Przejdź do treści

Zespół Patau – przyczyny, objawy i rokowanie tej rzadkiej choroby o podłożu genetycznym

chromosom w 3D
Fot. SmirkDingo / stock.adobe.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Zespół Patau zaliczany jest do rzadkich chorób o podłożu genetycznym związanych z trisomią chromosomu 13. Prawie 80% noworodków, które przychodzą na świat z tą chorobą, umiera w ciągu kilku dni.

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

lek. Marta Dąbrowska
Marta Dąbrowska
lekarz

Zespół Patau (inna nazwa to zespół Pataua) to genetyczne schorzenie, w którym pojawia się dodatkowy chromosom w 13 parze, dlatego choroba zaliczana jest do trisomii chromosomowych. Spośród wszystkich znanych w medycynie trisomii zespół Patau jest najrzadszy. Występuje u około 1 dziecka na 8000–12000 żywych urodzeń.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Naturell Uromaxin + C, 60 tabletek
15,99 zł
Odporność, Good Aging
Naturell Witamina D 1000mg, 365 tabletek
70,00 zł
NOWOŚĆ
Odporność
Przecier z owoców bzu czarnego ElPol, 300 ml
19,50 zł
Odporność
Naturell Omega-3 500 mg, 240 kaps.
30,00 zł
Odporność
Bloxin Żel do jamy ustnej w sprayu, 20 ml
25,99 zł

Przyczyny zespołu Patau

Choroba częściej występuje u dziewczynek niż u chłopców. Ma to związek z tym, że męskie płody obarczone trisomią 13 pary chromosomów nie dożywają porodu, a ciąża kończy się wówczas poronieniem. Jedynie około ⅕ dzieci urodzonych z zespołem Patau dożywa do kilku dni. Niewielkiemu odsetkowi chorych udaje się dożyć do 3. roku życia.

Przyczyną rozwoju choroby Patau jest spontaniczna mutacja obejmująca chromosom 13. Związane jest to z duplikacją, czyli podwojeniem liczby chromosomów lub rzadziej z translokacją robertsonowską (nieprawidłowość rozmieszczenia chromosomów). Czasami dochodzi także do zjawiska mozaikowatości, kiedy dodatkowy chromosom obecny jest tylko w niektórych komórkach. Badacze nadal nie są pewni, co sprzyja trisomii. Mówi się o wieku matki – im jest ona starsza, tym większe ryzyko pojawienia się chorób genetycznych, w tym chromosomowych. Ryzyko to jest najwyższe po 40. roku życia. Przy podejrzeniu zespołu Patau wykonuje się badanie kariotypu (zestaw chromosomów) obu rodziców. Takie ustalenie jest szczególnie ważne w przypadku rodziców dzieci chorych na zespół Patau planujących kolejne potomstwo.

Zespół Patau – objawy

Pierwsze objawy zespołu Patau widać na obrazie USG (ultrasonograficznym) już w okresie prenatalnym. Lekarz może wówczas stwierdzić występowanie pewnych cech mogących wskazywać na zwiększone ryzyko dla trisomii 13, w tym dysmorfii. Diagnoza tej choroby w okresie ciąży oznacza najczęściej duże ryzyko poronienia lub urodzenia martwego płodu. Nawet jeśli dziecko przeżyje poród, najczęściej umiera kilka dni później. Noworodki z zespołem Patau otrzymują bardzo niską punktację w skali Apgar. Wiąże się to z występowaniem wad wrodzonych, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych.

Najczęściej występujące wady fizyczne to:

  • rozszczep wargi,
  • zniekształcenie nosa,
  • małogłowie,
  • mikroftalmia (małe gałki oczne, a czasem ich brak),
  • odwrócenie lub zniesienie łuków podłużnych stopy,
  • polidaktylia (dodatkowe palce u rąk lub stóp),
  • niska masa urodzeniowa,
  • ubytek skóry skalpu (aplazja skóry głowy),
  • wady małżowin usznych.

Wadami wewnętrznymi są najczęściej:

  • wady cewy nerwowej,
  • poważne wady serca (upośledzenie przegrody międzykomorowej, przetrwały przewód tętniczy i położenie serca po prawej stronie klatki piersiowej),
  • wady nerek (w tym torbielowatość),
  • przepukliny,
  • naczyniaki włośniczkowe.

Czasami obserwuje się również zjawisko holoprosencefalii, podczas którego dochodzi do patologicznego podziału na dwie półkule mózgowe, czego konsekwencją są ciężkie upośledzenia neurologiczne. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie wyżej wymienione symptomy choroby Patau mogą wystąpić u jednego dziecka. Zarówno nasilenie, jak i stopień objawów jest kwestią indywidualną.

Zobacz także

Rokowanie i leczenie zespołu Patau

Diagnoza tej poważnej choroby genetycznej może odbyć się jeszcze w okresie ciąży. Nieprawidłowości w wyglądzie płodu ocenia się na podstawie badań USG, natomiast specjalistyczne badania prenatalne odbywają się dzięki biopsji kosmówki lub amniopunkcji. Wyniki dają niemalże 100% pewność. W związku z licznymi i poważnymi wadami układu nerwowego, krwionośnego i innych rokowanie u dzieci z zespołem Patau jest bardzo złe. Większość z nich nie dożywa roku, a jedynie 5% ma szanse na osiągnięcie wieku lat 3. Choroba Patau jest nieuleczalna jak większość schorzeń mających podłoże genetyczne.

Jedyne leczenie stosowane u chorych na zespół Patau ma charakter terapii paliatywnej. Oznacza to, że lekarze, poprzez stosowanie odpowiednio dobranych leków, mają na celu zwiększenie komfortu życia małego pacjenta i podtrzymanie go przy życiu. Efekty tego leczenia uzależnione są od stopnia zaawansowania choroby, jaki występuje u dziecka.

U rodziców, których dziecko zmarło z powodu choroby Patau, istnieje duże ryzyko pojawienia się tego schorzenia podczas kolejnych ciąży. Dlatego podczas planowania potomstwa powinni oni udać się do specjalisty z dziedziny genetyki, aby ocenić ryzyko.

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Przelewanie w brzuchu – czy jest normalne? Co może oznaczać uczucie przelewania wody w brzuchu?

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

Bruzdy na paznokciach – podłużne, poprzeczne. Przyczyny i leczenie bruzd na paznokciach

„Medycyna konwencjonalna nie stoi w sprzeczności z medycyną integralną czy holistycznym podejściem do zdrowia. Przeciwnie, jest jej częścią” – mówi Orina Krajewska

Nazywano go „złotem duszy”, wierząc, że poprawia nastrój, podawano z winem i gotowano w ryżu. Jak kiedyś leczono złotem

Kobieta

Ty zawsze w trzech swetrach, a dalej ci zimno? Oto kilka możliwych przyczyn

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

5 codziennych zagrożeń dla kręgosłupa. Unikaj jak ognia!

Dłonie

Dziewczynce amputowano wszystkie kończyny. Winą błędna diagnoza lekarzy

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka / AdobeStock

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka

Jedna, "centralna" kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jedna, „centralna” kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jak opanować przetłuszczające się włosy? Kosmetyki i domowa pielęgnacja

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Od 2023 r. pielęgniarki będą miały większe uprawnienia. Co to dla nas oznacza?

Od 2023 r. pielęgniarki będą miały większe uprawnienia. Co to dla nas oznacza?

„Zostało złamane moje prawo do intymności i godności”. Pacjentka opowiada o wizycie u ginekologa, na którą złożyła skargę, a FEDERA apeluje: „Czujesz, że twoje prawa są łamane? Reaguj”

„Zostało złamane moje prawo do intymności i godności”. Pacjentka opowiada o wizycie u ginekologa, na którą złożyła skargę, a FEDERA apeluje: „Czujesz, że twoje prawa są łamane? Reaguj”

cukier

Życie bez cukru. Co się zadzieje, kiedy odstawisz słodkości?

Pulsujący ból głowy – jakie są przyczyny i co przyniesie ulgę?

Szybka utrata wagi – o czym może świadczyć nagłe chudnięcie?

Plaster na ręce

Wynalazek Polaków zdobył Nagrodę Jamesa Dysona 2022! „Inteligentny plaster” medyczną rewolucją

×