Stres w ciąży stanowi poważne zagrożenie dla dziecka

Stres jest nieodłącznym elementem naszego życia. Pojawia się on również u tych kobiet, które oczekują dziecka. Jeśli występuje on rzadko i nie jest zbyt silny, nie powoduje żadnych zagrożeń. Sytuacja zmienia się wtedy, kiedy narażone jesteśmy na niego przez dłuższy czas. Jakie objawy powoduje stres w ciąży, a przede wszystkim – jakie konsekwencje mogą się z nim wiązać?  

Silny stres w ciąży. Jakie są przyczyny i objawy? 

Przyczyny stresu w ciąży mogą być bardzo różne. Często jest on związany z pojawiającym się dolegliwościami, a więc np. mdłościami. Nierzadko przyszła mama obawia się również wychowywania dziecka, a niektóre kobiety ciężarne najbardziej boją się porodu lub nie potrafią wyobrazić siebie w roli rodzica. Do nieustannego napięcia prowadzą również takie czynniki jak:  

• ubóstwo,  

• niedożywienie,  

• trudna sytuacja w pracy,  

• konflikty z partnerem. 

Ciężarna może czuć się przytłoczona też zbyt dużą ilością obowiązków. Sam stres w ciąży może dawać o sobie znać w postaci poniższych objawów: 

• trudności z zasypianiem, 

• podwyższone tętno, 

• brak apetytu, 

• bóle mięśni, 

• uczucie kłucia w klatce piersiowej, 

• skurcze macicy, 

• zawroty głowy, 

• biegunka, 

• nadmierna potliwość, 

• wybuchowość, 

• wymioty, 

• omdlenia. 

Stres w ciąży a rozwój dziecka – skutki 

Jednorazowy silny stres w ciąży nie musi się wiązać z żadnymi konsekwencjami. Jeśli jednak utrzymuje się on przez dłuższy czas, może mieć negatywny wpływ na dziecko. W wyniku stałego zdenerwowania maluch może mieć mniejszą masę urodzeniową niż powinien. Badania wykazały również, że dzieci niespokojnych mam są dwukrotnie bardziej narażone na ADHD, płaczliwość oraz drażliwość. 

Ponadto nawet jeżeli napięcie będzie umiarkowane, może w dużym stopniu przyczyniać się do alergii oraz astmy. Dodajmy, że kortyzol, czyli hormon stresu, dociera również do samego dziecka, przez co i ono bywa poddenerwowane. Maleństwo na tym etapie nie ma się jak przed nim bronić. A jeśli mowa o stresie w ciąży w 1. trymestrze, badania zaprezentowane podczas zjazdy Pediatric Academic Societies wykazały, iż maluch jest w takich okolicznościach bardziej narażony na niedobory żelaza. 

Silny stres nierzadko doprowadza do skurczów macicy, których rezultatem może być przedwczesny poród, komplikacje w jego trakcie, a nawet poronienie. Ponadto przyczynia się on do ciężkich wad rozwojowych np. układu neurologicznego. 

Zastanawiasz się, czy istnieje związek między stresem w ciąży a autyzmem i zespołem Downa? Jak się okazuje, niestety tak. Omawiany przez nas czynnik w rezultacie może doprowadzać do tego, że dziecko będzie miało problemy z nauką w przyszłości, a także do chorób układu krążenia. 

Co na stres w ciąży? 

Jeżeli stres w ciąży w 1. trymestrze lub na innym etapie jest wynikiem trudnej sytuacji życiowej, pomocna może okazać się psychoterapia. Często już po kilku sesjach są widoczne pierwsze efekty. Równe istotne jest zapewnienie sobie odpowiedniego wypoczynku oraz wdrożenie zdrowych nawyków żywieniowych. Warto wypróbować również ćwiczenia oddechowe, których nauczysz się w szkole rodzenia. Dobrze jest mieć także wsparcie ze strony partnera, przyjaciół lub rodziny. 

Jak jeszcze radzić sobie ze stresem w ciąży? Jeśli nie jest on zbyt duży, kostka czekolady lub inne, małe przyjemności mogą poprawić humor. Muzyka również jest dobrym środkiem na stres i działa terapeutycznie na wiele kobiet. W niektórych sytuacjach warto pomyśleć także o lekkiej aktywności fizycznej – czasem wystarczy nawet zwykły spacer. W razie potrzeby warto wypróbować medytację oraz jogę. Jeśli masz za dużo pracy w domu, część obowiązków powinnaś oddać partnerowi. Pamiętaj, że pod wpływem negatywnych emocji nie wolno sięgać po papierosy ani alkohol, które mogą prowadzić u dziecka do wielu chorób oraz anomalii genetycznych. 

Bibliografia: 

1. Coussons-Read M. E., Effects of prenatal stress on pregnancy and human development: mechanisms and pathways, Obstetric Medicine, 2013, 6(2), s. 52–57. 
2. Patel I., Dev A., What is prenatal stress? A scoping review of how prenatal stress is defined and measured within the context of food insecurity, housing instability, and immigration in the United States, Women’s Health, 2023, 19, 17455057231191091. 
3. Traylor C. S., Johnson J. D., Kimmel M. C., Manuck T. A., Effects of psychological stress on adverse pregnancy outcomes and nonpharmacologic approaches for reduction: an expert review.