Czym jest halitoza? To bardzo krępujące schorzenie, które można leczyć

Halitoza, czyli nieprzyjemny zapach z ust, który ma różne przyczyny. Poza najbardziej oczywistym powodem, jak niewystarczająca higiena jamy ustnej i palenie tytoniu, może pojawić się także na skutek nieprawidłowej pracy ślinianek lub jako objaw choroby. Jakie konkretnie mogą być przyczyny halitozy? Skąd bierze się halitoza u dzieci? Jak zapobiegać halitozie i czym ją leczyć? 

Co to jest halitoza? 

Halitoza to określenie na nieprzyjemny zapach z ust. Może być odczuwany przez osobę, która boryka się z daną przypadłością, jak i samo otoczenie pacjenta. Warto mieć na uwadze, że nie zawsze człowiek czuje swój własny zapach. 

Ze względu na fakt, czy objawy halitozy są obiektywne, czy subiektywne (czyli czy brzydki zapach ust naprawdę występuje u danej osoby) przypadłość można podzielić na prawdziwą i rzekomą. Halitoza prawdziwa to taka, której objawem jest wyczuwanie nieprzyjemnego zapach z ust przez otoczenie. O halitozie rzekomej (pseudohalitozie) mówimy wtedy, kiedy tylko pacjent odczuwa nieprzyjemny zapach ze swoich ust. 

Halitoza fizjologiczna a halitoza patologiczna 

Halitozę prawdziwą można podzielić na halitozę fizjologiczną i halitozę patologiczną. 

Pseudohalitoza i halitofobia 

W kontekście halitozy mówi się także o pseudohalitozie i halitofobii. Pseudohalitoza to przekonanie pacjenta o wydzielaniu brzydkiego zapachu z ust. Wówczas wskazanego zapachu nie odczuwa otoczenie ani lekarz, a także nie wykazuje go halimetr – przyrząd mierzący w wydychanym powietrzu stężenie lotnych związków siarki.  

Z kolei halitofobia to paniczny lęk przed halitozą. Objawem jest: 

• ciągłe sprawdzanie swojego oddechu (np. przez chuchanie na dłoń); 
• notoryczne zasłanianie ust podczas mówienia; 
• ciągłe żucie gumy; 
• nadużywanie środków do higieny jamy ustnej – szczoteczki, pasty i płynów do płukania jamy ustnej. 

Przyczyny halitozy 

Przyczyny halitozy są bardzo zróżnicowane. Źródłem nieprzyjemnego zapachu z ust mogą być dolegliwości występujące na różnych odcinkach układu pokarmowego i oddechowego. 

Dolegliwości w jamie ustnej (najczęstsza przyczyna halitozy)  

• niedostateczna higiena jamy ustnej – resztki pokarmu niedoczyszczone z zębów i języka stanowią pożywkę dla bakterii, które rozkładając je, wytwarzają lotne związki siarki odpowiadające za nieprzyjemny oddech. Szczególnie ważna jest higiena jamy ustnej przy noszeniu aparatu ortodontycznego i protez zębowych; 
• choroby zębów (zaawansowana próchnica, zgorzel miazgi) i dziąseł (zapalenie dziąseł); 
• suchy zębodół (powikłanie po ekstrakcji zęba); 
• niska produkcja śliny – podczas snu jako skutek uboczny przyjmowania niektórych leków, niektóre choroby (zespół Sjögrena); 
• zmiany chorobowe śluzówki – owrzodzenia, przetoki. 

Schorzenia nosa, gardła i ucha 

• ropne zapalenie migdałków; 
• przewlekłe zapalenie zatok; 
• ropnie pokrywające język, nos, krtań. 

Choroby nowotworowe 

Za brzydki zapach z ust mogą odpowiadać zmiany nowotworowe: 

• przełyku; 
• żołądka; 
• płuc; 
• jamy ustnej. 

Inne choroby 

• kwasica ketonowa (występuje w przebiegu cukrzycy); 
• marskość wątroby; 
• zapalenie oskrzeli.
  

Halitoza – domowe sposoby

Zmagasz się z nieprzyjemnym zapachem z ust? Pomóc mogą domowe sposoby, ale tylko gdy przyczyną halitozy jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Szczotkuj zęby i język przynajmniej 3 razy dziennie. Nie zapominaj też o stosowaniu nici dentystycznej.

Ważne jest też odpowiednie nawodnienie organizmu. Na poprawę oddechu wpłynie także rezygnacja z kawy i alkoholu.

Halitoza u dziecka  

Rodzice często niepokoją się nieprzyjemnym zapachem ust u malucha. Najczęstsze przyczyny nieprzyjemnego zapachu ust u dziecka to: 

• niedostateczna higiena jamy ustnej;  
• próchnica, infekcja miazgi zęba, stany zapalne dziąseł; 
• infekcje gardła, zapalenie migdałków; 
• ciało obce w przewodzie nosowym.

Domowe sposoby na halitozę 

Domowe sposoby na pozbycie się halitozy to przede wszystkim prewencja w tworzeniu się brzydkiego zapachu z ust. W tym celu: 

1. Zadbaj o prawidłową higienę jamy ustnej: 

• myj zęby minimum 2 razy dziennie; 
• przestrzenie międzyzębowe czyść nicią dentystyczną;  
• czyść szczoteczką do zębów także język; 
• stosuj płyny do płukania jamy ustnej; 
• regularnie (raz w roku) udaj się na usuwanie kamienia nazębnego w gabinecie stomatologicznym. 

      2. Zmniejsz picie alkoholu i spożywanie używek. 

      3. Ogranicz w diecie produkty, które mogą nasilać halitozę (czosnek, cebula, mięso). Naturalnym neutralizatorem przykrego zapachu, może być natka pietruszki.  

Leczenie halitozy  

Leczenie halitozy polega głównie na przestrzeganiu powyższych zaleceń. Nie ma leków na halitozę, jednak można niwelować jej objawy niektórymi preparatami bez recepty. Należą do nich płyny do płukania jamy ustnej z chlorheksydyną i tabletki z cynkiem lub wyciągiem z tymianku.  

Jeśli objawy halitozy nie ustępują, należy udać się na wizytę do stomatologa. Jeśli specjalista nie wykryje przyczyny, konieczna będzie wizyta u laryngologa lub diagnoza w kierunku innych chorób. 

Bibliografia: 

1. Pieniążek, A., & Pietrzak, M. Halitoza – etiologia, metody diagnostyki i leczenie. Journal of Health Study and Medicine. 2017, 2, 101-122. 
2. Sroczyk, Ł., & Kawala, B., Halitoza – przegląd piśmiennictwa. Dental and Medical. Problems 2011, 48(2), 255-260. 
3. Szeląg, N. Halitoza. Asysta Dentystyczna 2016, nr 4., 22-25.