Stres w ciąży – czy ma negatywny wpływ na rozwój dziecka?

Stres w ciąży może negatywnie wpłynąć nie tylko na stan zdrowia kobiety, ale i na rozwijające się w jej łonie dziecko. Każdy niepokój, ból głowy oraz napięcie mięśniowe matki wyczuwa jej dziecko.

Stres w ciąży nie sprzyja zarówno przyszłej matce, jak i jej dziecku. Zbyt wiele obowiązków zawodowych, problemów prywatnych i obawa przed nieznanym często sprawiają, że kobiety odczuwają silny stres w ciąży. Długotrwały stres w tym okresie może przyczynić się do poważnych zmian w fizjologicznym rozwoju dziecka, a nawet skutkować przedwczesnym porodem.

Objawy stresu w ciąży

Stres jest nieodłącznym elementem codziennego życia każdego człowieka. Jednak gdy trwa zbyt długo i jest przy tym intensywny, może stanowić zagrożenie dla zdrowia. Zwłaszcza jeśli ma miejsce w ciąży. Jednorazowy silny stres w ciąży może nie być dla kobiety szkodliwy, znacznie gorszy jest stres długotrwały. Taka sytuacja dotyczy zwłaszcza kobiet, które w okresie ciąży są aktywne zawodowo.

Stres jest jednym z tych czynników, których trudno uniknąć. Płacz i stres w ciąży sprzyjają wzrostowi poziomu hormonu stresu zwanego kortyzolem. Jego niewielkie stężenie działa na człowieka mobilizująco, jednak zbyt duże dawki oddziałują niekorzystnie na rozwój psychiczny i fizyczny. Produkowane w dużej ilości kortyzol, ale też kortykosteroidy i katecholaminy zwiększają ryzyko poważnych dla płodu powikłań. Skutki stresu w ciąży mogą być poważne, dlatego warto wiedzieć, jak się przed nim uchronić.

Napięcie nerwowe u kobiet w ciąży daje symptomy podobne jak u kobiet niebędących w stanie błogosławionym. Najczęściej ciągły stres w ciąży objawia się wzmożoną potliwością, szybszym oddechem, przyspieszoną akcją serca, bólem głowy, wymiotami i nudnościami, biegunką, bólami mięśniowymi i w klatce piersiowej.

Stres w ciąży – skutki

W każdym trymestrze ciąży długotrwały stres niesie za sobą zagrożenie. Może powodować powstawanie wad wrodzonych, obumarcie płodu, alkoholowy zespół płodu (gdy stresowi towarzyszy picie alkoholu) lub wpłynąć na przedwczesny poród. Stres i nerwy w ciąży mogą wpłynąć także na niską masę urodzeniową dziecka. Badania wykazały, że duże ilości kortyzolu obkurczają naczynia krwionośne, w konsekwencji czego zmniejsza się ilość substancji odżywczych, które matka przekazuje swojemu dziecku. Ograniczona jest tym samym podaż tlenu do łożyska. Duży stres w ciąży może też powodować zwiększoną płaczliwość i niepokój dziecka po porodzie. Pewne przesłanki mówią też o tym, że zbyt duży napływ kortyzolu do łożyska może być jedną z przyczyn powstawania zespołu Downa oraz rozszczepu wargi. Czym jeszcze grozi stres w ciąży? Wydaje się całkiem prawdopodobne, że sprzyja rozwijaniu się u dziecka płci męskiej orientacji homoseksualnej.

Jak zaradzić stresowi w ciąży?

O ile jest to możliwe, kobiety w ciąży powinny do minimum ograniczyć źródło stresu. Dlatego spora część z nich decyduje się na zrezygnowanie z aktywności zawodowej już w pierwszym trymestrze. Dotyczy to szczególnie tych kobiet, których praca jest stresująca i wymaga dużego zaangażowania. Warto pamiętać o tym, że kobiety w ciąży są wyjątkowo podatne na wahania nastrojów i częściej ulegają emocjom. Dlatego niekiedy lepszym rozwiązaniem niż seans emocjonujących programów informacyjnych jest wieczór z lekką komedię. Natłok obowiązków należy w miarę możliwości delegować innym członkom rodziny i przyjaciołom. Dobrą metodą na niwelowanie stresu są spacery na świeżym powietrzu, słuchanie ulubionej muzyki, czytanie książek, masaż relaksacyjny połączony z aromaterapią czy zabawa z pupilem. Rozładować napięcie pomaga też zwykła drzemka. W okresie ciąży nie wolno zapominać o diecie, która także przyczynia się do samopoczucia kobiety. Jadłospis powinien być bogaty w świeże warzywa i owoce zawierające komplet witamin i minerałów. Zalecane jest także spożywanie chudego mięsa, ryb, kasz oraz picie niewielkiej ilości herbat ziołowych (melisa, mięta). Należy zdecydowanie unikać produktów przetworzonych, bogatych w cukry, konserwanty i barwniki.

Kobieta w ciąży nie powinna tłumić swoich problemów i wątpliwości. Skomplikowane sytuacje emocjonalne najlepiej omówić z zaufaną i kochającą osobą – matką, przyjaciółką lub partnerem. W trudniejszych przypadkach konieczna może okazać się wizyta u specjalisty psychologa. Bliski kobiety w ciąży powinien pamiętać o drobnych przyjemnościach, które może jej sprawiać każdego dnia, np. wyjście do kina lub restauracji, wykonanie przyjemnego masażu czy przygotowanie aromatycznej kąpieli.