Biopsja cienkoigłowa – inwazyjne badanie diagnostyczne. Na czym polega?

Przy podejrzeniu choroby nowotworowej narządu po badaniach obrazowych jedną z opcji diagnostycznych jest wykonanie inwazyjnej biopsji cienkoigłowej. Pozwala ona ocenić komórki narządu pod mikroskopem, dzięki czemu można stwierdzić, czy ich struktura jest prawidłowa.

Najczęściej wykonywanym badaniem jest biopsja cienkoigłowa tarczycy oraz biopsja cienkoigłowa piersi. Badanie wykonuje się według wskazań lekarza, pod kontrolą USG. Na wyniki biopsji cienkoigłowej czeka się nawet kilkanaście dni.

Biopsja cienkoigłowa – na czym polega badanie?

Stosunkowo często wykonywanym badaniem w diagnostyce niektórych narządów ciała jest biopsja cienkoigłowa. Polega ona na nakłuciu narządu lub zmiany guzowatej występującej na narządzie przez powłoki ciała i pobraniu komórek w celu wykonania badania cytologicznego pod mikroskopem (ocenie komórek narządu). Badanie wykonuje się pod kontrolą ultrasonografii, przed wcześniejszym wykluczeniem obecności struktur ważnych dla życia (naczyń, nerwów) w okolicy narządu, z którego mają być pobierane komórki. Czy biopsja cienkoigłowa boli? Do jej wykonania nie potrzeba znieczulenia. Dolegliwości odczuwane podczas zabiegu porównywalne są do tych odczuwanych podczas pobierania krwi. Zabieg trwa dosłownie kilka sekund. Biopsja wykonywana jest za pomocą cienkiej igły, a po wykonanym zabiegu zakłada się opatrunek, który należy ucisnąć.

Biopsja cienkoigłowa tarczycy

Biopsja cienkoigłowa tarczycy ma szerokie zastosowanie w diagnostyce chorób tarczycy. Wykonuje się ją głównie w celu wykluczenia nowotworów, kiedy w badaniu fizykalnym lub w dodatkowych badaniach obrazowych obserwuje się występowanie guzków w miąższu tarczycy. Wskazaniem do wykonania biopsji tarczycy jest występowanie zmiany większej niż 1 cm w co najmniej jednym wymiarze, występują kliniczne lub ultrasonograficzne czynniki ryzyka złośliwości oraz w przypadku stwierdzenia przerzutów raka tarczycy w węzłach chłonnych, zwiększenia poziomu kalcytoniny we krwi lub stwierdzenia mutacji RET u chorego. Ograniczenia dotyczące biopsji cienkoigłowej tarczycy obejmują niemożliwość różnicowania raka i gruczolaka pęcherzykowego oraz autoimmunologicznego zapalenia tarczycy i niektórych postaci raka brodawkowatego oraz stosunkowo duża ilość wyników fałszywie ujemnych, co powoduje, że jeśli w USG obrazowane są podejrzane zmiany, należy powtórzyć badanie w krótkim czasie.

Biopsja cienkoigłowa piersi

Kolejnym inwazyjnym badaniem wykonywanym w chirurgii i onkologii w celu diagnostyki jest biopsja cienkoigłowa piersi. Wskazaniem do zabiegu jest obecność płynu w torbieli, podejrzenie zmiany niezłośliwej w badaniach obrazowych oraz wznowa miejscowa raka. Biopsja cienkoigłowa sutka jest przeprowadzana również, by usunąć płyn z torbieli znajdującej się w piersi. Obecnie większe znaczenie w diagnozowaniu nowotworów złośliwych ma biopsja gruboigłowa, gdyż biopsja cienkoigłowa piersi ma wysoki współczynnik wyników ujemnie fałszywych.

Biopsja cienkoigłowa węzła chłonnego

W wielu chorobach jednym z objawów jest powiększenie węzłów chłonnych. Jeśli ich cechy nasuwają podejrzenie nowotworu, należy wykonać dodatkowe badania inwazyjne. Obecnie odchodzi się od wykonywania biopsji cienkoigłowej węzła chłonnego – preferowane jest pobranie go w całości. Wyniki takiego badania mogą być niejednoznaczne, ilość tkanki pobranej za pomocą biopsji cienkoigłowej może nie być wystarczająca, ponadto na podstawie tego badania można nie rozpoznać chorób takich jak chłoniak. Na biopsję cienkoigłową węzła chłonnego lekarz decyduje się częściej u dorosłych niż u dzieci. Badanie to wykonuje się m.in. u chorych z podejrzeniem czerniaka i innych nowotworów złośliwych z wyłączeniem hematologicznych, w diagnostyce gruźlicy węzłów chłonnych, sarkoidozy, skrobiawicy. Czułość biopsji cienkoigłowej węzła chłonnego szyi w przypadku diagnostyki nowotworów wynosi 77–97%.

Biopsja cienkoigłowa – wyniki

Wyniki biopsji dostępne są od 10 do 14 dni po wykonaniu badania, gdyż patolog musi dokładnie ocenić materiał pod mikroskopem. Czasami, gdy istnieją ku temu wskazania, oprócz standardowej oceny wykonuje się także badania molekularne, badania immunohistochemiczne oraz cytometryczne, które pomocne są przy planowaniu leczenia wykrytego ewentualnie nowotworu.

Biopsja cienkoigłowa – cena

Biopsję cienkoigłową można wykonać z wykorzystaniem środków publicznych oraz prywatnie, jeśli istnieją takie wskazania. Cena biopsji cienkoigłowej tarczycy wynosi od 150 do 300 zł w zależności od gabinetu. Podobnie ma się sprawa z biopsją cienkoigłową piersi, gdzie cena wynosi od 130 do 400 zł. Koszt biopsji cienkoigłowej węzła chłonnego jest podobny do wyżej wymienionych.