Wścieklizna

Nazwa „wścieklizna” wywodzi się od jednego z łatwiej dostrzegalnych objawów tej choroby. Osobnika zakażonego cechuje znaczne podniecenie i agresja (wściekłość). Innym określeniem wścieklizny jest wodowstręt, a to dlatego, że drugim charakterystycznym objawem są mimowolne skurcze mięśni na widok, a nawet sam dźwięk płynącej wody.

Wścieklizna – co to jest?

Wścieklizna jest chorobą wywołaną przez wirus Rabies, który jest wrażliwy na wysoką temperaturę i światło słoneczne, ale dobrze znosi niskie temperatury i procesy gnilne, dzięki czemu może długo przetrwać w padlinie. Dlatego nosicielami są dzikie zwierzęta drapieżne mające z nią często do czynienia: w Polsce głównie lisy, borsuki i nietoperze.

Wrażliwe na zakażenie są wszystkie ssaki, w mniejszym stopniu ptaki. Od dzikich zwierząt mogą zakazić się nieszczepione psy, koty, konie, bydło, a także gryzonie i zające. Do zakażenia zwierząt i ludzi dochodzi na skutek kontaktu bezpośredniego przez pogryzienie, oślinienie lub (u człowieka rzadkie przypadki) na drodze powietrznej (kropelkowej i pyłowej) gazami pochodzącymi z odchodów nietoperzy.

Najniebezpieczniejsze są pogryzienia w okolicy twarzy, szyi i klatki piersiowej.
Chory człowiek jest zakaźny dla otoczenia. Wirus lokuje się głównie w centralnym układzie nerwowym, ślinie i skórze. Okres wylęgania choroby u człowieka wynosi od czterech do 12 tygodni.

Jakie są objawy wścieklizny?

Początkowe objawy to pieczenie, kłucie, mrowienie w miejscu ugryzienia, a także bóle głowy, gorączka, mdłości i uporczywy kaszel. Następnie pojawia się szybko narastające podniecenie, zaburzenia mowy, omamy wzrokowe i słuchowe. Przy próbach łykania płynów występują bolesne skurcze gardła i krtani. W ostatnim stadium choroba objawia się ciężkim zapaleniem mózgu i rdzenia. Kończy się zgonem.

Jak wygląda leczenie wścieklizny?

Niestety, do dziś nie jest znany lek przeciwko wściekliźnie, dlatego w przypadku osób pogryzionych przez zwierzęta mogące być nosicielami podejmuje się próbę uodpornienia polegającą na podaniu serii szczepionek, a w przypadku ciężkich pogryzień w okolicy głowy, szyi, palców rąk i genitaliów podaje się jednorazowo surowicę przeciwko wściekliźnie i jednocześnie rozpoczyna serię szczepień. Takie działanie należy podjąć możliwie szybko, przed wystąpieniem typowych objawów zakażenia.

Profilaktyka wścieklizny

Działania profilaktyczne polegają na obowiązkowych szczepieniach psów oraz rozrzucaniu szczepionki w lasach i na polach.

Stosuje się również profilaktyczne szczepienia osób mających częsty kontakt z padłą zwierzyną.

Uwaga! Świadectwo szczepienia zwierzęcia nie jest wystarczające do wykluczenia wścieklizny. Psa, który pogryzł człowieka, obserwuje się i w przypadku wystąpienia u niego objawów wścieklizny rozpoczyna się leczenie człowieka, a psa się usypia.