Przejdź do treści

Rak dróg żółciowych – objawy, leczenie (chemioterapia, operacja)

Rak dróg żółciowych – objawy, leczenie (chemioterapia, operacja) Istock.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Rak dróg żółciowych to nowotwór zlokalizowany w przewodach odprowadzających żółć. Może być umiejscowiony w obrębie wątroby oraz naciekać na okoliczne narządy. W początkowym stadium zwykle nie daje objawów, przez co rozpoznania dokonuje się często dopiero przy zaawansowanej postaci choroby. Na czym polega leczenie raka dróg żółciowych? W jakich sytuacjach można przeprowadzić operacyjne usunięcie guza i kiedy wskazana jest chemioterapia?

Co to jest rak dróg żółciowych?

Rak dróg żółciowych jest rodzajem nowotworu rozwijającego się w przewodach, którymi transportowana jest żółć (drogi żółciowe łączą wątrobę, pęcherzyk żółciowy oraz jelito cienkie). Leczenie tego nowotworu stanowi duże wyzwanie, szczególnie w przypadku późnej diagnozy.

Biorąc pod uwagę lokalizację guza wyróżniamy kilka typów raka dróg żółciowych:

  • rak wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych,
  • rak zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych – do tej grupy należy typ górny (postać wnękowa, najczęstsza) oraz dolny raka (postać obwodowa, która może rozprzestrzeniać się i obejmować pęcherzyk żółciowy, brodawkę Vatera i przewody trzustkowe).
chemioterapia - smutna kobieta z kroplówką

Przyczyny rozwoju raka dróg żółciowych

U podłoża rozwoju nowotworu leżą zmiany w DNA, które powodują niekontrolowane namnażanie się komórek tworzących guz. Taki proces może wystąpić u każdej osoby i rzadko udaje się wskazać konkretną jego przyczynę. Wiemy jednak, jakie czynniki predysponują do rozwoju raka dróg żółciowych. Wymienia się wśród nich:

  • choroby wątroby (marskość, wirusowe zapalenie wątroby typu B i C),
  • pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych,
  • wrodzone anomalia dróg żółciowych,
  • torbiele dróg żółciowych,
  • kamicę żółciową,
  • zarażenie pasożytami wątrobowymi,
  • czynniki związane ze stylem życia: palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, otyłość,
  • wiek powyżej 50. roku życia.

Objawy raka dróg żółciowych

Rak dróg żółciowych może nie dawać żadnych objawów nawet w zaawansowanym stadium. Symptomy pojawiają się tylko u części pacjentów i obejmują:

W przypadku, gdy dojdzie do zablokowania światła dróg żółciowych przez rosnący guz objawy raka dróg żółciowych stają się wyraźnie zaznaczone. U pacjenta pojawia się żółtaczka (zażółcenie skóry i białkówki oczu), jego mocz staje się ciemny, a oddawane stolce są jasne. Chory może także odczuwać świąd skóry i mieć gorączkę.

Diagnostyka raka dróg żółciowych

Diagnostyka raka dróg żółciowych opiera się na badaniach krwi oraz badaniach obrazowych. Aby ustalić rozpoznanie choroby i ocenić stan pacjenta, lekarz może zlecić:

  • badania czynnościowe wątroby polegające na oznaczeniu stężenia aminotransferaz (AST, ALT), bilirubiny, transpeptydazy (GGTP) oraz fosfatazy alkalicznej (ALP),
  • oznaczenie antygenu 19-9 we krwi – jest to białko, które w nadmiarze produkują m.in. komórki nowotworowe, choć podwyższony poziom tego markera może świadczyć także o występowaniu innych chorób dróg żółciowych, niekoniecznie raka,
  • USG,
  • tomografię komputerową,
  • rezonans magnetyczny,
  • endoskopową cholangiopankreatografię wsteczną (ERCP) – badanie, w którym lekarz wprowadza cienką rurkę przez jamę ustną do początkowego odcinka jelita cienkiego i stamtąd do dróg żółciowych; w czasie ERCP może pobrać próbkę tkanki do badania histopatologicznego (pozwala ono na wykrycie komórek nowotworowych i ocenę ich cech mających wpływ na przebieg leczenia) oraz założyć stent w przypadku, gdy guz nowotworowy lub inna przeszkoda (np. kamień żółciowy) blokuje przewody odprowadzające żółć.

Leczenie raka dróg żółciowych

Operacyjne usunięcie nowotworu jest jedynym możliwym sposobem na wyleczenie raka dróg żółciowych. W części przypadków ze względu na lokalizację guza i stopień zaawansowania choroby podjęcie próby resekcji zajętych tkanek nie jest jednak wskazane. Na czym polega leczenie raka dróg żółciowych w zależności od tego, czy nowotwór można usunąć operacyjnie?

Operacyjny rak dróg żółciowych

Operacja u pacjentów z rakiem dróg żółciowych ma na celu resekcję zmian nowotworowych wraz z otaczającymi je tkankami. W przypadku niewielkich guzów zewnątrzwątrobowych zabieg może polegać na usunięciu części przewodów żółciowych i zespoleniu powstałych końców. Czasami konieczne jest również wycięcie okolicznych tkanek wątroby, trzustki i węzłów chłonnych. W wybranych przypadkach dostępną opcją leczenia jest także przeszczepienie wątroby od dawcy. Przed operacją wskazane jest często zastosowanie chemioterapii.

Nieoperacyjny rak dróg żółciowych

Pacjentów z nieoperacyjnym rakiem dróg żółciowych można leczyć za pomocą chemioterapii, radioterapii i terapii fotodynamicznej. Te metody mają na celu przede wszystkim spowolnienie rozwoju nowotworu i zmniejszenie nasilenia odczuwanych dolegliwości.

Chemioterapia u kobiety z białaczką limfatyczną

Rokowania u pacjentów z rakiem dróg żółciowych

Rokowania u pacjentów z rakiem dróg żółciowych w dużej mierze zależą od lokalizacji nowotworu i obecności przerzutów. Ogólna przeżywalność chorych z tym typem nowotworu jest niska (okres pięciu lat od momentu postawienia diagnozy przeżywa około 10 proc. osób). Wczesna diagnoza raka i możliwość leczenia operacyjnego guza znacznie poprawiają rokowania.

 

Bibliografia:

  1. Valle J. W., Kelley R. K., Nervi B. i wsp. (2021) Biliary tract cancer, Lancet 397: 428-444.
  2. Zamani Z., Fatima S. (2021) Biliary Tract Cancer, StatPearls.
  3. Mayo Clinic (2019) Cholangiocarcinoma (bile duct cancer).

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.