Ptasia grypa – rzadka choroba, która może skutkować śmiercią
Ptasia grypa to choroba, która występuje u ludzi rzadko, jednak kiedy już się pojawi, trudno jest ją wyleczyć. Co więcej, jej konsekwencją są często groźne powikłania. Jakie są objawy ptasiej grypy? Czy jest ona groźna dla człowieka? I jak się przenosi? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w artykule.
- Czym jest ptasia grypa?
- Ptasia grypa – objawy
- Czy ptasia grypa jest groźna dla człowieka?
- Czy człowiek może zarazić się ptasią grypą? Jak się ona przenosi?
- Diagnostyka ptasiej grypy
- Leczenie ptasiej grypy
- Powikłania po ptasiej grypie
- Jak zapobiegać ptasiej grypie?
- Ile może przetrwać wirus ptasiej grypy?
Czym jest ptasia grypa?
Ptasia grypa to choroba, którą powoduje wirus grypy typu A, a największym zagrożeniem jest jedna z jego odmian – H5N1. W większości przypadków schorzenie to atakuje ptaki, a czasem też m.in. świnie, koty, psy, tygrysy. U człowieka po raz pierwszy odnotowano je pod koniec XX w., a w Polsce – w 2006 r. Najczęściej chorobę obserwuje je w Azji, a najbardziej narażone są na nią osoby mające kontakt z drobiem lub dzikim ptactwem.
Ptasia grypa – objawy
Można wyróżnić następujące objawy ptasiej grypy:
- wysoka gorączka (powyżej 38°C),
- ból gardła,
- zmęczenie,
- ból głowy,
- katar, zatkany nos,
- zły nastrój,
- zapalenie spojówek,
- kaszel,
- bóle mięśni,
- problemy z oddychaniem, duszności,
- ataksja (problemy z koordynacją ruchów).
Jak widać, symptomy te przypominają grypę. Niekiedy występują również takie objawy jak:
- biegunka,
- dreszcze,
- wymioty, mdłości,
- krwawienia z dziąseł i nosa,
- bóle w obrębie klatki piersiowej.
Warto dodać, że okres inkubacji choroby wynosi od 3. do 7. dni.
Czy ptasia grypa jest groźna dla człowieka?
Ptasia grypa jest niebezpieczna dla człowieka. W najcięższych przypadkach doprowadza do zapalenia płuc, a nawet do śmierci. Zwykle jej przebieg jest bardzo ciężki i umiera na nią 50-60 proc. pacjentów. Zdarza się jednak, że choroba nie wywołuje żadnych objawów lub są one łagodne. I mimo że zarażenie ludzi ptasią grypą następuje niezwykle rzadko, wielu naukowców jest zdania, że w pewnym momencie może dojść do mutacji tego wirusa, co z kolei doprowadziłoby do pandemii. Trudno jednak obecnie przewidzieć, kiedy mogłoby się to stać.
Czy człowiek może zarazić się ptasią grypą? Jak się ona przenosi?
Ptasia grypa może przenosić się z ptaków na człowieka i w niektórych przypadkach z człowieka na człowieka (następuje to niezwykle rzadko). Do zakażenia dochodzi przede wszystkim poprzez:
- dotykanie zarażonych ptaków (żywych lub martwych),
- dotykanie odchodów i wydzielin zarażonych ptaków,
- kontakt z miejscami, których dotknęły chore ptaki (np. ściółką),
- kontakt z zanieczyszczoną paszą czy nawozami,
- spożywanie wody z cząsteczkami wirusa,
- spożywanie jaj zainfekowanych ptaków.
Warto zaznaczyć, że do wyginięcia wirusa dochodzi w temperaturze 74⁰C, dlatego nie ma możliwości zarażenia się chorobą poprzez spożycie mięsa czy jajek poddanych obróbce termicznej.
Diagnostyka ptasiej grypy
Chorobę wywołaną wirusem grypy typu A wykrywa się nie tylko na podstawie objawów, ale również poprzez badania laboratoryjne. W większości przypadków pobiera się wymaz z górnych dróg oddechowych pacjenta. Badanie jest najbardziej precyzyjne wtedy, gdy wykona się je w ciągu kilku dni od zakażenia.
Leczenie ptasiej grypy
W przypadku wykrycia ptasiej grypy stosuje się oseltamiwir i zanamiwir, czyli dwa organiczne związki chemiczne. Skracają one czas namnażania się patogenu oraz poprawiają rokowania. Ich efektywność zależy jednak od tego, kiedy rozpoczęło się leczenie – najlepiej, jeśli zostanie ono wdrożone w ciągu 2. dni od zakażenia. W razie potrzeby, w ciężkich przypadkach, należy podtrzymywać funkcje życiowe pacjenta, a nawet zdecydować się na mechaniczną wentylację i wspomaganie krążenia.
Powikłania po ptasiej grypie
Ptasia grypa może skutkować groźnymi powikłaniami. Oto tylko niektóre z nich:
- odma opłucnowa,
- zespół Reye’a,
- zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia,
- poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego,
- zapalenie płuc,
- krwotoki płuc,
- destrukcja płuc,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,
- niewydolność wielonarządowa,
- sepsa,
- zaostrzenie niektórych chorób, np. astmy oskrzelowej, cukrzycy, POChP.
Jak zapobiegać ptasiej grypie?
Oto, w jaki sposób należy zapobiegać ptasiej grypie:
- Unikaj kontaktu z dzikim ptactwem i nie karm go. Może być ono chore, nawet jeśli tego nie widać.
- Unikaj kontaktu z ptakami domowymi, które zdechły lub wyglądają na chore.
- Nie dotykaj powierzchni, na których mogą znajdować się śluz, ślina lub odchody ptaków.
- Nie odwiedzaj innych ludzi, jeśli ich lub Twoje ptactwo jest chore.
- Precyzyjnie myj wszystkie przedmioty, które miały styczność z chorym drobiem.
Masz na co dzień styczność z ptakami? W takim razie pamiętaj o poniższych wskazówkach:
- Systematycznie dezynfekuj oraz czyść kurnik.
- Zabezpieczaj ściółkę, paszę i wodę przed kontaktem z dzikimi ptakami.
- Edukuj pracowników i ogranicz dostęp do hodowli osobom, które są do tego niepowołane.
Pracujesz z ptakami zakażonymi ptasią grypą? W takim razie również powinieneś stosować odpowiednie środki bezpieczeństwa:
- Po zakończeniu pracy z ptakami dokładnie myj ręce, korzystając z wody i mydła.
- Po kontakcie z ptakami nie dotykaj nosa, ust, oczu.
- Wykorzystuj sprzęt ochronny (np. maskę, rękawiczki, buty ochronne).
- Wyrzucaj po pracy maskę i rękawiczki.
Ile może przetrwać wirus ptasiej grypy?
Wirus ptasiej grypy może istnieć ponad miesiąc w temperaturze na poziomie 0°C i niższej. Nie niszczy go zatem zamrożenie w lodówce domowej. Co więcej, jest w stanie wytrwać tydzień w ludzkiej temperaturze ciała, a na twardych powierzchniach, np. na plastiku czy stali nierdzewnej – od 1. do 2. dni.
Bibliografia:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553072/ [dostęp 08.10.23].
- Madani T. A., Avian influenza: reasons for concern and the challenges Ahead, Journal of Family and Community Medicine, 2005, 12(3), s. 113-114.
- Mittal N., Medhi B., The Bird Flu: A New Emerging Pandemic Threat And Its Pharmacological Intervention, International Journal of Health Sciences, 2007, 1(2), s. 277-283.
Polecamy
Pociąg zatrzymano na 110 minut. Pasażerowie byli pytani o to, czy załatwiali potrzebę na stojąco, czy siadali na desce
Tomasz Siara: „Żyję z HIV od 25 lat. Od 20 lat nie zakażam. Rewolucja już jest, tylko nikt o niej nie wie”
Wysyp zakażeń – ponad 10 tys. więcej przypadków. „Widzimy, że paciorkowce atakują całe rodziny”
Na zalanych terenach istnieje realne zagrożenie dla zdrowia. „Należy zaszczepić wszystkich” – alarmuje prof. Anna Boroń-Kaczmarska
się ten artykuł?