się ten artykuł?
Znamy go wszyscy. Chlorek sodu to substancja to substancja kojarzona z solą kuchenną, gdyż jest jednym z jej składników. Związek ten jest bardzo ważny dla prawidłowego rozwoju organizmu i co ciekawe, nie musi być przyjmowany tylko doustnie. Sprawdź, jakie jest działanie chlorku sodu, kiedy warto po niego sięgać bądź kiedy się go wystrzegać.
Chlorek sodu – co to takiego?
Chlorek sodu (oznacza się go wzorem sumarycznym NaCl) to związek chemiczny składający się z takich pierwiastków jak sód i chlor. Występuje w środowisku naturalnym w halicie – minerale tworzącym złoża soli kamiennej. Substancję można także znaleźć w wodzie morskiej i w wodach mineralnych – w tym przypadku występuje jednak w rozpuszczonej formie.
Chlorek sodu jest bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jony chloru oraz sodu gwarantują odpowiednie zachowanie równowagi elektrolitowej płynów ustrojowych. Chlorek sodu ma zastosowanie m.in. w medycynie, przemyśle garbarskim, szklarskim i kosmetycznym. Jest głównym składnikiem soli kuchennej, soli warzonej oraz soli drogowej. Pierwsze dwie stosuje się w kuchni, ostatnia służy do roztapiania lodu na drogach i chodnikach, a w konsekwencji do poprawy bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego.
Jakie zastosowanie ma chlorek sodu?
Chlorek sodu składa się z chloru, czyli anionu i jonu sodu, a więc kationu. Jest podstawowym źródłem obu pierwiastków w organizmie.
Zadania chloru:
- odpowiada za regulację gospodarki wodno-elektrolitowej,
- utrzymuje równowagę kwasowo-zasadową w organizmie,
- przyczynia się do produkcji kwasu solnego w żołądku, który jest niezbędny do trawienia przyjmowanych pokarmów.
Sód ma wiele różnych funkcji, między innymi:
- wpływa na ciśnienie krwi,
- uczestniczy w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej,
- aktywuje enzym trawiący cukry, jakim jest amylaza ślinowa,
- jest odpowiedzialny za odpowiednią ilość płynu znajdującego się w przestrzeni pozakomórkowej.
Chlorek sodu jest często dodawany do żywności, ponieważ zmienia smak potraw. Jest także doskonałym środkiem konserwującym, często stosowanym, zanim w domach pojawiły się powszechnie dziś stosowane lodówki.
Substancja często jest składnikiem preparatów do płukania nosa, oczu oraz gardła. Produkty, które ją zawierają, są często zalecane w przypadku zaburzeń elektrolitowych.
Kiedy stosować chlorek sodu?
Chlorek sodu często występuje w stężeniu 0,9% i w takiej postaci stosuje się go jako środek do nawadniania organizmu. Używa się go często także do:
- rozpuszczania substancji leczniczych,
- inhalacji,
- przepłukiwania nosa,
- przepłukiwania ran,
- przepłukiwania oczu.
Większe stężenie chlorku sodu – 3% ma działanie obkurczające, dlatego używa się go do wspomagania oczyszczenia zatok, nosa i dolnych dróg oddechowych.
Chlorek sodu w kosmetyce
W kosmetykach chlorek sodu bardzo często jest stosowany jako substancja wypełniająca i zarazem zwiększająca objętość danego specyfiku. Może też być używany jako substancja zapachowa bądź maskująca inne zapachy. Związek sprawia również, że substancja staje się bardziej lepka, sprzyja również stabilizacji emulsji.
Jakie są przeciwskazania do stosowania chlorku sodu?
Po chlorek sodu nie powinny sięgać osoby, które mają zaburzenia gospodarki elektrolitowej i towarzyszące temu: hipokaliemię, hiperchloremię oraz hiperatremię. Przeciwskazaniem są także niewydolność nerek oraz obrzęk płuc.
Chlorek sodu może wchodzić w różne interakcje z przyjmowanymi lekami. Stosowanie go (dożylnie) wymaga zrezygnowania z leków, które zawierają jony sodowe i jony chlorkowe.
W przypadku noworodków nie wolno używać chlorku sodu do nawadniania organizmu. U tak małych dzieci roztwory mogą być jedynie stosowane, by wyrównać poziom elektrolitów.
Chlorek sodu – działania niepożądane
Zdarza się, że podanie chlorku sodu może przyczynić się do wystąpienia działań niepożądanych, takich jak:
- gorączka,
- nudności,
- niepokój,
- częstoskurcz,
- zawroty głowy,
- śpiączka,
- wzmożone napięcie skóry.
Tego typu objawy występują jednak tylko w przypadku dożylnego podania chlorku sodu.
Czasem zdarza się także podrażnienie oczu u osób stosujących krople do oczu z chlorkiem sodu.
Chlorek sodu w ciąży
Chlorek sodu jest substancją, którą mogą stosować kobiety w ciąży oraz matki karmiące (nie wpływa w żaden sposób na laktację).
Czy chlorek sodu można nazywać solą?
Bardzo często wymiennie używa się nazw chlorek sodu i sól. To błąd. Chlorek sodu to 99% soli, jednak jest to związek chemiczny, zaś sól uznaje się za jeden z artykułów spożywczych. W soli w niewielkiej ilości znajdują się też inne substancje np. jodan potasu czy inne minerały. Z reguły jest ta też substancja, która zapobiega zbrylaniu się soli.
W polskich sklepach zazwyczaj można kupić sól kuchenną jodowaną, a więc taką, która została dodatkowo wzbogacona o jod. Dlaczego? Otóż okazuje się, że tego pierwiastka bardzo brakuje w diecie, dlatego sól ma sprzyjać jego uzupełnieniu.
Źródła:
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=173 – dostęp: 13.01.2023 r.
- https://www.doz.pl/leki/w199-Chlorek_sodu – dostęp: 13.01.2023 r.
- https://sigma-not.pl/publikacja-78243-spożycie-chlorku-sodu-a-współczesne-zalecenia-żywieniowe-przemysl-spozywczy-2013-7.html – dostęp: 13.01.2023 r.
- https://leki.pl/substancja-czynna/chlorek-sodu/ – dostęp: 13.01.2023 r.
