się ten artykuł?
Nieprzyjemny zapach z ust to przypadłość, z którą boryka się spora część społeczeństwa. Problem najczęściej wiąże się z niedostateczną higieną jamy ustnej, jednak może być także wynikiem chorób żołądka, wątroby oraz dróg oddechowych. Poznaj możliwe przyczyny i sposoby na pozbycie się przykrego zapachu z ust.
Dlaczego masz nieprzyjemny zapach z ust?
Halitoza (fetor ex ore, bad breath) to występujący okresowo lub stale nieprzyjemny zapach z ust. Wyczuwalny jest przez osobę dotkniętą problemem oraz jej najbliższe otoczenie. Wyodrębnia się dwie postacie tego problemu: fizjologiczną i patologiczną, która utrzymuje się przez dłuższy czas.
Halitoza fizjologiczna jest wynikiem procesów gnilnych zachodzących w jamie ustnej na skutek obecności beztlenowych bakterii gram-ujemnych, złuszczonego nabłonka oraz zalegających resztek pokarmowych. Wtedy pojawia się nieprzyjemny zapach z ust po nocy, który ustępuje po umyciu zębów. Halitoza patologiczna to skutek chorób w obrębie jamy ustnej lub schorzeń ogólnoustrojowych.
Szacuje się, że występowanie przykrego zapachu z ust jest trzecim co do częstości powodem wizyty w gabinecie stomatologicznym zaraz po próchnicy i chorobach przyzębia [7]. Dane literaturowe wskazują, że częstość występowania nieświeżego oddechu dotyczy nawet 60% populacji światowej. Ponadto wykazano, że problem ten częściej dotyczy osób powyżej 60. roku życia.
Jakie mogą być przyczyny nieprzyjemnego zapachu z ust?
Kiedy nieprzyjemny zapach z ust jest fizjologiczny?
Nieświeży oddech pojawia się naturalnie na skutek spożywania określonych produktów (czosnek, cebula), nadużywania alkoholu oraz palenia papierosów. Fizjologicznie pojawia się także nieprzyjemny zapach z ust rano, ponieważ nocą produkcja śliny jest zmniejszona, co sprzyja rozwojowi bakterii bytujących w jamie ustnej. Taki problem mija po umyciu zębów.
Nieprawidłowa higiena jamy ustnej a śmierdzący oddech
Za przykry oddech z ust nawet w 90% odpowiadają czynniki stomatologiczne. Do najczęstszych zaliczamy
- obecność płytki bakteryjnej i kamienia nazębnego,
- ubytki próchnicowe,
- nieusunięte korzenie zębowe,
- choroby przyzębia (paradontoza),
- zmiany zapalne – owrzodzenia, przetoki lub ropnie,
- niewłaściwa higiena uzupełnień protetycznych.
Suchość jamy ustnej, czyli kserostomia
Nieświeży oddech może być ściśle związany z zespołem suchości jamy ustnej (kserostomii). Upośledzenie wydzielania śliny występuje w przebiegu zespołu Sjögrena, uszkodzenia ślinianek podczas radioterapii lub jako skutek uboczny zażywania pewnych grup leków m.in.:
- zmniejszających ciśnienie krwi,
- immunosupresyjnych,
- przeciwpadaczkowych,
- stymulujących układ immunologiczny.
Oprócz nieprzyjemnego zapachu z ust, osoby cierpiące na kserostomię doświadczają problemów z połykaniem, zaburzeń czucia smaku oraz pieczenia języka, więc w takiej sytuacji warto wybrać się do lekarza w celu potwierdzenia lub wykluczenia tej choroby.
Trzustka a nieprzyjemny zapach z ust
Nieprzyjemny zapach z ust może być jednym z objawów raka trzustki. Nie wpadaj jednak w panikę! Choroby nowotworowe wiążą się z szeregiem innych, charakterystycznych symptomów, więc jeżeli brzydkiemu oddechowi nie towarzyszą m.in. problemy ze strony układu pokarmowego, takie jak częste odbijanie się, biegunki czy nietolerancja lub wręcz wstręt do niektórych pokarmów, przyczyny należy upatrywać gdzie indziej.
Coraz większe znaczenie w etiologii halitozy przypisuje się powstawaniu nalotu na języku. Osad tworzony jest przede wszystkim przez złuszczające się komórki nabłonka, resztki pokarmowe, białka śliny, kawę, herbatę, nikotynę oraz bakterie. Wszystkie wymienione czynniki są źródłem procesów gnilnych i częstą przyczyną przykrego zapachu z ust.
Nieprzyjemny zapach z ust – żołądek i inne narządy układu pokarmowego
W części przypadków nieprzyjemny zapach z ust wiąże się z chorobami przewodu pokarmowego. Do najczęstszych z nich należą:
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- zakażenie Helicobacter pylori,
- nieżyt błony śluzowej żołądka,
- uchyłki przełyku,
- choroba Leśniowskiego-Crohna,
- rak żołądka lub przełyku – w tej sytuacji oddech jest cuchnący.
Zakażenie Candida a nieprzyjemny zapach z ust też często idą ze sobą w parze. W przebiegu inwazji grzybiczej możesz także zaobserwować na języku charakterystyczny biały nalot oraz problemy z przełykaniem czy suchość jamy ustnej.
Choroby układu oddechowego a nieprzyjemny zapach z ust
Przykry zapach z ust może świadczyć także o chorobach atakujących górne lub dolne drogi oddechowe:
- w zatokach i jamie nosowej: przewlekłe zapalenie zatok, obecność ciała obcego w jamie nosowej (szczególnie u dzieci), polipy nosa,
- w dolnych drogach oddechowych: procesy zapalne z obecnością ropnych zmian w oskrzelach i płucach, nadkażenia grzybicze, nowotwory płuc i oskrzeli.
Inne przyczyny nieprzyjemnego zapachu z ust
Nieprzyjemny zapach z ust może być związany także z innymi chorobami ogólnoustrojowymi, takimi jak:
- cukrzyca,
- mocznica (ostatnie stadium niewydolność nerek) – wówczas woń z ust przypomina zapach amoniaku,
- kwasica ketonowa (zapach acetonu),
- przyjmowanie niektórych leków, np. antydepresantów.
Nieprzyjemny zapach z ust u dziecka – przyczyny
Jeśli nieprzyjemny zapach z ust u dziecka pojawia się po przebudzeniu i mija po umyciu zębów, nie powinien być powodem do niepokoju. Tak samo jak u dorosłych, jest to fizjologiczne zjawisko związane ze spadkiem produkcji śliny i aktywnością bakterii bytujących w jamie ustnej. Nieprzyjemny oddech, który przybiera formę przewlekłą, może być natomiast sygnałem świadczącym rozwoju patologicznego stanu w organizmie.
U najmłodszych przyczyny halitozy mogą być dokładnie takie same jak u dorosłych – najczęściej spowodowana jest zmianami zapalnymi w obrębie jamy ustnej, czyli próchnicą lub pleśniawkami. Nieprzyjemny zapach z ust u dziecka a ząbkowanie też występują razem, wtedy wiąże się to z powstawaniem ropnych zmian zapalnych na podrażnionych dziąsłach.
Niekiedy u źródeł przykrej woni leży zapalenie migdałków, gromadzenie się treści pokarmowych w kryptach migdałowych lub refluks żołądkowo-przełykowy. Normalny będzie natomiast nieprzyjemny zapach z ust dziecka przy katarze, ponieważ dochodzi wtedy do przesuszenia śluzówki jamy ustnej. W przypadku zauważenia problemu u swojej pociechy, należy skonsultować się z pediatrą, który na podstawie badania fizykalnego oraz testów laboratoryjnych oceni przyczynę i zaleci dalsze postępowanie.
Jak pozbyć się nieprzyjemnego zapachu z ust?
Nieprzyjemny zapach z ust, który utrzymuje co najmniej kilka miesięcy lub dłużej, nie powinien być lekceważony. Długofalowe skutki maskowania przykrej woni negatywnie wpływają na kontakty z innymi, są źródłem dyskomfortu i poważnych kompleksów. W takiej sytuacji, w pierwszej kolejności warto zgłosić się do stomatologa. Specjalista oceni faktyczny stan uzębienia i w razie potrzeby usunie ogniska próchnicy oraz przeprowadzi profesjonalną higienizację jamy ustnej. Jeśli źródło problemu leży w innych schorzeniach, wówczas należy skierować się do lekarza pierwszego kontaktu.
Bibliografia:
- Tretiakow D., Skorek A., Halitoza jako problem interdyscyplinarny, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny 2019, 8(4): 9-14.
- Pieniążek A., Pietrzak M., Halitoza – etiologia, metody diagnostyczne i leczenie, Journal of Health Study and Medicine 2017, nr 2, s. 101-122.
- Iwanicka-Grzegorek E., Pierzynowska E., Michalik J., Stan przyzębia u osób z halitozą ustną, Borgis- Nowa Stomatologia 2005, 1, s. 45-49.
Podoba Ci się ten artykuł?
Polecamy
Czym zajmuje się foniatra? Czy badanie u tego lekarza jest bolesne?
Zatrucie jadem kiełbasianym, czyli botulizm – jakie są objawy?
Dlaczego kichamy? Poznaj mniej i bardziej znane przyczyny kichania
