Torbiel włosowa – poznaj przyczyny i objawy schorzenia oraz dowiedz się, jak je skutecznie leczyć

Torbiel włosowa to zapalenie tkanki podskórnej. Najczęstszą lokalizacja torbieli jest okolica międzypośladkowa na wysokości kości ogonowej lub krzyżowej. Czynnik etiologiczny stanowią bakterie kolonizujące skórę. Zdecydowanie częściej występuje u mężczyzn. Przyczyną są zaniedbania higieniczne, otyłość, siedzący tryb życia. W leczeniu stosuje się techniki zabiegowe.

Torbiel włosowa to różnej wielkości zmiana wypełniona gęstą treścią płynową. Najczęściej spotykamy torbiel włosową kości ogonowej krzyżowej zlokalizowaną w okolicy między pośladkami. Torbiel włosowa jest wyrazem stanu zapalnego tkanki podskórnej. Jej czynnikiem etiologicznym są bakterie, które kolonizują skórę tej okolicy. Zdecydowanie częstsze występowanie notuje się u mężczyzn. Powstawaniu torbieli sprzyja wiele czynników. Głównym są zaniedbania higieniczne, otyłość, nadmierna potliwość oraz siedzący tryb życia.

Przyczyny powstawania torbieli włosowej

Skóra naturalnie kolonizowana jest przez bakterie. Jeżeli nie są zachowane zasady higieny, a często ma to miejsce u pacjentów otyłych, nadmiernie pocących się, a do tego prowadzących siedzący tryb życia, bakterie przenikają do wnętrza mieszka włosowego, gdzie dochodzi do ich namnażania. Wzrost liczebności bakterii powoduje rozwój miejscowego stanu zapalnego. To z kolei pobudza organizm do obrony, która polega na aktywacji i gromadzeniu się białych krwinek w miejscu stanowiącym ognisko zapalne. Część z tych komórek obumiera, dochodzi wówczas do powstawania treści ropnej ze złuszczonych komórek, która wycieka na zewnątrz lub tworzy podskórną, otorbioną kieszeń. Skóra nad nią jest bolesna (podrażniane są zakończenia nerwowe), obrzęknięta i zaczerwieniona. Czasami, jeżeli stan zapalny jest duży, pojawić się mogą objawy ogólne takie jak gorączka.

Istotną przyczyną sprzyjającą wystąpieniu torbieli są zaburzenia metaboliczne, w tym głównie cukrzyca. Ponadto częstsze jej występowanie obserwuje się u osób z obniżoną odpornością. Czynnikiem sprzyjającym jest również unieruchomienie i konieczność leżenia przez dłuższy czasu, np. po różnego rodzaju urazach czy zabiegach operacyjnych.

Torbiel włosowa – objawy schorzenia

Powstanie torbieli włosowej jest równoznaczne z pojawieniem się kulistej lub owalnej zmiany, która uwypukla się ponad skórę. W ścianie torbieli mogą znajdować się drobne otwory, przez które na zewnątrz wycieka treść ropna. Jest to związane z nieprzyjemnym zapachem. Ponadto podrażnieniu przez stan zapalny ulegają włókna nerwowe, zatem obecności torbieli towarzyszą dolegliwości bólowe, którym niekiedy towarzyszyć może świąd. Jeżeli torbiel osiągnie znaczne rozmiary, utrudnione może być siedzenie – pojawia się dyskomfort i nasilony ból. Mimo iż objawy torbieli włosowej nie są groźne, bywają nieprzyjemne i uciążliwe dla chorego.

Dolegliwości związane z obecnością torbieli są różnie nasilone i wiążą się przede wszystkim z rozmiarem torbieli. Małe mogą pozostawać bezobjawowe, duże w znacznym stopniu mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. Jedynym skutecznym leczeniem torbieli włosowej jest leczenie zabiegowe polegające na nacięciu i drenażu lub chirurgicznym usunięciu całej torbieli.

Torbiel włosowa – leczenie i metody

W zasadzie nie zdarza się, aby torbiel włosowa nieleczona samoistnie ulegała wchłonięciu, a stan zapalny samoograniczeniu. Przy rozpoznaniu torbieli włosowej leczenie nieoperacyjne w zasadzie nie ma znaczenia i może być stosowane jedynie jako forma przygotowawcza do terapii zasadniczej. Przy torbieli włosowej zabieg jest w zasadzie jedynym skutecznym postępowaniem terapeutycznym. Istnieją dwie podstawowe techniki operacyjne. Pierwsza polega na nacięciu zmiany w znieczuleniu miejscowym. Treść ropna ulega wówczas zdrenowaniu, pozostałą lożę przemywa się płynem antyseptycznym. Z reguły istnieją wskazania do późniejszej antybiotykoterapii (jest ona konieczna u osób z obniżeniem odporności), często zalecana jest także antybiotykowa maść na torbiel włosową. Drugim, skuteczniejszym sposobem leczenia jest całkowite wycięcie torbieli wraz z jej ścianami. Zabieg taki może obejmować przy torbieli włosowej leczenie laserem lub klasyczną technikę chirurgiczną. Wykonuje się go w znieczuleniu ogólnym, następnie wymagana jest kilkudniowa hospitalizacja.

W przypadku torbieli włosowej gojenie po operacji raczej nie sprawia trudności. Szwy usuwa się po około 7–10 dni od zabiegu po kontroli lekarza operującego. W związku z przebytą operacją torbieli włosowej leczenie domowe sprowadza się do utrzymywania rany w czystości, jej regularnego przemywania antyseptykiem oraz codziennych zmian opatrunku. O kwalifikacji do leczenia zawsze powinien decydować chirurg, gdyż podobne morfologicznie zmiany zlokalizowane w tej części ciała mogą świadczyć też o innych, poważnych chorobach (gruźlica, choroba Leśniowskiego-Crohna), w przypadku których postępowanie terapeutyczne jest odmienne.