Rak tarczycy nie należy do częstych nowotworów. Wyróżniamy kilka typów, wśród których najczęstszym jest rak brodawkowaty.

Rak tarczycy należy do stosunkowo rzadkich nowotworów, stanowi jedynie kilka procent spośród wszystkich diagnozowanych raków. Może pojawić się w każdym wieku. Wyróżniamy kilka rodzajów zmian nowotworowych – najczęstszy jest rak brodawkowaty, który uważany jest też za najłagodniejszy.

Rak brodawkowaty tarczycy to najczęstsza spośród postaci raka tarczycy. Stanowi nawet do 60–70% wszystkich nowotworów tego gruczołu. Podejrzenie nowotworu brodawkowatego tarczycy jest bezwzględnym wskazaniem do dalszej diagnostyki prowadzonej przez endokrynologa i onkologa, zaś potwierdzenie choroby jest wskazaniem do podjęcia leczenia, którego podstawę stanowi chirurgia.

Rak brodawkowaty tarczycy – przyczyny sprzyjające rozwojowi zmian nowotworowych

Nowotwór złośliwy tarczycy brodawkowaty uważany jest za najłagodniejszą postać raka tarczycy, jednakże – jak każda forma złośliwa nowotworu – może dawać przerzuty regionalne i odległe. Rokowanie i pięcioletnie przeżycie w dużej mierze zależą od obecności tych przerzutów. Przy raku brodawkowatym tarczycy objawy są bardzo niespecyficzne i zmiana często wykrywana jest w przypadkowym badaniu USG. Nowotwory tarczycy znacznie częściej stwierdzane są u kobiet, a zapadalność na nie wzrasta wraz z wiekiem. Etiologia raka tarczycy nie została jeszcze do końca poznana. Udało się udowodnić, iż jedynym pewnym czynnikiem rozwoju raka jest przebyta w przeszłości (najczęściej w dzieciństwie) ekspozycja na promieniowanie jonizujące. Do tej grupy należy np. radioterapia nowotworów złośliwych głowy i szyi. Ponadto wciąż badane jest ewentualne podłoże genetyczne i mutacje genowe, których obecność mogłaby być związana z rozwojem nowotworów tarczycy. W trakcie analizy znajduje się także ograniczona biodostępność jodu w diecie i środowisku zewnętrznym.

Podejrzenie raka brodawkowatego tarczycy – jakie objawy mogą na niego wskazywać

Z reguły nowotwór brodawkowaty tarczycy nie daje żadnych objawów klinicznych i najczęściej stwierdzany jest przypadkowo podczas lekarskiego badania palpacyjnego lub w wykonanym USG. W przypadku stwierdzenia guza w obrębie tarczycy konieczna jest dalsza weryfikacja histopatologiczna, która polega na wykonaniu biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej.  W bardziej zaawansowanych postaciach raka objawy kliniczne mogą pochodzić ze struktur sąsiadujących. Przy raku brodawkowatym tarczycy przerzuty do węzłów chłonnych na szyi mogą objawiać się jednostronnym lub obustronnym ich powiększeniem. Przy raku brodawkowatym tarczycy z przerzutami może dojść do ucisku na nerw krtaniowy wsteczny, którego wynikiem jest chrypka, dysfonia, a w bardzo rzadkich przypadkach duszność. Niezwykle rzadko zdarza się, że nowotwór ten daje dolegliwości bólowe w obrębie szyi – jest to wyrazem naciekania na nerwy czuciowe.

Jak wygląda leczenie raka brodawkowatego tarczycy?

W przypadku nowotworów złośliwych tarczycy, których charakter histopatologiczny został potwierdzony w biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej, leczeniem pierwszego rzutu jest zabieg operacyjny polegający na usunięciu gruczołu tarczowego wraz z węzłami chłonnymi regionalnymi. Ponieważ rak brodawkowaty tarczycy przerzuty daje najczęściej miejscowo (w obrębie samej tarczycy oraz zewnątrztorebkowo do struktur przylegających), taki zakres zabiegu daje największą gwarancję uniknięcia wznowy raka. Jedynym wyjątkiem jest tzw. mikrorak brodawkowaty tarczycy. Takie określenie charakteryzuje ognisko raka mniejsze niż 1 cm, które weryfikowane jest w badaniu histopatologicznym preparatu usuniętej z innego powodu tarczycy (np. ze względu na wole). Przy mikroraku brodawkowatym tarczycy leczenie nie wymaga poszerzenia zabiegu, a jedynie regularnej kontroli USG wraz z monitorowaniem stężenia tyreoglobuliny.

Rak brodawkowaty tarczycy – rokowania dotyczące przeżycia chorych

Rokowanie zależy przede wszystkim od zaawansowania choroby. Czy rak brodawkowaty tarczycy daje przerzuty? Niestety tak, najczęściej o lokalizacji miejscowej oraz do węzłów chłonnych szyi, ale zdarzają się także przerzuty odległe (np. do płuc). Generalnie rokowanie w raku brodawkowatym tarczycy jest dobre. W przypadku szybkiej diagnozy i wdrożenia właściwego leczenia pięcioletnie przeżycie sięga powyżej 90%. Co istotne, przeżywalność odległa również jest obiecująca, gdyż okres powyżej 10 lat od rozpoznania choroby przeżywa około 90% pacjentów. Niezwykle istotne jest pozostawanie pod kontrolą po leczeniu operacyjnym, gdyż regularne badanie pozwalają szybko wykryć ewentualną wznowę lub przerzuty, co poprawia rokowanie pacjentów.