Witamina B5 (kwas pantotenowy) – skutki nadmiaru i niedoboru
Witamina B5, inaczej kwas pantotenowy, jest istotna dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Jaka jest funkcja witaminy B5 w organizmie i w jakich produktach występuje?
Witamina B5 – czym jest kwas pantotenowy?
Witamina B5, czyli kwas pantotenowy, to witamina rozpuszczalna w wodzie, na którą składają się mieszanina kwasu pantotenowego, panteiny, pantenolu. Aktywną postacią kwasu pantotenowego jest koenzym A, który aktywnie uczestniczy w wielu procesach metabolicznych. Witamina B5 nie jest magazynowana w organizmie, a jej nadmiar jest wydalany w moczu.
Kwas pantotenowy jest syntetyzowany przez florę jelitową, lecz brakuje danych o stopniu jej wykorzystania z tego źródła. Witamina B5 należy do najbardziej wrażliwych na czynniki zewnętrzne spośród witamin z grupy B. Bardzo szybko ulega zniszczeniu pod wpływem promieni słonecznych. W czasie gotowania straty tej witaminy mogą dochodzić do 50 proc., a w czasie przetwarzania produktów żywnościowych – nawet do 80 proc.
Kiedy występuje zwiększone zapotrzebowanie na witaminę B5? Witaminy szczególnie potrzebować będziemy w czasie stresu, podczas chorób układu trawienia, rekonwalescencji po urazach i ciężkich chorobach, a także przy diecie bogatej w cukry i produkty wysoko przetworzone.
Witamina B5 – rola w organizmie
Głównymi funkcjami kwasu pantotenowego jest oddziaływanie na przemiany białkowo-tłuszczowe oraz obniżanie stężenia cholesterolu we krwi, a także branie udziału w syntezie hormonów steroidowych. Jakie jeszcze pełni funkcje w organizmie?
- jest niezbędny do produkcji przeciwciał w organizmie,
- uczestniczy w syntezie hormonów steroidowych takich jak kortyzol, testosteron, estradio, progesteron, a także neurotransmiterów – serotoniny, dopaminy.
- przeciwdziała tworzeniu się zmarszczek,
- ma istotny wkład w procesie regeneracji skóry oraz błon śluzowych,
- uczestniczy w regeneracji tkanek i przyspiesza gojenie ran,
- zapobiega przedwczesnemu starzeniu się i siwieniu,
- poprawia pigmentację oraz stan włosów.
Witamina B5 (kwas pantotenowy) – dawkowanie
Normy na kwas pantotenowy ustalone na poziomie wystarczającego spożycia ustalone przez Instytut Żywności i Żywienia są następujące:
- niemowlęta – 1,7-1,8 mg
- dzieci: od 1. do 3. roku życia – 2 mg; od 4. do 6. roku życia – 3 mg; od 7. do 9. roku życia – 4 mg
- chłopcy: od 10. do 12. roku życia – 4 mg; od 13. do 18. roku życia – 5 mg
- dziewczęta – od 10. do 12. roku życia – 4 mg; od 13. do 18. roku życia – 5 mg
- mężczyźni: 5 mg
- kobiety: 5 mg
- kobiety w ciąży: 6 mg
- kobiety karmiące – 7 mg
Jakie są objawy niedoboru witaminy B5?
Niską zawartość witaminy B5 obserwuje się natomiast zwykle u osób w podeszłym wieku, kobiet stosujących środki antykoncepcyjne, osób nadużywających alkohol czy u osób borykających się z zaburzeniami przewodu pokarmowego. Jednak ze względu na znaczne rozpowszechnienie witaminy B5 w produktach spożywczych rzadko obserwuje się u ludzi objawy braku tej witaminy.
Do najczęstszych objawów niedoboru witaminy B5 należą:
- zaburzenia trawienia
- skurcze mięśni
- bóle i sztywność stawów
- siwienie i wypadanie włosów
- pęknięcia w kącikach ust i oczu
- zmęczenie i podatność na infekcje
Witamina B5 – skutki nadmiaru
Skutki nadmiaru witaminy B5 raczej nie występują. Przedawkowanie witaminy B5 nie zagraża życiu, gdyż jej nadmiar jest wydalany z organizmu z moczem. Jednakże jednorazowe przyjęcie dużej dawki kwasu pantotenowego powoduje biegunki.
Produkty bogate w witaminę B5
Witamina B5 występuje w wielu produktach spożywczych. Duże ilości tej witaminy znajdują się w produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego. Dobrym źródłem kwasu pantotenowego wśród żywności pochodzenia roślinnego są pełnoziarniste produkty zbożowe oraz suche nasiona roślin strączkowych. Źródła witaminy B5 to:
- ciemne mięso drobiowe,
- owoce morza,
- wątróbka,
- żółtka jaj,
- pełnoziarniste produkty zbożowe,
- orzechy ziemne,
- soja i inne nasiona roślin strączkowych,
- brokuły,
- awokado,
- grzyby.
Witamina B5 rozkłada się pod wpływem ogrzewania i mrożenia, środowiska zasadowego i kwaśnego (dodatek odpowiednio: sody oczyszczonej i np. octu), wypłukiwania przy gotowaniu oraz przemysłowego przetwarzania żywności, m.in. rozdrabniania.
Zobacz także
„Liść damiany łagodnie uspokaja, poprawia nastrój, działa przeciwlękowo, a to się przekłada również na wzmocnienie popędu seksualnego”
„Najgorszym asortymentem w aptece są słodycze udające leki”. Farmaceutka krytycznie o preparatach dla dzieci
Olej z pestek malin nie jest naturalnym filtrem UV. Dermatolog ostrzega
Polecamy
Dlaczego kwas foliowy w ciąży jest taki ważny i jak go przyjmować?
Obsesja gwiazd na punkcie Ozempiku. Ekspertka ostrzega: „Mogą zmagać się z długotrwałymi problemami”
Te związki są kluczowe dla rozwoju płodu. Ich niedobór jest bardzo niebezpieczny też dla dorosłych
Farmaceutka zdradza, jakie są główne grzechy popełniane przy suplementowaniu witaminy D
się ten artykuł?
