Woda morska – do oczyszczania nosa i łagodzenia infekcji nie tylko u małych dzieci

Woda morska znajduje się niemal w każdej apteczce rodziców małych dzieci – nic w tym dziwnego. Wspomaga oczyszczanie przewodów nosowych, a w czasie infekcji łagodzi dokuczliwość towarzyszących jej objawów. Jednak wodę morską mogą stosować, z tych samych względów, także dorośli. Czym jest woda morska? Jakie są jej rodzaje? Kiedy jeszcze i dlaczego warto ją stosować?

Czym jest woda morska? 

Woda morska to nic innego jak wodny roztwór soli, czyli chlorku sodu. Ta dobrej jakości jest pozyskiwana z mórz i oceanów, dzięki czemu zachowuje cenny zasób minerałów. Niekiedy do płynu dodawane są konserwanty zapewniające sterylność produktu i zapobiegające szybkiemu psuciu. Z pewnością nie raz spotkasz się też z wodą morską, będącą prostym roztworem wodnym chlorku sodu. Pozbawiona jest wówczas minerałów i pierwiastków śladowych. Tego typu produkt nadaje się do sporadycznego użytku ze względu na słabą jakość. 

Składnikiem, który możesz zauważyć na etykiecie wody morskiej, jest też niekiedy woda destylowana. Jej dodatek pozwala na otrzymanie właściwego stężenia preparatu, inne jest bowiem skuteczne do oczyszczania nosa z wydzieliny, a inne do nawilżania podrażnionych błon śluzowych. Do niektórych preparatów dodawany jest także glicerol, zwiększający lepkość płynu. Dzięki temu na dłużej przywiera on do błon śluzowych oraz zapobiega niekomfortowemu wyciekaniu śluzu z nosa.

Rodzaje wody morskiej 

Jeśli zdarzyło ci się już korzystać z wody morskiej, prawdopodobnie zdajesz sobie sprawę z tego, że istnieją dwa typy: 

• woda morska hipertoniczna; 
• woda morska izotoniczna. 

Preparat izotoniczny to roztwór 0,9 proc. chlorku sodu, służy do codziennej higieny nosa – takie samo stężenie jest charakterystyczne dla krwi oraz komórek organizmu. Płyn ma także ciśnienie osmotyczne identyczne z tym, które panuje w organizmie człowieka. Taka woda morska nawilża błony śluzowe nosa i jednocześnie oczyszcza je z kurzu czy alergenów, poprawiając tym samym komfort oddychania. Tego typu preparat możesz stosować na co dzień przez bardzo długi czas. 

Preparat hipertoniczny to roztwór około 3 proc. chlorku sodu (zwykle 2,6 proc.), ma więc wyższe ciśnienie osmotyczne, niż to charakterystyczne dla ludzkiego organizmu. Po zaaplikowaniu inicjuje osmozę, czyli wymianę wody między komórkami znajdującymi się w błonach śluzowych. Po odwodnieniu błony śluzowe ulegają obkurczeniu i zmniejsza się ich obrzęk, wydzielina zostaje natomiast rozrzedzona, co pomaga ją usunąć. Dzięki temu przewody nosowe stają nie na powrót drożne.

Czy woda morska to sól fizjologiczna? 

Sól fizjologiczna jest roztworem chlorku sodu o naturalnym (fizjologicznym) stężeniu – 0,9 proc. Taki preparat jest odpowiedni do oczyszczania nosa, ran, czy oczu, a także wykonywania inhalacji. Jest bezpieczny nawet dla noworodków i kobiet w ciąży. Tymczasem woda morska może mieć zarówno stężenie izotoniczne 0,9 proc., charakterystyczne dla soli fizjologicznej, jak i hipertoniczne, czyli około 3 proc. 

Nie można jednak powiedzieć, że woda morska 0,9 proc. to sol fizjologiczna. Jeśli przyjrzysz się opakowaniu obu produktów, zauważysz, że pierwszy z nich to 100 proc. naturalnej wody morskiej (niekiedy z dodatkiem konserwantów lub wody destylowanej), natomiast sól fizjologiczna to kombinacja 0,9 proc. chlorku sodu z wodą oczyszczoną.

Właściwości wody morskiej 

Woda morska jest ogromnym wsparciem w zachowaniu higieny nosa i łagodzeniu przebiegu kataru, pomimo niepozornego składu. Preparat izotoniczny pozwala oczyszczać przewody nosowe z kurzu, alergenów, a także bakterii. Ułatwia oddychanie i stanowi element profilaktyczny w przypadku nieżytu nosa. 

Woda hipertoniczna jest z kolei wartościowym wsparciem w leczeniu kataru, ponieważ ma właściwości antyseptyczne, przeciwdrobnoustrojowe i łagodzące podrażnienia. Co ciekawe, stosowana w trakcie zapalenia zatok przynosowych, wyraźnie redukuje towarzyszące chorobie objawy, jak niedrożność nosa, ilość produkowanej wydzieliny, ból, zaburzenia powonienia. Dodatkowo preparat ogranicza ryzyko wystąpienia powikłań, a także zwiększa skuteczność glikokortykosteroidów, będących podstawowym środkiem farmakologicznym stosowanym w leczeniu wspomnianego zaburzenia.

Czy woda morska jest odpowiednia dla każdego? 

Choć woda morska wydaje się mieć bezpieczny i neutralny skład, nie znaczy to, że może być stosowana przez każdego. Szczególną ostrożność należy zachować, sięgając po ten typ produktu przy katarze u dzieci. Zwróć uwagę na etykietę opakowania. Wiele spośród wód morskich jest odpowiednich dla dzieci powyżej 3. miesiąca życia, powyżej 6. miesiąca życia, czy nawet powyżej 3. roku życia. 

Ograniczenie to najczęściej dotyczy wody morskiej hipertonicznej, przeznaczonej do oczyszczania nosa z zalegającej wydzieliny. Woda morska izotoniczna może być stosowana już u noworodków. Lepiej jednak nie leczyć kataru u tak małych dzieci bez porozumienia z lekarzem. Nawet niepozorna infekcja może bardzo szybko się rozwinąć. Miej też na uwadze, że dziecko w momencie przyjścia na świat ma wciąż niedojrzały układ odpornościowy i nieefektywnie radzi sobie z patogenami.

Kiedy warto sięgnąć po wodę morską? 

Po wodę morską izotoniczną możesz sięgać na co dzień, dzięki temu lepiej zadbasz o higienę nosa. Szczególnie docenią to wsparcie osoby zmagające się z atopowym zapaleniem skóry, któremu często towarzyszy alergiczny nieżyt nosa albo katar sienny. Z podobnych względów warto sięgać po izotoniczną wodę morską w stanach nasilenia alergii (zwłaszcza w okresie wiosennego pylenia roślin). 

Ponadto jest to preparat niezbędny w apteczce rodziców małego dziecka, które nie potrafi jeszcze samodzielnie wydmuchiwać nosa. Codzienne zaaplikowanie preparatu do każdego otworu nosowego i jego odciągnięcie rano oraz wieczorem, pozwoli maluchowi na swobodne oddychanie. 

A co z wodą morską hipertoniczną? Tę warto stosować w przebiegu infekcji bakteryjnych i wirusowych, którym towarzyszy katar oraz obrzęk błon śluzowych. Zastosowanie preparatu obkurcza błony śluzowe i rozrzedza wydzielinę, dzięki czemu łatwiej jest ją usuwać. 

Jak stosować wodę morską? 

Najczęściej woda morska jest stosowana w formie aerozoli. Wygodna butelka pozwala na precyzyjne dozowanie rozpylonego preparatu do każdego otworu nosowego, aby oczyścić przewody lub zredukować dokuczliwość objawów infekcji. Możesz też wykorzystać ją do wykonywania inhalacji na zatoki, katar czy inne dolegliwości dróg oddechowych.  

Najnowocześniejszą formą inhalacji są nebulizacje, które pozwalają wdychać chłodną mgłę (rozbity na drobne cząsteczki preparat). Dzięki temu górne drogi oddechowe zostają nawilżone, a to ułatwia usuwanie zalegającej wydzieliny, łagodzi stan zapalny i sprzyja regeneracji objętych nim tkanek. Nebulizacje wodą morską warto stosować nie tylko w czasie infekcji, ale także na co dzień, jeśli zmagasz się z obniżoną odpornością oraz przebywasz przez większą część doby w pomieszczeniach klimatyzowanych albo ogrzewanych.

Bibliografia 

1. M. Albrecht, P. Clara Arck, Vertically Transferred Immunity in Neonates: Mothers, Mechanisms and Mediators, Frontiers in Immunology, 2020, vol. 11, s. 1-14. 
2. A.Nowicka-Zuchowska, Nebulizacja roztworami wody morskiej, Lek w Polsce 2020, vol. 30, nr 6/7, s. 6-9. 
3. P. Rapiejko, D. Jurkiewicz, Hipertoniczny roztwór wody morskiej we wspomaganiu leczenia zapalenia zatok przynosowych, Alergoprofil 2009, vol. 5, nr 2, s. 27-37.