Przejdź do treści

Gdy informacje w ulotce nie zgadzają się z zaleceniami lekarza. Wszystko, co powinnaś wiedzieć na temat informacji zawartych w ulotce

Stosowanie leków / istockphoto.com
Stosowanie leków / istockphoto.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Ulotka dołączona do opakowania produktu leczniczego to zbiór ważnych informacji dla pacjenta. I choć powinna być dla nas pomocą, może wprowadzić zamieszanie dotyczące wskazań do zastosowania leku czy jego dawkowania. Kiedy zgromadzone w niej informacje nie zgadzają się z zaleceniami lekarza, pojawiają się wątpliwości mogące prowadzić do sytuacji, w której pacjent z danego leku zrezygnuje. Czy słusznie?

Ulotka informacyjna stanowi uproszczony zbiór informacji zawartych w Charakterystyce Produktu Leczniczego, ściśle regulowanej przepisami. Zostaje zatwierdzona podczas rejestracji leku. Zawiera m.in. nazwę preparatu i zawartych w nim substancji czynnych; wskazania do zastosowania; informacje niezbędne przed rozpoczęciem stosowania leku (takie jak przeciwwskazania, środki ostrożności, interakcje np. z alkoholem oraz innym lekami), ostrzeżenia dotyczące szczególnych grup użytkowników (w szczególności chodzi o dzieci, kobiety w ciąży i karmiące piersią oraz seniorów), opis niepożądanych działań i zalecanych warunków przechowywania, a także ostrzeżenie o zakazie stosowania produktu leczniczego po upływie terminu ważności.

Po zakupie produktu leczniczego i przeczytaniu ulotki (co jest zalecane przed pierwszym użyciem każdego preparatu) może się okazać, że istnieją rozbieżności pomiędzy informacjami zgromadzonymi w ulotce a zaleceniami lekarza.

Przykład pierwszy: przeziębionemu sześciomiesięcznemu dziecku pediatra zapisał lek. Po przeczytaniu ulotki rodzice odkryli, że preparat można stosować u dzieci, które ukończyły drugi rok życia.

Przykład drugi: kobieta karmiąca piersią wybrała się do dermatologa. Na niewielką zmianę skórną w formie wyprysku kontaktowego lekarz zapisał preparat do stosowania zewnętrznego raz na dobę. W ulotce kobieta przeczytała informację, że preparatu nie należy stosować w okresie karmienia piersią.

Recepty papierowe i e-recepty

Co w powyższych sytuacjach? – Lekarz przepisujący pacjentowi lek powinien omówić z nim ewentualne rozbieżności. Zakładamy bowiem, że lekarz przepisuje dany lek świadomie. Powinien zatem uprzedzić, jaki zapis znajduje się w ulotce i jednocześnie zapewnić, że u danego pacjenta jego zastosowanie będzie bezpieczne. Lekarz zdecyduje jedynie o dawkowaniu, które w przypadku młodszych dzieci zwykle będzie mniejsze, albo poprosi kobietę o zachowanie odstępów czasu pomiędzy zażyciem leku a karmieniem piersią, chociaż ta zasada najczęściej nie dotyczy leków stosowanych zewnętrznie, gdyż w tych sytuacjach najczęściej lek można zastosować bezpiecznie bez zmiany dawki – tłumaczy dr n. med. Agnieszka Muszyńska, kierownik Centrum ds. Medycznych z Centrum Medicover Strzegomska.

Oczywiście kluczowe znaczenie ma rodzaj leku – niektóre substancje są bezwzględnie zakazane w okresie ciąży, karmienia piersią czy u małych dzieci. Taka informacja musi być odnotowana w ulotce. Jeśli natomiast ulotka tego nie precyzuje albo stwierdza – na przykład – że „w okresie karmienia piersią należy zachować ostrożność podczas stosowania leku”, to o zastosowaniu preparatu oraz dawkowaniu decyduje lekarz.

Może się jednak zdarzyć sytuacja, że lekarz nie omówi ewentualnych rozbieżności z pacjentką, która po wykupieniu leku i przeczytaniu ulotki odkryje, że według zaleceń nie powinna go zastosować bądź podać dziecku. Co wtedy? – W takiej sytuacji należy upewnić się, czy nie doszło do błędu – wyjaśnia dr Agnieszka Muszyńska. Niekiedy lekarz w czasie wizyty zapomni zapytać o ważne kwestie (np. o to, czy pacjenta karmi piersią). Gdy więc zauważymy rozbieżności, w pierwszej kolejności należy skonsultować się z farmaceutą, do którego dostęp jest łatwiejszy, a w następnej – z lekarzem (jeśli jest taka możliwość, to telefonicznie bądź poprzez chat; jeśli nie ma takiej możliwości, to w czasie wizyty).

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Naturell Omega-3 1000 mg, 120 kaps
54,90 zł
Odporność
Estabiom Junior, Suplement diety, 20 kapsułek
28,39 zł
NOWOŚĆ
Odporność, Multilac
Multilac Synbiotyk, 20 kapsułek
23,39 zł
NOWOŚĆ
Odporność, Multilac
Hello Box Odporność
129,99 zł
Odporność
Bloxin Żel do nosa w sprayu, 20 ml
25,99 zł
istockphoto.com

Wątpliwości, co zrozumiałe, narastają szczególnie wśród rodziców małych dzieci.

 Przykład: pediatra przepisał półrocznemu dziecku lek, który według producenta powinien być stosowany dopiero od pierwszego roku życia, ale podczas wizyty uprzedził, że lek dla tak małego dziecka jest bezpieczny – po prostu nie wykonano badań na danej grupie wiekowej, które są bardzo kosztowne.

Dr Agnieszka Muszyńska potwierdza, że to prawda. – Każdy lek przed wprowadzeniem do obrotu przechodzi rejestrację. Producent na tym etapie musi przedstawić szereg wymaganych dokumentów, m.in. z przeprowadzonych badań klinicznych, precyzując, na jakich grupach wiekowych i w jakim zakresie dany lek był stosowany. Jeśli lek rejestrowany jest od danego wieku, często oznacza to brak przeprowadzonych badań u młodszych dzieci, ale znajomość substancji czynnej i jej działania pozwala na zastosowanie leku wcześniej.

Ale tutaj uwaga – jeżeli w ulotce znajduje się informacja, że lek nie może być stosowany poniżej danego wieku, oznacza to, że badania wykazały, że może on wywołać niekorzystny wpływ na zdrowie u młodszych pacjentów. – Jest to dość częste zjawisko w praktyce lekarskiej, że u mniejszych dzieci zalecamy lek, który ma rejestrację od starszego wieku. Natomiast są leki, których nie wolno podać małym dzieciom i nie powinny być zalecone ani podane dziecku poniżej danej granicy wieku – zaznacza ekspertka.

Dlatego lekarz zawsze powinien wyjaśnić pacjentowi, że nie powinien się obawiać informacji umieszczonych w ulotce i że dany lek dla niego bezpieczny. W każdym innym przypadku, jeśli lekarz nie omówi rozbieżności pomiędzy jego zaleceniami a wskazaniami do zastosowania, warto skonsultować się z farmaceutą bądź lekarzem. – W wielu przypadkach jest to świadome działanie lekarza potwierdzone praktyką kliniczną, natomiast może się zdarzyć, że dojdzie do błędu i dany lek zostanie zalecony nieprawidłowo. Takich sytuacji jest znacznie mniej, ale w razie wątpliwości warto zastosować podwójny system kontroli – mówi dr Agnieszka Muszyńska.

Nasza ekspertka zwraca uwagę na jeszcze jedną kwestię związaną z informacjami umieszczonymi w ulotce. Zdaniem dr Muszyńskiej oczywiście warto się z nimi zapoznać, nie zapominając jednak, że każda ulotka ma bardzo szeroki zakres, szczególnie jeśli chodzi o działania niepożądane. Przykładowo: jeśli na etapie badań jakiś niepożądany objaw wystąpił jedynie u niewielkiego promila osób, to musi być to w ulotce odnotowane. Może to natomiast u pacjentów wywołać lęk – i doprowadzić do sytuacji, w której pacjent nie zastosuje niezbędnego mu leku. Wtedy szkoda zdrowotna wynikająca z niezastosowania danego preparatu będzie znacznie większa.

– Dlatego zawsze, jeśli pojawią się jakieś wątpliwości, warto je omówić z farmaceutą lub lekarzem, a nie rezygnować z zastosowania leku. Bardzo niebezpieczna jest bowiem samowola pacjenta, który nie mając wiedzy dotyczącej preparatu, może podjąć złą decyzję, która zaszkodzi zdrowiu: jego bądź jego dziecka – sumuje dr Agnieszka Muszyńska.

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Kolejny pacjent wyleczony z HIV. Naukowcy mówią o wielkim sukcesie

„Taka pani uroda” – tych słów nigdy nie powinnaś usłyszeć w gabinecie. Lekarz Krzysztof Janowiec wyjaśnia dlaczego

Aga Szuścik: „W gabinecie ginekologicznym kumulują się wszystkie tematy, z którymi jako społeczeństwo nie radzimy sobie najlepiej”

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

NFZ odniosło się do sprawy Mamy Ginekolog. "Nie ma zgody na przyjmowanie koleżanek i rodziny poza kolejnością. W trybie pilnym żądamy wyjaśnień"

NFZ grzmi po wpisie Mamy Ginekolog. „Nie ma zgody na przyjmowanie koleżanek i rodziny poza kolejnością. W trybie pilnym żądamy wyjaśnień”

Mama Ginekolog została zgłoszona do Izby Lekarskiej

Mama Ginekolog została zgłoszona do Izby Lekarskiej. „Wszystko zostało wyjęte z kontekstu, przeinaczone” – tłumaczy się Nicole Sochacki-Wójcicka

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

Fatalne skutki biurokracji w medycynie. Lekarze muszą zwracać po kilkadziesiąt tysięcy złotych za mleko dla chorych dzieci

Fatalne skutki biurokracji w medycynie. Lekarze muszą zwracać po kilkadziesiąt tysięcy złotych za mleko dla chorych dzieci

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Kobieta siedzi na kanapie. Jest przykryta kocem, w ręce ma telefon.

Ministerstwo Zdrowia: „W sezonie infekcji grypowych korzystajmy z TPK”

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Fundacja Ludzie i Medycyna organizuje wyjątkowe wydarzenie – konferencję "O chorowaniu po ludzku" - pod matronatem medialnym Hello Zdrowie!

Rusza wyjątkowe wydarzenie – konferencja „O chorowaniu po ludzku” – pod matronatem medialnym Hello Zdrowie!

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Kobieta wyciąga tabletki z pudełka na leki

Pacjent na SOR zabrał wszystkie leki, które zażywa. Ich liczba szokuje

Farmaceutka w aptece. W ręku trzyma receptę

Popularne mity o recepcie farmaceutycznej. Rozprawiają się z nimi Laura Krumpholz oraz Patrycja Pieszczek-Bober

Czy kolejki do SOR da się skrócić? Zobacz, jaki pomysł ma ministerstwo / gettyimages

Czy kolejki do SOR da się skrócić? Zobacz, jaki pomysł ma ministerstwo

Czy lekarz może sprawdzić, czy wykupiłeś lek z recepty? Laura Krumpholz oraz Patrycja Pieszczek-Bober wyjaśniają / istock

Lekarz może sprawdzić, czy wykupiłeś lek z recepty? Laura Krumpholz oraz Patrycja Pieszczek-Bober wyjaśniają

Co zrobić, gdy nie możesz dodzwonić się do przychodni? Zapadł ważny wyrok sądu / gettyimages

Co zrobić, gdy nie możesz dodzwonić się do przychodni? Zapadł ważny wyrok

Kobieta w ciąży siedzi na parapecie

Rejestr ciąż wchodzi w życie. Nowe prawo będzie obowiązywać od 1 października

Krótsze kolejki do specjalistów i szybsza diagnostyka. Od 1 października czekają nas duże zmiany

Krótsze kolejki do specjalistów i szybsza diagnostyka. Od 1 października czekają nas duże zmiany w służbie zdrowia

istockphoto.com

Top 5 leków bez recepty, których lepiej nie łączyć z alkoholem

Najstarszy pacjent wyleczony z HIV: „Nie myślałem, że dożyję tego dnia”

Kilka schorzeń i 36 tabletek dziennie. „Problem polega na tym, że powyżej pięciu leków tracimy kontrolę nad ich działaniem ubocznym” – mówi dr Michał Chudzik

Kobieta na wizycie u lekarki

Czy można nagrywać swoją wizytę u lekarza? Patrycja Pieszczek-Bober wyjaśnia, czy jest to zgodne z prawem

×