Przejdź do treści

Co to jest gazometria z krwi tętniczej, żylnej czy włośniczkowej?

Dłoń w rękawicy trzyma probówkę z krwią
fot. StudioLaMagica/AdobeStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Diagnostyka chorób metabolicznych, zaburzeń układu sercowo-naczyniowego, chorób układu oddechowego czy wielu innych stanów powinna uwzględniać badanie gazometrii krwi, które jest wykonywane w każdej grupie wiekowej. Nawet u noworodka.

Gazometria krwi jest badaniem pozwalającym na ocenę gospodarki kwasowo-zasadowej. Określa poziom gazów we krwi, wartości pH czy elektrolitów. To właśnie na podstawie badania gazometrii można stwierdzić, czy pacjent ma kwasicę metaboliczną lub oddechową bądź zasadowicę metaboliczną czy oddechową. Pierwsze skojarzenie, jakie pojawia się ze słowem gazometria, to układ oddechowy. I tak jest w rzeczywistości. Problemy z oddychaniem, nasilona duszność mogą wpłynąć na zaburzenie gospodarki kwasowo-zasadowej organizmu. Jednak wiele zaburzeń metabolicznych również może spowodować pojawienie się kwasicy czy zasadowicy metabolicznej. To również da się określić w badaniu gazometrycznym.

Gazometria krwi – jak wygląda badanie?

Gazometria krwi to badanie wykonywane poprzez pobranie próbki krwi. Najlepiej, by pobierana krew była krwią tętniczą, wtedy wyniki są najbardziej miarodajne. Pobranie próbki krwi na gazometrię może być wykonane wyłącznie przez lekarza, który nakłuwa tętnicę promieniową lub udową i pobiera krew. W niektórych sytuacjach, zamiast robić gazometrię z krwi tętniczej robi się gazometrię z krwi włośniczkowej czy gazometrię z krwi żylnej. Gazometria z krwi włośniczkowej polega na nakłuciu palca igłą jak do badania glukozy z palca. Następnie do specjalnej rureczki wpuszcza się krew włośniczkową tak, by pod żadnym pozorem nie dostało się tam powietrze. Ta ostatnia ma najmniejsze znaczenie w kontekście określenia wysycenia krwi gazami, lecz pozwala stwierdzić ewentualne odchylenia w zakresie pH czy gospodarki kwasowo-zasadowej. Dlatego też należy w pierwszej kolejności dążyć do uzyskania krwi tętniczej, a ewentualnie następnie krwi włośniczkowej stanowiącej mieszankę krwi żylnej i tętniczej. Gazometria z krwi żylnej jest najrzadziej wykonywana ze względu na swoją niską wartość diagnostyczną. Gazometria u noworodka wykonywana jest częściej z tętnicy promieniowej, jednak jeśli zachodzi konieczność badania gazometrii krwi ze względu na powikłania okołoporodowe, wykonuje się gazometrię z krwi pępowinowej.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Naturell Immuno Hot, 10 saszetek
16,48 zł
Odporność
Iskial MAX + CZOSNEK, Suplement diety wspierający odporność i układ oddechowy, 120 kapsułek
42,90 zł
Odporność
Bloxin Żel do nosa w sprayu, 20 ml
25,99 zł
BESTSELLER
Odporność, Good Aging
Naturell Selen Organiczny 200 µg, 365 tabletek
73,00 zł
Odporność
Bloxin Żel do jamy ustnej w sprayu, 20 ml
25,99 zł
Kobieta w szpitalu

Wskazania do badania gazometrii krwi

Wśród wskazań do wykonania badania gazometrii krwi wymienia się niewydolność krążenia, niewydolność nerek, cukrzycę i incydenty jej dekompensacji, utratę przytomności i śpiączkę o nieznanym podłożu, choroby endokrynologiczne, zaburzenia oddychania, zatrucia, zakażenia układowe, nasilenie schorzeń układu pokarmowego przebiegających z wymiotami i biegunką. Są to więc wszystkie stany, w których konieczne jest sprawdzenie, czy pacjent nie wpada w kwasicę czy zasadowicę, co stanowi poważne zagrożenie dla jego życia.

Gazometria krwi a pH

Stan równowagi kwasowo-zasadowej organizmu to sytuacja, gdy pH wynosi 7,35–7,45. Jeśli pH jest wyższe, oznacza to, że krew ma odczyn zasadowy, czyli pacjent ma zasadowicę. W odwrotnym przypadku, przy obniżeniu pH krwi – kwasicę. Znaczące zachwianie równowagi kwasowo zasadowej organizmu może prowadzić do śmierci komórek. W sytuacji niewielkich odchyleń organizm uruchamia mechanizmy kompensacyjne, co pozwala na przywrócenie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Uczestniczą w tym przede wszystkim płuca (wpływają na usuwanie dwutlenku węgla) oraz nerki (zwiększają lub zwiększają wydzielanie wodorowęglanów).

Zobacz także

Wynik gazometrii krwi – jak interpretować?

Normy badania gazometrii krwi przedstawiają się następująco:

  • pH – 7,35–7,45,
  • ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla (PaCO2) – 32–45 mmHg,
  • ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla we krwi żylnej (PaCO2) – 45–47 mmHg,
  • stężenie wodorowęglanów w osoczu (HCO3) – 21–27 mmol/l,
  • nadmiar zasad we krwi (BE) –2,3 do +2,3 mEq/l,
  • ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej (PaO2) 75–100 mmHg,
  • ciśnienie parcjalne tlenu we krwi żylnej (PaO2) 35–40 mmHg,
  • wysycenie tlenem hemoglobiny we krwi tętniczej (SaO2) 95–98%.

Interpretacja wyniku gazometrii jest trudnym zadaniem. W przypadku kwasicy oddechowej dochodzi do wzrostu pH krwi i wzrostu dwutlenku węgla. Z czasem, poprzez uruchomienie zdolności kompensacyjnych organizmu dochodzi również do narastania poziomu wodorowęglanów, które ostatecznie doprowadzają do normalizacji pH krwi, lecz poziom gazów i wodorowęglanów jest nieprawidłowy. Zasadowica oddechowa jest sytuacją odwrotną, kiedy ilość dwutlenku węgla znacząco spada, pH wzrasta. Z czasem poprzez zwiększone wydalanie wodorowęglanów dochodzi do wyrównania zaburzeń metabolicznych. Może również się zdarzyć, że zaburzenia te będą miały podłoże metaboliczne. Przy kwasicy metabolicznej dochodzi do obniżenia pH i spadku wodorowęglanów. Z czasem dochodzi do obniżenia poziomu dwutlenku węgla i wyrównania tej kwasicy. Zasadowica metaboliczna wynika natomiast ze wzrostu pH, wzrostu wodorowęglanów i również późniejszym narastaniu poziomu dwutlenku węgla.

Najnowsze w naszym serwisie

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Jak objawia się egzema i jak skutecznie pozbyć się plamek, wyprysków i nadżerek?

Białe plamy na paznokciach – co oznaczają i jak się ich pozbyć?

Co to leukocytoza? Jak interpretować poziom białych krwinek?

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Przelewanie w brzuchu – czy jest normalne? Co może oznaczać uczucie przelewania wody w brzuchu?

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

Bruzdy na paznokciach – podłużne, poprzeczne. Przyczyny i leczenie bruzd na paznokciach

„Medycyna konwencjonalna nie stoi w sprzeczności z medycyną integralną czy holistycznym podejściem do zdrowia. Przeciwnie, jest jej częścią” – mówi Orina Krajewska

Nazywano go „złotem duszy”, wierząc, że poprawia nastrój, podawano z winem i gotowano w ryżu. Jak kiedyś leczono złotem

Kobieta

Ty zawsze w trzech swetrach, a dalej ci zimno? Oto kilka możliwych przyczyn

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

Pierwsza taka operacja! Rozrusznik serca po raz pierwszy został wszczepiony noworodkowi

Eksperymentalny rozrusznik serca został wszczepiony noworodkowi. To wielki przełom w pediatrii!

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

5 codziennych zagrożeń dla kręgosłupa. Unikaj jak ognia!

Dłonie

Dziewczynce amputowano wszystkie kończyny. Winą błędna diagnoza lekarzy

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka / AdobeStock

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka

Jedna, "centralna" kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jedna, „centralna” kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jak opanować przetłuszczające się włosy? Kosmetyki i domowa pielęgnacja

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Od 2023 r. pielęgniarki będą miały większe uprawnienia. Co to dla nas oznacza?

Od 2023 r. pielęgniarki będą miały większe uprawnienia. Co to dla nas oznacza?

„Zostało złamane moje prawo do intymności i godności”. Pacjentka opowiada o wizycie u ginekologa, na którą złożyła skargę, a FEDERA apeluje: „Czujesz, że twoje prawa są łamane? Reaguj”

„Zostało złamane moje prawo do intymności i godności”. Pacjentka opowiada o wizycie u ginekologa, na którą złożyła skargę, a FEDERA apeluje: „Czujesz, że twoje prawa są łamane? Reaguj”

×