Niewydolność nerek – objawy, przyczyny, leczenie

Niewydolność nerek to choroba, na skutek której dochodzi do upośledzenia czynności tego narządu. Może mieć charakter ostry lub przewlekły. Przyczyną niewydolności nerek są inne choroby współistniejące, toksyny albo nieprawidłowości w budowie nerek. Leczenie jest zależne od przyczyny.

Najczęstsze objawy niewydolności nerek to mała ilość oddawanego moczu lub całkowity jego brak, charakterystyczny ból w dole pleców oraz obrzęk. Osoby z niewydolnymi nerkami są bardziej podatne na zakażenia niż zdrowi ludzie. Jak się diagnozuje niewydolność nerek?

Niewydolność nerek – co to za choroba?

Niewydolność nerek jest schorzeniem, które prowadzi do częściowego lub całkowitego upośledzenia czynności tego narządu. Skutkiem niewydolności jest brak możliwości oczyszczania organizmu z toksyn, czego rezultatem są narastające obrzęki i ból w dolnej części pleców. Chorobę dzieli się na ostrą niewydolność nerek oraz przewlekłą niewydolność nerek.

Postać ostra schorzenia to stan nagły z gwałtownym przebiegiem i jest całkowicie odwracalna. Przewlekła natomiast wiąże się z długotrwałą chorobą, której skutkiem jest częściowe lub całkowite upośledzenie nerek. Jest ono nieodwracalne i wymaga prowadzenia dializ, a nawet konieczności przeszczepienia chorej nerki.

W przypadku ostrej niewydolności nerek ICD 10 (kod chorobowy) to N17, a przy chorobie przewlekłej N18.

Niewydolność nerek – przyczyny

Przyczyny niewydolności nerek są uzależnione zarówno od czynników zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Najczęstszym powodem niewydolności są nieprawidłowości w budowie anatomicznej, które prowadzą do upośledzenia czynności nerek. Jeszcze inną przyczynę stanowią uszkodzenia wywołane toksynami.

Pozostałe przyczyny niewydolności nerek:

• choroby metaboliczne, np. cukrzyca;
• choroby kłębuszków nerkowych;
• biegunki lub wymioty, które prowadzą do odwodnienia;
• wstrząs urazowy, albo septyczny;
• krwotoki;
• niedostateczne ukrwienie nerek (przednerkowa niewydolność nerek);
• niedrożność dróg moczowych.

Warto wspomnieć, że skutkiem ostrej niewydolności nerek jest jej postać przewlekła oraz schyłkowa niewydolność nerek. Chorobę o charakterze schyłkowym uważa się za najbardziej zaawansowane stadium, które wymaga leczenia nerkozastępczego.

Przewlekła i ostra niewydolność nerek – objawy

Przy niewydolności nerek pierwszym objawem charakterystycznym jest zmniejszona ilość lub całkowity brak oddawanego moczu w ciągu doby. Skąpomocz lub bezmocz powoduje, że u chorego pojawia się ból w dole pleców, który promieniuje aż do pachwin. Bywa on na tyle silny, że uniemożliwia wykonywanie codziennych czynności. Pojawiają się obrzęki, a pacjent czuje się zmęczony, wyczerpany.

Inne objawy niewydolności nerek:

• niska temperatura ciała,
• zimne ręce i stopy;
• skaczące ciśnienie krwi;
• dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego;
• zaburzenia gospodarki elektrolitowej;
• niesmak w ustach;
• zakwaszenie organizmu;
• podatność na zakażenia.

Symptomy świadczące o niewydolności nerek są widoczne w badaniach diagnostycznych.

Diagnostyka niewydolności nerek

Kluczowym badaniem służącym do oceny stanu nerek jest współczynnik przesączania kłębuszkowego (GFR). Jego wartość bada się razem z poziomem kreatyniny we krwi. To proste i bezbolesne badanie laboratoryjne. Za prawidłowy poziom GFR uznaje się wartość 140 ml/min. Przy poziomie niższym niż 90 ml/min stwierdza się niewydolność nerek.

Diagnostyka obejmuje także badanie ogólne moczu i poziom elektrolitów. Niektórym osobom zleca się badania obrazowe, takie jak: ultrasonografia nerek (USG), tomografia komputerowa (TK) czy scyntygrafia.

Niewydolność nerek – leczenie

Leczenie niewydolności nerek jest zależne od przyczyny powstania choroby i stadium jej zaawansowania. Z reguły leczy się choroby współistniejące, które mogą przyczyniać się do upośledzenia pracy tego narządu. Podstawą jest niedopuszczenie do powikłań, lub odwodnienia i zahamowanie rozwoju choroby.

W skrajnych sytuacjach, gdy farmakologiczne leczenie zachowawcze nie jest wystarczające, do terapii jest włączane leczenie nerkozastępcze w postaci hemodializ albo dializ otrzewnowych. Ostatecznie chory jest kwalifikowany do przeszczepu.

Niewydolność nerek a dieta

Dietę w niewydolności nerek należy traktować jako jedną z metod leczenia. Spożywane produkty powinny mieć ograniczoną zawartość białka, sodu i fosforu. Z menu trzeba wyeliminować przetworzoną żywność i tłuszcze zwierzęce. Polecane są natomiast tłuszcze roślinne i węglowodany pochodzące z warzyw i owoców.

Niewydolność nerek u zwierząt

Niewydolność nerek u psa (lub kota) to jedno z najpopularniejszych i najczęściej diagnozowanych schorzeń. Przyczyną powstania choroby są zatrucia, nowotwory lub urazy, a także rasa i wiek zwierzęcia. Niewydolność nerek u zwierząt objawia się spadkiem aktywności fizycznej, spadkiem masy ciała, specyficznym zapachem z pyska, nierzadko biegunką, wymiotami lub wzmożonym pragnieniem. Choroba jest nieuleczalna.

Trudno określić, jak długo żyje pies z niewydolnością nerek, ale dzięki właściwemu leczeniu i odpowiedniej diecie można cieszyć się towarzystwem pupila jeszcze przez długie lata.