Przejdź do treści

Niewydolność oddechowa – stan zagrażający twojemu życiu

Niewydolność oddechowa - stan zagrażający twojemu życiu Adobe Stock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Niewydolność oddechowa to zaburzenie, które może prowadzić do poważnych powikłań wszystkich organów, w tym także i mózgu. Zdarza się, że atakuje nagle, ale w wielu przypadkach rozwija się powoli i stopniowo. Jakie są objawy niewydolności oddechowej? Ile typów tej patologii można wymienić?  

Czym jest niewydolność oddechowa? 

Niewydolność oddechowa to zaburzenie czynności układu oddechowego. Powstaje ono w momencie, gdy przynajmniej jeden z jego elementów zostaje uszkodzony. W efekcie do krwi nie zostaje dostarczona potrzebna ilość tlenu, a ciało nie filtruje jej poprawnie z nadmiaru dwutlenku węgla. To z kolei sprawia, że dochodzi do niedotlenienia organizmu. 

Rodzaje niewydolności oddechowej 

Każda niewydolność oddechowa może skutkować śmiercią. W zależności od poziomu nasilenia choroby oraz jej przebiegu można wyróżnić następujące typy niewydolności oddechowej: 

  • ostra niewydolność oddechowa – jej rozwój następuje bardzo szybko i zajmuje jedynie kilka godzin, do tego jest ona odwracalna, 
  • przewlekła niewydolność oddechowa – jej rozwój jest powolny i trwa nawet kilka miesięcy, zwykle nie da się do końca odwrócić konsekwencji, jakie wywołuje. 

Oprócz tego, ze względu na zaburzenia gazometryczne istnieje podział na takie rodzaje chorób jak: 

  • całkowita niewydolność oddechowa – doprowadza do zmniejszenia stężenia tlenu w organizmie, ale również do zwiększenia ilości dwutlenku węgla, 
  • hipoksemiczna niewydolność oddechowa – doprowadza wyłącznie do zmniejszenia stężenia tlenu w organizmie.

Przyczyny niewydolności oddechowej 

Istnieją dwa rodzaje powodów niewydolności oddechowej: płucne oraz niepłucne. Najistotniejsze przyczyny płucne to: 

  • przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), 
  • odma opłucnowa, 
  • niedodma, 
  • rozstrzenie oskrzeli, 
  • włóknienie płuc, 
  • zapalenie płuc. 

Przyczyny niepłucne to z kolei m.in.: 

  • choroby układu sercowo-naczyniowego (np. niewydolność krążenia, wady serca), 
  • choroby neurologiczne (np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, guzy mózgu), 
  • choroby mięśni (np. zanik mięśni, miastenia), 
  • choroby i urazy ściany klatki piersiowej (np. rozległe złamania żeber, duża deformacja tkanki piersiowej), 
  • choroby charakterystyczne dla niemowląt (np. zespół błon szklistych, zespół zachłyśnięcia smółką, wrodzone anomalie układu oddechowego), 
  • infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych (np. zapalenie krtani, oskrzelików, nagłośni), 
  • zatrucia (np. tlenkiem węgla, lekami), 
  • przedostanie się ciała obcego do płuc, 
  • sepsa, 
  • otyłość.

Niewydolność oddechowa – objawy 

Jakie objawy ostrej niewydolności oddechowej można wyróżnić? Oto one: 

  • uczucie duszności, problemy z oddychaniem, 
  • wysoka gorączka, 
  • plucie krwią, 
  • płytki, szybki oddech, 
  • tachykardia, 
  • sinica, 
  • kłujące, ostre bóle w obrębie klatki piersiowej (mogą być odczuwalne zarówno z przodu, jak i z tyłu, na plecach), 
  • kaszel z odkrztuszaniem gęstej plwociny. 

W przypadku przewlekłej niewydolności oddechowej możemy mówić z kolei o takich symptomach, jak: 

  • plucie krwią, 
  • sinica, 
  • uczucie splątania, senność 
  • bóle głowy, 
  • przyspieszony oddech i tętno, 
  • zmniejszenie siły mięśniowej, 
  • zaczerwienienie skóry i spojówek, 
  • wdechowe ustawienie klatki piersiowej i przerost dodatkowych mięśni oddechowych. 

Niewydolność oddechowa – rokowania 

Jeśli chodzi o ostrą niewydolność oddechową, rokowania są następujące 30-40 proc. przypadków kończy się śmiercią. Istnieją pewne czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo zgonu. To: 

  • alkoholizm, 
  • ciężkie, przewlekłe schorzenia, 
  • HIV, 
  • podeszły wiek. 

Ostra niewydolność oddechowa przebiega ciężej także u pacjentów z niewydolnością wielonarządową, jak również sepsą. Jak wyglądają rokowania w przypadku przewlekłej niewydolności oddechowej? Jak już wspomnieliśmy, jej przebieg jest nieodwracalny, w wyniku czego finalnie prowadzi ona do śmierci.

kobieta

Niewydolność oddechowa u dzieci 

Niewydolność oddechowa pojawia się również na późniejszych etapach dzieciństwa. U małych pacjentów można dostrzec następujące jej objawy: 

  • sinica, 
  • kaszel, 
  • problemy z mówieniem, 
  • uczucie duszności, 
  • zbyt szybki rytm oddychania (do 35 oddechów na minutę), 
  • przyspieszenie akcji serca (do 100 uderzeń na minutę), 
  • poruszanie się skrzydełek nosa, 
  • częste zwilżanie warg językiem, 
  • otwieranie ust, 
  • symptomy neurologiczne (splątanie, apatia, pobudzenie, zaburzenia świadomości). 

Niewydolność oddechowa u noworodka 

Niewydolność oddechowa u noworodka pojawia się najczęściej u wcześniaków. Objawia się ona poprzez: 

  • trudności z oddychaniem, 
  • zbyt szybki rytm oddychania (ponad 60 oddechów na minutę), 
  • poruszanie się skrzydełek nosa przy wdechu, 
  • wciąganie skóry nad obojczykami i pomiędzy żebrami.
Pulsoksymetr – jak działa, co bada, jaki wybrać i jak używać

Niewydolność oddechowa a saturacja 

W przypadku niewydolności oddechowej warto sprawdzać saturację, a więc stopień niedotlenienia. W tym celu pacjenci powinni korzystać z pulsoksymetru. Zwykle nakłada się go na palec, a w przypadku niemowląt – na nadgarstek lub stopę. Urządzenie to podaje wyniki w procentach i pozwala ocenić stężenie hemoglobiny wysyconej tlenem.  

Jak je odczytywać? Prawidłowa saturacja utrzymuje się na poziomie 95-99 proc., choć u osób w podeszłym wieku jest ona trochę niższa. Zmartwić cię powinna saturacja na poziomie poniżej 94 proc. u osób dorosłych. Wynik na poziomie poniżej 90 proc. to z kolei sygnał ciężkiej niewydolności oddechowej. 

Leczenie niewydolności oddechowej 

Leczenie niewydolności oddechowej jest ukierunkowane na przyczynę, która ją spowodowała. Celem innych działań jest poprawa utlenowania – dobrym rozwiązaniem jest wówczas tlenoterapia, która odbywa się z wykorzystaniem koncentratora tlenu. Czasem konieczne są również inwazyjna tracheotomia lub intubacja.  

 

Bibliografia: 

  1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK436002/ [dostęp 17.09.23]. 
  2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560779/ [dostęp 17.09.23]. 
  3. Meyer N. J., Gattinoni L., Calfee C. S., Acute respiratory distress syndrome, The Lancet 2021, 14-20, s. 622-637. 

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.