Przejdź do treści

Aparat Golgiego – co to jest, budowa i funkcje

Aparat Golgiego - co to jest, budowa i funkcje Istock.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Aparat Golgiego jest organellum w organizmach eukariotycznych, która przenosi cząsteczki z retikulum endoplazmatycznego do miejsca przeznaczenia. Organellum to modyfikuje również produkty retikulum endoplazmatycznego do ich ostatecznej postaci.

Co to jest aparat Golgiego?

Aparat Golgiego znajduje się pomiędzy retikulum endoplazmatycznym a błoną komórkową. Najczęściej wydaje się być przedłużeniem retikulum endoplazmatycznego, które jest nieco mniejsze i gładsze.

Główną funkcją aparatu Golgiego jest możliwość dostarczania pakietów różnych produktów komórkowych do różnych organelli w całej komórce. Funkcje Aparatu Golgiego są również ważne w znakowaniu produktów białkami i cząsteczkami cukru, które służą jako identyfikatory, dzięki czemu można je dostarczyć do właściwego celu.

Zazwyczaj białka i produkty komórkowe są wytwarzane w retikulum endoplazmatycznym. Posiada ono kilka rybosomów, które tworzą białka z instrukcji zawartych w RNA. W pozostałej części retikulum endoplazmatycznego te produkty białkowe są modyfikowane. Gdy docierają do aparatu Golgiego, wprowadza się więcej modyfikacji. Wreszcie produkty są pakowane w pakiety, które są „znakowane” przez inne białka i cząsteczki. Takie pakiety są uwalniane i na podstawie ich znaczników lub etykiet są przenoszone do odpowiedniego miejsca w komórce przez cytoszkielet.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

NOWOŚĆ
Odporność, Multilac
Hello Box Odporność
129,99 zł
Odporność
Estabiom Junior, Suplement diety, 20 kapsułek
28,39 zł
Odporność, Good Aging
Naturell Witamina D 1000mg, 365 tabletek
70,00 zł
Odporność
Naturell Omega-3 500 mg, 240 kaps.
30,00 zł
Odporność
Naturell Omega-3 1000 mg, 120 kaps
54,90 zł
Proliferacja — czym jest i jak działa rozmnażanie się komórek w organizmie człowieka?

Aparat Golgiego – budowa

Budowa aparatu Golgiego jest kluczowa dla jego funkcji. Każdy z płaskich woreczków membrany, które układają się razem tworząc organelle, nazywa się cysternami. W większości organizmów istnieje od czterech do ośmiu takich cystern, ale niektóre organizmy mogą mieć do 60 cystern w jednym aparacie Golgiego. Przestrzenie między cysternami są światłem aparatu Golgiego.

Naukowcy dzielą ciało Golgiego na trzy części:

  • cysterny w pobliżu retikulum endoplazmatycznego, czyli strony cis,
  • cysterny po przeciwnej stronie retikulum endoplazmatycznego, czyli strony trans,
  • środkowe cysterny.

Ściana cis to dok odbiorczy aparatu Golgiego. Tutaj aparat Golgiego przyjmuje pakiet wysłany z retikulum endoplazmatycznego przez specjalne transportery zwane pęcherzykami. Przeciwległa strona, zwana ścianą trans, to dok transportowy ciała Golgiego.

Cysterny w różnych przedziałach ciała Golgiego zawierają specjalną klasę białek zwanych enzymami. Specyficzne enzymy w każdym woreczku umożliwiają modyfikację lipidów i białek, gdy przechodzą z powierzchni cis przez przedział środkowy w drodze do przedziału trans. Modyfikacje wykonywane przez różne enzymy w torebkach cystern mają ogromny wpływ na wyniki zmodyfikowanych biocząsteczek. W innych przypadkach modyfikacje działają jak etykiety, które informują centrum wysyłkowe aparatu Golgiego o ostatecznym miejscu przeznaczenia biocząsteczek.

Komórki macierzyste – co o nich wiesz?

Specyficzne enzymy obecne w każdej z cystern określają, jakie modyfikacje zachodzą w tych cysternach. Na przykład jedna cysterna rozszczepia mannozę cukru. Zwykle ma to miejsce we wcześniejszych przedziałach cis lub środkowych, w oparciu o obecne tam enzymy.

Ponieważ wiele modyfikacji działa jak znaczniki, aparat Golgiego wykorzystuje te informacje na powierzchni trans, aby sprawić, by nowo zmienione lipidy i białka dotarły do właściwego miejsca przeznaczenia.

Aparat Golgiego – funkcje

Aparat Golgiego pełni wiele różne funkcji. Istotne jest to, że wszystkie te funkcje są związane z przenoszeniem cząsteczek z retikulum endoplazmatycznego do ich ostatecznego miejsca przeznaczenia i modyfikowaniem pewnych produktów po drodze. Liczne fałdy aparatu Golgiego służą jako komory, gdzie zachodzą różne reakcje chemiczne. Gdy produkty retikulum endoplazmatycznego przemieszczają się przez aparat Golgiego, są one nieustannie przenoszone do nowych środowisk, co pozwala na precyzyjne kontrolowanie modyfikacji. Dodatkowo, liczne fałdy aparatu Golgiego pozwalają na wiele reakcji zachodzących w tym samym czasie, zwiększając szybkość, z jaką organizm może wytwarzać nowe cząstki.

kobieta przegląda się w lustrze

Oznaczanie produktów komórkowych

Niezależnie rodzaju produktu, są one tworzone w retikulum endoplazmatycznym i do trafiają cis (skierowanej w stronę retikulum) strony aparatu Golgiego. Strona najbardziej oddalona od retikulum endoplazmatycznego jest znana jako powierzchnia trans aparatu Golgiego i to tam produkty trafiają finalnie.

Po wprowadzeniu jakichkolwiek modyfikacji, cząsteczki są pakowane w pakiety i znakowane markerami wskazującymi, gdzie dany pakiety musi się znaleźć. Te znaczniki mogą być cząsteczkami, takimi jak grupy fosforanowe lub specjalnymi białkami na powierzchni pakiety. Po oznaczeniu pęcherzyk jest wydalany z aparatu Golgiego w drodze do miejsca docelowego.

Jakie cząsteczki przetwarza aparat Golgiego?

Istnieje wiele produktów wytwarzanych przez eukarionty, od białek, które mogą przeprowadzać reakcje chemiczne, po cząsteczki lipidów, które mogą budować nowe błony komórkowe. Niektóre produkty są przeznaczone do budowy retikulum endoplazmatycznego lub samego aparatu Golgiego i przemieszczają się w kierunku przeciwnym do większości pakietów. Podczas gdy retikulum endoplazmatyczne produkuje większość cząsteczek na podstawie danych z RNA, to aparat Golgiego jest odpowiedzialny za ostateczne łączenie ich w makrocząstki. Często środowisko reakcji musi nieznacznie różnić się od obecnego w siateczce endoplazmatycznej, aby uzyskać określone produkty końcowe.

W komórkach wydzielniczych lub komórkach, które wytwarzają duże ilości substancji potrzebnej organizmowi, aparat Golgiego będzie bardzo duży. Przykładem są komórki w żołądku, które wydzielają kwas. Kwas wytwarza się w wyniku reakcji w retikulum endoplazmatycznym i jest modyfikowany, gdy przechodzi przez aparat Golgiego. Po przejściu na stronę trans aparatu Golgiego kwas żołądkowy jest pakowany w pakiet i wysyłany w kierunku powierzchni komórki. Gdy pakiet łączy się z błoną plazmatyczną, jest uwalniany do żołądka, gdzie zachodzi trawienie pokarmu.

wielkanocne jedzenie

Aparat Golgiego w komórkach roślinnych

W komórkach roślinnych aparat Golgiego pełni dodatkową funkcję, które pomagają tworzyć ścianę komórkową. By to było możliwe, rośliny często mają znacznie więcej ciał Golgiego niż komórki zwierzęce. Ponadto komórki roślinne nie zawierają lizosomów. Te organelle trawienne są zastępowane w roślinie centralną wakuolą, która służy zarówno jako duży lizosom, jak i organelle do przechowywania wody. W ten sposób wiele pęcherzyków z ciał roślin Golgiego przenosi się do wakuoli i łączy ich zawartość z tym organellum.

 

Źródła:

  1. Alberts, B. et al. Molecular Biology of the Cell, 5th ed. New York: Garland Science, 2008.
  2. Becker, B. & Melkonian, M. The secretory pathway of protists: Spatial and functional organization and evolution. Microbiological Reviews 60, 697–721 (1996).
  3. Becker, B., Bolinger, B. & Melkonian, M. Anterograde transport of algal scales through the Golgi complex is not mediated by vesicles. Trends in Cell Biology 5, 305–307 (1995) doi: 10.1016/S0962-8924(00)89047-9.
  4. Bonfanti, L. et al. Procollagen traverses the Golgi stack without leaving the lumen of cisternae: Evidence for cisternal maturation. Cell 95, 993–1003 (1998) doi:10.1016/S0092-8674(00)81723-7.
  5. Emr, S. et al. Journeys through the Golgi — Taking stock in a new era. Journal of Cell Biology 187, 449–453 (2009) doi: 10.1083/jcb.200909011.
  6. Farquhar, M. G. & Palade, G. E. The Golgis apparatus: 100 years of progress and controversy. Trends in Cell Biology 8, 2–10 (1998) doi: 10.1016/S0962-8924(97)01187-2.
  7. Glick, B. S. & Malhotra, V. The curious status of the Golgi apparatus. Cell 95, 883–889 (1998) doi:10.1016/S0092-8674(00)81713-4.
i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Czym są proteiny i jaką pełnią rolę w organizmie? Co ma dużo białka?

Kiedy ostatnio badałaś sobie krew? Jest wiele powodów, dla których warto to robić regularnie

„Jesteśmy tak skomplikowani i cudownie ewolucyjnie ukształtowani, że nie da się patrzeć na budowę ludzkiego ciała bez podziwu” – mówi Marta Pawelec, ilustratorka anatomiczna

oliwa

Wysoki cholesterol? Oto 6 produktów obniżających cholesterol

„Za wszelkie komentarze dotyczące mojego ciała nie dziękuję”. Agata Głyda o ciałożyczliwości

Tryptofan i jego wpływ na poziom serotoniny. Gdzie go znajdziemy?

Alfabet intymny – punkty i punkciki w kobiecym ciele

Ten lek na „zły cholesterol” będzie od 1 listopada refundowany. To doskonała informacja dla wielu pacjentów

Cholesterol w jajkach / istock

10 mitów na temat cholesterolu, w które nie powinnaś wierzyć

„Czy alkohol dyskryminuje kobiety? Pod względem działania na organizm: tak” – rozmowa z toksykologiem Erykiem Matuszkiewiczem

Jak długo trzeba jeść awokado, żeby obniżyć poziom cholesterolu? Zaskakujące wyniki nowego badania

Jak długo trzeba jeść awokado, żeby obniżyć poziom cholesterolu?

„Wielu pacjentów woli wyjść z gabinetu z rozpoznaniem medycznym konkretnej choroby niż przyjąć do wiadomości, że problem ma naturę emocjonalną” – mówi psychoterapeutka Małgorzata Kuberska-Kędzierska

Układ dopełniacza – funkcje, aktywacja, badanie

Pomiary antropometryczne – rodzaje, wskaźniki. Co to jest antropometria ergonomiczna?

Klątwa MONW, czyli otyłość, której nie widać. Jak ją rozpoznać i jak z nią walczyć, mówi Klaudia Wiśniewska, dietetyczka

Fitosterole – źródła, właściwości, zastosowanie w diecie i kosmetyce

Wysoki cholesterol - jakie są przyczyny i objawy? Sposoby na wysoki cholesterol

Wysoki cholesterol – jakie są przyczyny i objawy? Jak go obniżyć?

Marianna Gierszewska wystąpiła w kampanii reklamowej bielizny z widoczną stomią. "Na długi czas zupełnie odcięłam się od swojego ciała"

Marianna Gierszewska wystąpiła w kampanii reklamowej bielizny z widoczną stomią. „Na długi czas zupełnie odcięłam się od swojego ciała”

Dr Dominika Trojnarska o tajnikach hormonu miłości, wierności i szczęścia: „Są kraje, w których oksytocynę podaje się pacjentkom w sprayu”

Zdrowie trzeba sobie wychodzić

Kobieta w białej koszuli przegląda się w lustrze. Ręce trzyma na górze, poprawia sobie coś we włosach

Co czujesz, kiedy widzisz siebie nagą w lustrze?

Jajka są zdrowe! Warto to sobie przypomnieć przed Wielkanocą

Kobieta

Dziewczyno – rozbierz się i pochwal się sobie. Dzisiaj wieczorem koniecznie zrób to ćwiczenie

Plamica alergiczna po tabletkach antykoncepcyjnych? Zapytałyśmy ginekologa

Najpopularniejsze

×