Nocne poty w menopauzie – co oznaczają i jak im zaradzić?

Nocne poty to jedne z najczęstszych i najbardziej przykrych objawów menopauzy. Zakłócają komfort snu i są powodem do niepokoju. O czym świadczą nocne poty? Dlaczego pojawiają się w czasie menopauzy? Jakie badania powinnaś wykonać, aby wykluczyć inne schorzenia dające takie same symptomy? I wreszcie, jak zaradzić nocnym potom? Wyjaśniamy. 

Co oznaczają noce poty?

Nocne poty (nadmierna potliwość podczas snu) to epizody nadpotliwości, które występują podczas snu i mogą mieć różne nasilenie – od umiarkowanego pocenia się, do zlewnych, intensywnych potów, które wymagają zmiany piżamy, a nawet pościeli. Dlaczego pojawiają się akurat w nocy? Dlatego że wtedy organizm wydziela prolaktynę w bardzo dużych ilościach.

Nocne poty w menopauzie – przyczyna

Podczas menopauzy rozregulowuje się ośrodek termoregulacji. Wiąże się to ze zmianami hormonalnymi, które zaczynają zachodzić w procesie wygaszania pracy jajników. Obniża się stężenie estrogenów, a wzrasta poziom gonadotropin przysadkowych. Działanie podwzgórza zapewniającego równowagę całego organizmu jest zakłócone przez niski poziom hormonów. Narząd ten wysyła informację do mózgu, że jest zbyt gorąco. Po tym komunikacie ciało pozbywa się ciepła, czego efektem są intensywne poty.

To bardzo niekomfortowe uczucie, zwłaszcza że występuje nagle i zaburza codzienne funkcjonowanie. Nocne poty między piersiami oraz uderzenia gorąca zaczynają się pojawiać zazwyczaj na 6-12 miesięcy przed menopauzą, czyli w perimenopauzie, ale czasem zdarza się, że kobiety doświadczają ich nawet kilka lat wcześniej, podczas premenopauzy.

Nocne poty a bezsenność

Nawet 45 proc. kobiet w okresie menopauzy skarży się na problemy z zasypianiem, zbyt płytki sen lub na wybudzanie się w nocy. Zlewne poty w połączeniu z niepokojem i rozdrażnieniem to prawdziwa mieszanka wybuchowa. Po takim ataku uderzenia gorąca trudno jest z powrotem zasnąć, a na drugi dzień człowiek budzi się zmęczony i bez energii. Co możesz zrobić, żeby noce były lżejsze? Oto nasze propozycje:

• dbaj o regularny sen,
• pamiętaj o higienie snu – wycisz się, zanim położysz się do łóżka, weź relaksującą kąpiel,
• wypij przed snem herbatkę z melisy,
• zasłaniaj na noc okna, żeby wschodzące słońce cię nie wybudzało.

O czym świadczą nocne poty?

Co się dzieje z twoim ciałem, kiedy dopada cię uderzenie gorąca? Najczęściej czujesz bardzo intensywne i nagłe, nienaturalne rozgrzanie w górnych partiach ciała. Płonie twoja głowa, twarz i kark. Trwa to kilka lub kilkanaście minut. Po wszystkim przyspiesza bicie serca, pojawia się osłabienie, a czasem nawet drgawki i zawroty głowy… oraz występuje zimny, zlewny pot.

Są kobiety doświadczające tych dolegliwości kilka lub nawet kilkanaście razy dziennie, ale są też takie, u których występuje to raz na kilka dni. Kiedy uderzenie gorąca pojawi się w nocy, będziesz mieć do czynienia z omawianymi nocnymi potami. Niestety, potliwość jest bywa wielka, że po ataku często trzeba nie tylko się przebrać, ale także zmienić pościel. Przez nocne poty bez gorączki wiele kobiet cierpi na bezsenność.

Kiedy zwiększasz ryzyko uderzeń gorąca?

Najczęściej nie da się przewidzieć tego, kiedy dotkną cię uderzenia gorąca i następujące po nich nocne zimne poty. Nie ma symptomów zwiastujących ten stan.  Ale nie jest też tak, że zupełnie nie masz wpływu na to, co się może stać. Są tzw. wyzwalacze nocnych potów i uderzeń gorąca. Zaliczamy do nich:

• pikantne potrawy,
• napoje alkoholowe,
• kawę,
• papierosy,
• obcisłe ubrania.

Badania mówią także o tym, że osoby z otyłością oraz mające nadciśnienie częściej doświadczają uderzeń gorąca niż kobiety szczupłe.

Co na nocne poty?

To, jak na co dzień funkcjonujesz, ma wpływ na twoje samopoczucie. Żeby zminimalizować uderzenia gorąca, zadbaj o te sfery życia:

• zapewnij sobie spokój zamiast obciążającego stresu,
• komponuj zdrową, wartościową dietę, zawierająca fiotestrogeny (znajdziesz je m.in. w ciecierzycy, fasoli edamame, ziarnach sezamu, tofu, pistacjach);
• pij dużo wody,
• suplementuj witaminę D,
• zmniejsz temperaturę w swoim pokoju,
• kup przewiewną piżamę z bawełny.

W wielu przypadkach domowe sposoby radzenia sobie z uderzeniami gorąca i nocnymi potami w menopauzie nie wystarczą. Wówczas lekarz może zalecić hormonalną terapię zastępczą (HTZ), w której stosuje się estrogeny oraz progesteron. Kobiety po odpowiednio dobranej terapii obserwują u siebie ustąpienie objawów lub ich zminimalizowanie jeszcze przed upływem miesiąca. Warto też wspomóc się preparatami ziołowymi sporządzonymi na bazie koniczyny łąkowej, pluskwicy groniastej czy niepokalanku mnisim.

Jakie badania na noce poty warto wykonać?

Mimo że nocne poty kojarzone są z menopauzą, warto zgłosić się do lekarza, który zleci dodatkowe badania. Na ich podstawie można będzie wykluczyć inne przyczyny nocnych potów. A musisz wiedzieć, że dolegliwość ta może być objawem wielu schorzeń i występuje m.in. przy:

• chorobach nowotworowych,
• otyłości,
• depresji,
• zaburzeniach lękowych,
• infekcjach wirusowych,
• chorobach zakaźnych,
• chorobach autoimmunologicznych,
• nadczynności tarczycy,
• chorobach wątroby,
• chorobach układu krążenia,
• cukrzycy.

Zwróć uwagę, czy nocne poty przebiegają z gorączką, czy bez, a także, czy pojawiają się inne objawy towarzyszące, np. osłabienie, świąd skóry, powiększenie węzłów chłonnych, krwioplucie, przewlekły kaszel. Zauważ, czy występuje przy tym utrata masy ciała, kołatanie serca albo wysypki skórne. Pamiętaj też, że czasem przyczyna nocnych potów jest prozaiczna – zbyt wysoka temperatura i wilgotność w sypialni lub nieprzewiewne ubranie.

Diagnostyka przy nocnych potach to:

• morfologia krwi z rozmazem,
• poziom hormonów tarczycy – TSH, FT3, FT4,
• OB,
• CRP,
• LDH,
• USG jamy brzusznej,
• RTG klatki piersiowej,
• badania w kierunku zakażeń HIV, HCV, HBV.

Krótka Instrukcja. O Menopauzie, a w niej nocne poty

Nocne poty oraz opis innych dokuczliwych objawów okresu okołomenopauzalnego zawarłyśmy w Krótkiej Instrukcji. O Menopauzie, tworzonej razem z ekspertkami różnych dziedzin naukowych i społecznych. Ten zbiór kompleksowych informacji powstał, aby tobie i twoim bliskim łatwiej było przejść przez menopauzę z szerokimi uśmiechami na ustach.

Bibliografia:

1.  Prescha A., Biernat  J., Wpływ fitoestrogenów pokarmowych na organizm człowieka. Cz. II. Przeciwdziałanie skutkom menopauzy oraz działanie przeciwnowotworowe, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, tom 41, nr 4, 2008.
2. Jacobs A., Wegewitz U., Sommerfeld Ch., Efficacy of isoflavones in relieving vasomotor menopausal symptoms – A systematic review, Molecular Nutrition & Food Research, 2009.
3. Maciej Wilczak, Dariusz Samulak, Ewa Mojs, Magdalena Monika Michalska, Łukasz Kaczmarek, Uwarunkowania zaburzeń snu u kobiet stosujących hormonalną terapię zastępczą i niestosujących hormonalnej terapii zastępczej, Przegląd Menopauzalny, tom 6, 2010.
4. Oleszczuk T., Augustyn-Protas A., O menopauzie, czego ginekolog ci nie powie, Wydawnictwo Pascal 2023, ISBN: 9788381039758.