Poliuria – objawy i przyczyny wielomoczu

Poliuria to zjawisko polegające na częstym, nadmiernym oddawaniu moczu. Czym objawia się ta choroba? Jakie są metody leczenia?

Co to jest poliuria?

Prawidłowa ilość wydalanego moczu jednego dnia utrzymuje się w granicach 2 -2,5 l. Przy poliurii liczba ta jest w stanie przekroczyć nawet trzy litry (zaburzenie nazywane jest również wielomoczem).

Nadmierna ilość moczu może być konsekwencją przebywania na dużej wysokości lub wynikiem niskiej temperatury otoczenia.

Za poliurię odpowiedzialna jest niewyrównana cukrzyca, moczówka prosta i moczówka nerkowa, polidypsja (nadmierne przyjmowanie płynów będące konsekwencją wzmożonego pragnienia).

Wielomocz należy odróżnić od dwóch schorzeń: częstomoczu (charakteryzuje się częstym oddawaniem moczu, ale w mniejszych, normalnych ilościach) i nykturii (oddawaniu moczu w nocy).

Poliuria i zakłócona równowaga pływowa

Równowaga pływowa w naszych organizmach kontrolowana jest przez:

• Przyjmowanie płynów;
• Perfuzję nerek (przepływ krwi przez nerki);
• Filtrację kłębuszkową (pierwszy etap powstawania moczu, na tym etapie dochodzi do filtracji m.in. wody, potasu, wapnia);
• Reabsorpcji wody w cewkach zbiorczych nerek (powrotne wchłonięcie większości płynu przesączonego przez kłębuszki nerkowe).

Ilość przyjętych płynów wpływa na perfuzję nerek i filtrację kłębuszkową. Im jest ich więcej, tym wydalanie moczu jest większe. Hormon atydiuretyczny (ADH, wazopresyna) produkowany przez układ podwzgórzowo-przysadkowy jest odpowiedzialny za zahamowanie procesu częstego oddawania moczu. ADH zwiększa wchłanianie zwrotne wody z filtracji kłębuszkowej w cewach nerkowych. Skutkiem tego jest zagęszczenie moczu do ok. 1,5 l/dobę moczu ostatecznego.

Dysfunkcja przysadki mózgowej odpowiedzialna za produkowanie ADH powoduje, że woda nie ulega zwrotnemu wchłanianiu. Powoduje to wydzielanie wody w nadmiarze z rozcieńczonym moczem.

Poliuria a moczówka prosta

Jest to schorzenie związane z brakiem lub minimalną ilością wazopresyny (moczówka prosta centralna). Moczówka prosta nerkowa to stan, kiedy cewki nerkowe nie są wrażliwe na ADH.

Moczówka prosta może wynikiem takich schorzeń, jak:

• Uraz lub operacja przysadki mózgowej;
• Niedotlenienia lub niedokrwiennego udaru mózgu;
• Zespół Sjogrena;
• Zespół Fanconiego;
• Zespół Lightwooda-Albrighta;
• Amyloidoza;
• Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa;
• Zespół Conna – pierwotny hiperaldosteronizm;
• Choroba Glińskiego-Simmondsa;
• Niewydolność serca;
• Nadkrwistość – policytemia;
• Migrena;
• Choroby ziarnikowate;
• Nowotwór;
• Nadczynność przytarczyc;
• Reaktywne zapalenie stawów.

Do głównych objawów tej choroby zalicza się: oddawanie dużej ilości moczu (do 15 litrów na dzień), nagłe i wzmożone pragnienie, hipernatremia (zwiększenie stężenia sodu we krwi powyżej 142 mmol/l).

Poliuria a cukrzyca

Duże stężenie przesączu w cewkach nerkowych powoduje występowanie diurezy osmotycznej (będącej objawem objawem nierównej cukrzycy). Wysokie stężenie glukozy w moczu przewyższa pojemność resorpcyjną cewek. Dochodzi do do wysokiego stężenia glukozy w cewkach nerkowych i wtórnego transportu biernego wody do cewki. Przez to ilość wydalanego moczu znacznie się zwiększa.

Poliuria i polidypsja

Jest to schorzenie polegające na nadmiernym przyjmowaniu płynów. Polidypsję można podzielić na pierwotną (dotycząca osób ze zmianami chorobowymi w obrębie podwzgórza) i psychogenną (najczęściej dotyczy kobiet w średnim wieku z chorobą psychiczną w wywiadzie). Hiponatremia dla polidypsji wynosi poniżej 137 mmo/l.

Poliuria a leki

Jedna z przyczyn wielomoczu są przyjmowane leki: cydofowir, foskarnet, leki moczopędne (stosowane z powodu objawów przewodnienia).