizmu. Mechaniczne oddziaływanie na ciało powoduje powstawanie ciepła i rozszerzenie się naczyń krwionośnych. Dochodzi do:

• zmniejszenia napięcia mięśniowego,
• zmniejszenia wrażliwości na ból,
• poprawy ukrwienia mięśni, zaopatrzenia ich w tlen i substancje odżywcze,
• regeneracji przeciążonych mięśni,
• stymulacji przewodnictwa nerwowego i zmniejszenia odruchowych skurczów mięśni.

Masaż leczniczy kręgosłupa – wskazania

Wskazaniem do masażu kręgosłupa i pleców są zmiany zwyrodnieniowe i towarzyszące im stany bólowe. To, jak często należy wykonywać masaż, uzależnione jest od rodzaju dolegliwości. Zabiegi lecznicze zazwyczaj wykonywane są 2-3 razy w tygodniu, w serii 5-10 spotkań. W ramach rehabilitacji zleconej przez Narodowy Fundusz Zdrowia zabiegi fizjoterapeutyczne są bezpłatne, natomiast prywatnie za godzinny masaż trzeba zapłacić około 100-150 zł. Na rynku dostępne są również różnego rodzaju urządzenia do masażu kręgosłupa lędźwiowego, w tym maty, rolki czy kulki, jednak nigdy nie zastąpią one masażu u specjalisty.

Terapia masażem polecana jest w przypadku:

• dyskopatii kręgosłupa,
• dolegliwości bólowych spowodowanych rwą kulszową, wadami postawy lub brakiem ruchu,
• zesztywniającego i reumatoidalnego zapalenia stawów kręgosłupa,
• nerwobóli,
• spiętych mięśni.

Masaż pleców można wykonywać także u kobiet w ciąży (od trzeciego do ósmego miesiąca ciąży), jeśli ciąża przebiega prawidłowo i lekarz prowadzący wykluczył możliwe przeciwwskazania. Masaż przeprowadza się w ułożeniu na boku. W obszarze pleców stosuje się delikatne głaskanie, rozcieranie i zwijanie. Ruchy te zmniejszają ból kręgosłupa, rozluźniają mięśnie i relaksują.

Masaż pleców krok po kroku

Masaż powinien być wykonywany przez wykwalifikowaną osobę, czyli fizjoterapeutę lub rehabilitanta, który dobierze odpowiednią technikę ruchów do stanu klinicznego pacjenta i odczuwanych przez niego dolegliwości. Próby samodzielnego przeprowadzania masażu klasycznego czy leczniczego mogą prowadzić do różnych niepożądanych skutków ubocznych. W warunkach domowych można natomiast wykonać masaż relaksacyjny jako zabieg odprężający i ujędrniający skórę.

Czy na masażu trzeba się rozebrać? Osoba masowana nie musi całkiem się rozbierać, wystarczy, że kładąc się na brzuchu, odsłoni masowaną część ciała. Jak masować plecy? Masujący zabezpiecza bieliznę przed pobrudzeniem środkiem poślizgowym i podkłada wałek w okolice stawów skokowych, aby rozluźnić mięśnie kończyn dolnych. Na plecy nakłada się rozgrzaną w dłoniach oliwkę lub krem do masażu. Wykonywany masaż może wyglądać następująco:

1. Głaskanie płasko położonymi dłońmi po obydwu stronach kręgosłupa, od odcinka lędźwiowego do łopatek lub ramion.
2. Głaskanie wzdłuż łopatki po jednej i drugiej stronie kręgosłupa jednocześnie.
3. Głaskanie koliste naprzemienne grzbietu w pasmach.
4. Głaskanie zygzakowate jedną ręką od łopatki do odcinka lędźwiowego.
5.  Głaskanie poprzeczne w pasmach od odcinka lędźwiowego do linii pachowej.
6. Rozcieranie spiralne nasadami dłoni wzdłuż kręgosłupa.
7. Rozcieranie poprzeczne od odcinka lędźwiowego do linii pachowej.
8. Uciskanie i ciągnięcie zamkniętą dłonią od odcinka lędźwiowego do linii pachowej.
9. Ugniatanie podłużne od odcinka piersiowego kręgosłupa do barku.
10. Rolowanie podłużne grzbietu w pasmach, od dołu do góry.
11. Głaskanie podłużne grzbietu stroną dłoniową i grzbietową ręki, a następnie przedramionami.

W masażu klasycznym kręgosłupa wykonuje się dodatkowo oklepywanie i ruchy wibracji. Warto wiedzieć, iż po intensywnym masażu może pojawić się delikatny ból mięśni, który mija po kilku dniach.

Przeciwwskazania do masażu kręgosłupa

Czy masaż kręgosłupa może zaszkodzić? Z masażu nie należy korzystać w stanach podgorączkowych oraz podczas infekcji. Przeciwwskazaniem są także zapalenia i alergie skórne występujące na plecach. Odradza się korzystania z masażu kobietom w czasie miesiączki, ponieważ może dojść do jej wydłużenia i zwiększenia krwawienia.

Masaże kręgosłupa nie mogą być wykonywane u osób z:

• chorobą nowotworową,
• nadciśnieniem tętniczym krwi,
• miażdżycą,
• wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego,
• chorobami zakaźnymi,
• niewyrównaną cukrzycą,
• łamliwością kości.

Bibliografia:

1. Grzegorz Lewandowski, „Masaż u kobiet w okresie przygotowania do ciąży, w czasie ciąży i w połogu – sposoby wykonywania, wskazania i przeciwwskazania” Ginekologia po Dyplomie, 2012.
2. Adam Zborowski, „Masaż klasyczny”, AZ 2008.
3. Magiera L., „Relaksacyjny Masaż Leczniczy”, BIO-STYL, Kraków 2006.