Na czym polega jodowanie tarczycy? Kogo poddaje się temu zabiegowi?
![Na czym polega jodowanie tarczycy? Kogo poddaje się temu zabiegowi?](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2024/04/adobestock_441128200-kopia-1140x760.jpg)
się ten artykuł?
Jodowanie tarczycy to alternatywna metoda leczenia nadczynności tarczycy. Podanie radioizotopu jodu ma na celu destrukcję komórek odpowiedzialnych za nadmierną produkcję hormonów tarczycy. Leczenie jest bezbolesne i bezpieczne, jednak w dłuższej perspektywie wiąże się z powstaniem niedoczynności tarczycy, a także koniecznością suplementacji jodu.
Co to jest jodowanie tarczycy?
Jodowanie tarczycy to jedna z metod stosowanych w leczeniu nadczynności organu. Terapia polega na zastosowaniu radioaktywnego jodu-131, który emituje promieniowanie i niszczy nadczynną tkankę gruczołu tarczycowego. Zabiegi z jego użyciem przeprowadzane są w ośrodkach medycyny nuklearnej.
Na czym polega jodowanie tarczycy? Preparat z radiojodem podawany jest doustnie w postaci kapsułek lub w formie płynu. Po przyjęciu środka medycznego pacjent musi powstrzymać się od jedzenia przez 2. godziny. Jod wędruje drogą naczyń krwionośnych do tarczycy, w której jest częściowo pochłaniany, a pozostała ilość niezwiązanego izotopu opuszcza organizm wraz z moczem.
Wskazania i przeciwwskazania do leczenia jodem
Jodowanie tarczycy wykorzystywane jest w leczeniu:
- choroby Gravesa-Basedowa – jeśli leczenie tyreostatykami nie przyniesie remisji,
- wola wieloguzkowego nadczynnego,
- większości przypadków nowotworów tarczycy – po wykonanej resekcji tarczycy pacjent poddawany jest leczeniu uzupełniającemu. Chory przyjmuje indywidualnie dostosowaną dawkę jodu-131 w celu zniszczenia pozostałych komórek nowotworowych, które mogły znajdować się m.in. w węzłach chłonnych. Terapia cechuje się wysoką skutecznością.
Kto nie może poddać się jodoterapii? Radioaktywnych izotopów jodu nie stosuje u kobiet w ciąży i w trakcie laktacji. Przeciwwskazaniem jest też podejrzenie lub diagnoza niektórych typów raka tarczycy, w tym rdzeniastego i anaplastycznego. Leczenie jodem radioaktywnym nie może być stosowane u dzieci poniżej 10 roku życia.
Przygotowanie i przebieg jodowania tarczycy
Poddanie się jodowaniu tarczycy wymaga uprzedniego przygotowania. Przede wszystkim w okresie 3. miesięcy poprzedzających zabieg, chory nie może wykonywać tomografii komputerowej z kontrastem. Aby zwiększyć skuteczność leczenia, w okresie 30. dni przed jodowaniem nie wolno przyjmować żadnych preparatów zawierających jod. Pierwiastek ten często dodawany jest suplementów witaminowych, znajduje się też w ekstraktach z alg morskich oraz w oleju rybim.
Na minimum tydzień przed jodowaniem konieczne jest przejście na dietę ze zmniejszoną zawartością jodu. Z jadłospisu należy wykluczyć więc sól kuchenną jodowaną, ryby morskie i owoce morza. Dzień przed badaniem kobiety w wieku prokreacyjnym muszą wykonać test ciążowy. Pozytywny wynik wyklucza możliwość wykonania jodowania.
Przebieg terapii radiojodem jest nieskomplikowany i bezbolesny. Pacjent zgłasza się do ośrodka medycyny nuklearnej ze skierowaniem lekarskim. Leczenie radioizotopem poprzedzone jest scyntygrafią, która pozwala określić jodochwytność i dobrać właściwą dawkę pierwiastka. Jeśli nie ma przeciwwskazań, w tym samym dniu pacjent otrzymuje preparat z radioaktywnym jodem, a jeśli to niemożliwe, lek podawany jest następnego dnia.
Promieniotwórczy jod w postaci kapsułki (lub płynu dla osób mających problem z połykaniem) otrzymuje się w ołowianym pojemniku. Leku nie wolno dotykać ręką, dlatego do jego wyjęcia służy specjalny aplikator w formie rurki z gwintem. Przyjmowany preparat należy popić dużą ilością wody.
Kwarantanna po jodowaniu tarczycy
Po otrzymanym leczeniu wymagana jest kwarantanna, ponieważ izotop znajduje się w pocie, ślinie, moczu, łzach oraz kale chorego, przez co przez kilka dni jest źródłem promieniowania jonizującego. Pacjent powinien przestrzegać poniższych zaleceń:
- unikać bezpośredniego kontaktu z dziećmi i kobietami w ciąży, tj. nie przebywać z nimi w jednym pomieszczeniu przez określony przez lekarza czas – z reguły jest to okres 1-2. tygodni,
- przez 2 tygodnie nie przebywać w bliskim kontakcie z domownikami (nie przytulać się, nie spać razem) oraz ograniczyć swoją obecność w większych skupiskach ludzkich,
- przestrzegać podstawowych zasad higieny, w tym często myć ręce oraz spłukiwać toaletę dwukrotnie,
- powstrzymać się od współżycia,
- pić dużo płynów.
Czy jodowanie tarczycy powoduje skutki uboczne?
Zabieg jodowania tarczycy stosuje się od ponad 80. lat (pierwszy raz wykonany został w 1941 roku) i jest uznaną procedurą medyczną. Niemniej jednak pacjent poddający się temu leczeniu musi mieć świadomość ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. Możliwe skutki uboczne po jodowaniu obejmują:
- nudności i wymioty,
- suchość w ustach,
- czasowe zwiększenie objawów nadczynności tarczycy.
Najniebezpieczniejszym powikłaniem jest jatrogenna niedoczynność tarczycy. Jodowanie prowadzi bowiem do znacznego zmniejszenia wydzielania hormonów tarczowych, więc wymaga późniejszego przyjmowania tyroksyny.
Bibliografia:
- Bulska M., Karwowski B., Orszulak-Michalak D., Zastosowanie izotopów jodu w medycynie. Terapia chorób tarczycy, Farmacja współczesna 2014, 7: 62-71.
- Ross D., Radioiodine Therapy for Hyperthyroidism, The New England Journal of Medicine 2011, 364:542-550.
- Szczepańska E., Jastrzębska H., Gietka-Czernel M., Współczesne zasady leczenia radiojodem nadczynności tarczycy, Postępy Nauk Medycznych 2016, XXIX(12): 934-941.
Polecamy
![Laura Krumpholz - Hello Zdrowie](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2024/06/laura_krumpholz-850x425.png)
„Opieranie się na założeniach medycyny alternatywnej to granie w hazard ze swoim zdrowiem” – mówi mgr Laura Krumpholz, edukatorka medycyny opartej na dowodach
![Rodzaje insulin – czym się różnią i jak je stosować?](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2024/06/adobestock_717190792-850x567.jpeg)
Rodzaje insulin – czym się różnią i jak je stosować?
![Kobieta stoi w kuchni przy stole na którym leżą warzywa na regenerację trzustki](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2024/05/adobestock_480384666-kopia-850x493.jpg)
Czy regeneracja trzustki jest możliwa? Co wspomoże pracę tego organu?
![Usunięcie jajników – jakie są konsekwencje tej operacji?](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2024/04/adobestock_753218750-kopia-850x567.jpg)