Tasiemiec w kale – jak rozpoznać tasiemczycę? Skuteczne sposoby leczenia

Tasiemczyca jest w Polsce chorobą dość rzadką, jednak nadal występuje, zwłaszcza na terenach wiejskich. Do zakażenia najczęściej dochodzi poprzez spożycie mięsa zawierającego jaja pasożyta, jednakże bąblowcem – tasiemcem z rodzaju Echinococcus – można zarazić się także przez kontakt z psem lub lisem.

Tasiemczyca – objawy

Objawy tasiemca nie należą do wyjątkowo charakterystycznych i w początkowym stadium można je pomylić z innymi chorobami układu pokarmowego. Najczęściej pojawiają się nudności, bóle brzucha, mięśni, biegunki połączone z zaparciami. Chory chudnie, ma obniżony apetyt, badania morfologiczne wskazują na niedokrwistość. Zdarza się, że pomimo zaawansowania choroby, przebiega ona bezobjawowo i pierwszą oznaką bytowania tasiemca w jelicie jest obecność członów pasożyta w kale.

Człony tasiemca w kale oznaczają, że mamy do czynienia już z w pełni rozwiniętą, zdolną do rozmnażania formą. Oderwane segmenty zawierają bowiem jaja tasiemca, które pasożyt składa celem zwabienia żywiciela pośredniego – bydła w przypadku tasiemca nieuzbrojonego i świń w przypadku tasiemca uzbrojonego. Człony znajdujące się w kale przypominają swoim wyglądem pestki dyni i zazwyczaj są dobrze widoczne gołym okiem.

Trochę inaczej proces przebiega przy tasiemcu bąblowcowym. Ten rodzaj jest wyjątkowo rzadki, ale też groźny, ponieważ w przypadku bąblowca larwy pasożyta mogą umiejscowić się poza układem pokarmowym – w płucach, sercu, nawet mózgu. Dla tego tasiemca człowiek jest żywicielem pośrednim. Larwy wytwarzają wokół siebie cysty, których wielkość może dochodzić nawet do trzydziestu centymetrów, co w zależności od ich umiejscowienia może powodować różne objawy, często na tyle groźne, że mogące doprowadzić do śmierci chorego. Bąblowcem można zarazić się poprzez kontakt z psem lub lisem, te zwierzęta są preferowanymi żywicielami.

Tasiemiec w kale – jak postępować?

Zauważenie segmentów tasiemca w kale powinno zawsze wzbudzić czujność, nawet gdy nie występują inne objawy tasiemczycy. Aby potwierdzić diagnozę, konieczne jest przebadanie próbek. Pełną diagnozę można postawić dopiero po stwierdzeniu, że jaja bądź segmenty pasożyta pojawiają się w próbkach kału chorego przez kilka kolejnych dni, zazwyczaj więc wykonuje się wiele badań mających na celu wykluczenie zanieczyszczenia próbki.

Warto pamiętać, że brak obecności segmentów tasiemca w kale nie wyklucza tasiemczycy. Pasożyt nie składa jaj przez cały czas, mniej więcej połowa przypadków zarażenia jest niewykrywalna przez badania kału. Także wczesna postać choroby jest trudna do zdiagnozowania. Jeśli chory cierpi na powtarzające się problemy z układem pokarmowym, lekarz może zalecić badania endoskopowe, które potwierdzą lub wykluczą możliwość zarażenia tasiemcem.

Z uwagi na specyfikę pasożytnictwa, w przypadku zarażenia bąblowcem w kale chorego nie występują ani jaja, ani segmenty tasiemca. Cysty pasożyta wykrywa się za pomocą RTG lub USG, a chory najczęściej zgłasza problemy trudne do powiązania akurat z tasiemcem – np. utrudnione widzenie w przypadku cysty w gałce ocznej lub bóle nerek, jeśli cysta ulokowana jest wewnątrz tego narządu.

Jak leczyć tasiemczycę?

Tasiemczycy nie leczy się domowymi sposobami. Naturalne mieszanki ziół są nieskuteczne w zwalczaniu pasożyta. Po potwierdzeniu diagnozy, lekarz powinien przepisać lek przeciwrobaczy: prazykwantel lub niklozamid. Oba środki działają paraliżująco na tasiemca oraz zabójczo na jego jaja. Pasożyt obumiera i zostaje wydalony razem z kałem.

Zazwyczaj leki przeciw tasiemcowi podaje się jednorazowo, dopiero jednak ponowne badanie próbki kału po kilku tygodniach potwierdza pozbycie się robaka. Czasami zdarza się, że z przyczepionej do jelita główki tasiemca odradza się cały pasożyt i trzeba powtórzyć kurację.

Cysty bąblowca usuwa się chirurgicznie – im szybciej, tym lepiej. Z uwagi na to, że ten rodzaj tasiemca może pasożytować w wielu różnych organach, niemożliwe jest nieinwazyjne pozbycie się problemu. Niestety, cysty bąblowca mogą występować mnogo i lokować się w różnych organach. Utrudnia to leczenie i wymaga od chorego ciągłej kontroli, a od diagnostów – dokładnego przeskanowania całego ciała pacjenta.

W ramach profilaktyki zdrowotnej przeciwko tasiemczycy, należy zwracać uwagę na pochodzenie i przygotowanie spożywanego mięsa. Jaja tasiemca uzbrojonego oraz tasiemca nieuzbrojonego giną w temperaturze 45℃, wobec czego dokładne pieczenie oraz smażenie przeciwdziała zagnieżdżeniu się pasożyta. Jeśli chodzi o bąblowca, należy unikać styczności z obcymi zwierzętami, zwłaszcza psami i lisami oraz dokładnie myć ręce po każdym kontakcie z psem.