Tomografia komputerowa jamy brzusznej – ile trwa, kontrast, cena

Tomografia komputerowa jamy brzusznej jest badaniem służącym do oceny zmian w narządach i innych strukturach w obrębie tej przestrzeni ciała. Można ją wykorzystać m.in. do diagnostyki chorób jelit, wątroby, trzustki, naczyń krwionośnych. Z poniższego artykułu dowiesz się co wykrywa, ile trwa i jak wygląda tomografia komputerowa jamy brzusznej.

Co to jest tomografia komputerowa jamy brzusznej?

Tomografia komputerowa (TK, CT) jamy brzusznej to badanie wykorzystywane do obrazowania i diagnostyki chorób jelita cienkiego i grubego oraz innych organów i struktur w obrębie jamy brzusznej. TK uznaje się za test bardzo dokładny, nieinwazyjny oraz bezbolesny. W badaniu wykorzystuje się promieniowanie rentgenowskie, absorbowane w różnych ilościach przez poszczególne części ciała. Ta właściwość pozwala na ocenę różnych struktur na obrazie z badania.

Tomografia komputerowa jamy brzusznej z kontrastem

Do dokładniejszego obrazowania przy badaniu tomografii komputerowej jamy brzusznej bardzo często wykorzystuje się kontrast. Można podać go doustnie (najczęściej) lub dożylnie. Dożylny kontrast wstrzykuje się pacjentom, gdy badaniu poddawane są przede wszystkim naczynia krwionośne lub organy takie jak wątroba i trzustka.

Podanie kontrastu może wiązać się z wystąpieniem skutków ubocznych w postaci m.in. metalicznego posmaku w ustach, nudności, bólów głowy, kaszlu. W niektórych przypadkach kontrast może wywoływać także problemy z nerkami, szczególnie u osób odwodnionych oraz u pacjentów, u których już występują zaburzenia funkcji tych narządów. W związku z tym na maksymalnie 14 dni przed tomografią komputerową jamy brzusznej należy przeprowadzić badania kreatyniny i/lub współczynnika GFR – parametrów służących do oceny pracy nerek.

Wskazania do tomografii komputerowej jamy brzusznej

Co wykrywa tomografia komputerowej jamy brzusznej? Badanie wykorzystuje się najczęściej w rozpoznawaniu i ocenie zmian wywołanych przez choroby takie jak:

• infekcje (m.in. zapalenie wyrostka robaczkowego, odmiedniczkowe zapalenie nerek, ropnie),
• choroby zapalne jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego),
• zapalenie trzustki,
• marskość wątroby,
• nowotwory,
• urazy w obrębie jamy brzusznej,
• tętniaki aorty.

Tomografię komputerową jamy brzusznej przeprowadza się również przed i po niektórych zabiegach, np. przeszczepieniach narządów.

Tomografia komputerowa jamy brzusznej – przeciwwskazania

Głównym przeciwwskazaniem do badania jest ciąża. Alergia na kontrast nie wyklucza przeprowadzenia badania użyciem środka cieniującego (lekarz może wcześniej przepisać pacjentowi lek, który zmniejsza ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej po podaniu kontrastu). Na skutki uboczne tomografii komputerowej bardziej narażone są osoby z chorobami serca, nerek, cukrzycą, astmą i schorzeniami tarczycy – w ich przypadku lekarz przed zleceniem badania analizuje korzyści z wykonania badania w stosunku do ewentualnego ryzyka wystąpienia powikłań.

Jak się przygotować do tomografii komputerowej jamy brzusznej?

Jeśli przyjmujesz na stałe leki, skonsultuj się z lekarzem i zapytaj o to, czy konieczne są zmiany w terapii farmakologicznej przed wykonaniem tomografii (wymaga tego np. leczenie cukrzycy metforminą). W dniu badania załóż luźne ubrania bez metalowych elementów. Zanim wejdziesz do sali, w której wykonywana jest tomografia, zostaniesz poproszona o pozostawienie przedmiotów zawierających metal, w tym biżuterii, okularów, zdejmowanych protez zębowych.

Na kilka godzin przed tomografią komputerową jamy brzusznej często nie należy nic jeść ani pić – dokładne instrukcje mogą zależeć od celu oraz rodzaju wykonywanego badania i powinny zostać przekazane pacjentowi przez placówkę medyczną przeprowadzającą skany.

Jak wygląda tomografia komputerowa jamy brzusznej?

Przed rozpoczęciem tomografii komputerowej pacjent układany jest na specjalnym ruchomym stole, zwykle w pozycji leżącej na plecach. Na początku stół przesuwa się szybko przez skaner w kształcie tunelu, aby ustalić, czy pacjent leży odpowiednio. Następnie przeprowadza się jeszcze jedno lub kilka podobnych (wolniejszych) przejść, w trakcie których wykonywane są obrazy.

Pracownik obsługujący urządzenie znajduje się w osobnym pomieszczeniu. Stamtąd monitoruje przebieg badania. W trakcie tomografii może kilkakrotnie poprosić pacjenta o wstrzymanie oddechu. Należy pamiętać, że poruszanie się w czasie tomografii komputerowej zaburza obrazowanie.

Po zakończeniu badania radiolog analizuje wykonane obrazy i sporządza opis wyników, który powinien zostać przekazany do lekarza zlecającego tomografię. Pacjent zwykle od razu może powrócić do codziennych aktywności.

Ile trwa tomografia komputerowa?

Tomografia komputerowa jamy brzusznej jest szybkim badaniem – wykonanie skanów trwa kilka minut. W przypadku przeprowadzania tomografii z kontrastem pacjent powinien zarezerwować sobie jednak kilka godzin na wizytę w placówce medycznej, ponieważ (doustne) przyjmowanie środka cieniującego musi być rozłożone w czasie.

Ile kosztuje tomografia komputerowa jamy brzusznej?

Cena tomografii komputerowej jamy brzusznej bez kontrastu (gdy wykonujemy ją prywatnie) to 200-400 złotych. Badanie z kontrastem kosztuje 50-200 złotych więcej.

Bibliografia:

1. Radiological Society of North America, American College of Radiology (2018) Computed Tomography – Abdomen and Pelvis.
2. Rawson J. V., Pelletier A. L. (2013) When to Order Contrast-Enhanced CT, American Family Physician, 88(5): 312-316.