Guzki tarczycy – charakterystyka, objawy, leczenie. Jak wykryć guzki?

Guzki tarczycy to zmiany o charakterze gruczolaków zlokalizowane w obrębie gruczołu tarczowego. Ich obecność wiąże się z charakterystyczną chrypką, dusznością oraz trudnościami w połykaniu pokarmu. Guzki większych rozmiarów można wykryć poprzez dotyk, mniejsze wymagają zbadania ultrasonografem. Mogą występować pojedynczo lub mnogo.

Guzki na tarczycy postrzega się jako łagodne zmiany nowotworowe, które rzadko ulegają zezłośliwieniu. Za czynniki predysponujące do ich powstawania uważa się predyspozycje genetyczne, niedobór jodu i długotrwały kontakt z nadmiernym promieniowaniem. Przy guzkach tarczycy leczenie jest uzależnione od rodzaju i wielkości zmian.

Guzki tarczycy – co to takiego?

Guzki w tarczycy to gruczolaki, które są łagodnymi zmianami nowotworowymi. Mogą zezłośliwieć, ale takie przypadki występują bardzo rzadko, bo w zaledwie 1%. Z guzkami tarczycy zmagają się głównie kobiety między 30 a 50 rokiem życia, które mają niedobór jodu, zaburzenia hormonalne lub dodatni wywiad rodzinny.

Guzki tarczycy mają tendencję do występowania w większych skupiskach, choć może to być także i pojedyncza zmiana. Ich struktura i wielkość są zróżnicowane, co nastręcza trudności przy późniejszym leczeniu. Dzięki badaniom ultrasonograficznym (USG) i obrazowym można je podzielić na kilka rodzajów.

Rodzaje guzków tarczycy

Stwierdzenie rodzaju wykrytych w tarczycy guzków pozwala na zastosowanie optymalnego leczenia. Podczas USG guzki dzielone są na: normoechogeniczne (gładko odgraniczone), hipoechogeniczne (ze stanem zapalnym), hiperechogeniczne (twarde i zbite) oraz niejednorodne (brak pojedynczej struktury).

Nieco inaczej guzki wyglądają w badaniu scyntygraficznym, dzięki któremu można dokładnie obejrzeć ich wnętrze. Umożliwia to ich podział na „ciepłe”, „zimne” i „gorące”, zależnie od ilości wchłoniętego izotopu podanego dożylnie podczas badania.

Guzki na tarczycy – objawy

Pierwsze nieprawidłowości w pracy gruczołu tarczowego pojawiają się w wynikach badań laboratoryjnych na poziom hormonów tarczycy. Odchylenia od norm diagnostycznych są sygnałem do poszerzenia diagnostyki. Nie jest to jednak wyznacznikiem zdrowia, ponieważ spotyka się osoby mające guzki na tarczycy, a hormony w normie.

Objawy guzków tarczycy są mało charakterystyczne. Nie u wszystkich chorych są one widoczne gołym okiem (np. wole tarczycowe czy powiększone węzły chłonne). Zazwyczaj są to: niepozorna chrypka, uczucie ścisku w gardle, duszności. W bardzo zaawansowanych stadiach choroby mogą się pojawić trudności z połykaniem pokarmu. Badania tarczycy powinno się wykonać zawsze, gdy w rodzinie wystąpiły kiedykolwiek nieprawidłowości w funkcjonowaniu gruczołu tarczowego.

Guzki tarczycy – badania diagnostyczne

Do rozpoznania guzków są potrzebne badania laboratoryjne i obrazowe. Czasami konieczna bywa biopsja tarczycy. W celu postawienia diagnozy wykonuje się:

• badania laboratoryjne na poziom hormonów tarczycowych: hormon tyreotropowy (TSH), trójjodotyroninę (FT3) i tyroksynę (FT4) oraz stężenie jodu w organizmie;
• USG tarczycy – bezbolesne badanie ultrasonograficzne;
• scyntygrafię tarczycy – badanie obrazowe polegające na wykonaniu serii zdjęć gruczołu tarczowego po uprzednim podaniu dożylnym izotopu promieniotwórczego;
• biopsję tarczycy – badanie polega na nakłuciu guzka za pomocą długiej igły i poddaniu pobranego materiału badaniu histopatologicznemu.

Zakres badań i ich kolejność jest ustalana przez lekarza na podstawie wyników badań podstawowych oraz wywiadu medycznego, przeprowadzonego z pacjentem.

Guzki tarczycy – leczenie

Decyzja o ewentualnym leczeniu zapada na podstawie uzyskanych wyników badań. Jeśli guzki nie sprzyjają nadczynności lub niedoczynności tarczycy, wystarczy je obserwować poprzez badanie poziomu hormonów i regularne badania ultrasonograficzne. Niektórym osobom zaleca się farmakoterapię, która polega na podawaniu doustnych syntetycznych hormonów tarczycowych lub jodu, aby usprawnić pracę gruczołu tarczowego.

Leczenie operacyjne jest konieczne, jeśli guzki na tarczycy utrudniają przepływ powietrza przez tchawicę lub przełykanie pokarmów. Usunięcie gruczołu tarczowego wykonuje się także, gdy istnieje podejrzenie co do struktury guzków, np. gdy mogą zezłośliwieć lub powodują zaburzenia hormonalne. Operacja jest wykonywana w znieczuleniu ogólnym.

W trakcie leczenia można się wspomagać preparatami roślinnymi. Zioła na guzki tarczycy co prawda nie istnieją, ale odpowiednie mieszanki pomogą w uregulowaniu poziomu hormonów. Powinny one zawierać: ziele nostrzyka, ziele skrzypu, morszczyn lub dąbrówkę rozłogową.