4 min.
Zespół jelita drażliwego – objawy, przyczyny i leczenie choroby

Fot. leszekglasner / stock.adobe.com
Najnowsze
26.02.2021
Szczepionka AstraZeneca także dla osób w wieku 65-69 lat. W związku z tym inna grupa będzie musiała zaczekać dłużej na swoją kolej
26.02.2021
„Łatwo się mówi, jak się jest szczupłym”? Bzdura. Dietetyczka o skinny-shamingu
26.02.2021
Wdowi garb – przyczyny, objawy, ćwiczenia, jak się pozbyć
26.02.2021
„Maseczka okazała się wystarczającym zabezpieczeniem!”. Adam Niedzielski komentuje negatywny wynik testu na koronawirusa
26.02.2021
Jak wyglądają skutki wychowywania dziewczynek w duchu „grzeczności”? Wyjaśnia Magda Korczyńska
Zespół jelita drażliwego jest przewlekłym schorzeniem spowodowanym zaburzeniami w funkcjonowaniu układu pokarmowego. Dolegliwości, które występują w jego przebiegu, znacznie utrudniają codzienną aktywność osób chorych. Leczenie obejmuje zmianę nawyków żywieniowych, przyjmowanie środków farmakologicznych, a niekiedy także psychoterapię.
Spis treści
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Marta Dąbrowska
lekarz
Zespół jelita drażliwego jest chorobą, która nie jest wywołana przez zmiany organiczne ani biochemiczne jelit. Aby postawić prawidłowe rozpoznanie, konieczne jest przeprowadzenie dokładnych badań diagnostycznych w celu wykluczenia innych patologii układu pokarmowego, które dają podobne objawy, głównie z zapaleniami jelit, celiakią, chorobami metabolicznymi oraz nowotworami w obrębie dolnego odcinka układu pokarmowego.
Co to jest zespół jelita drażliwego?
Zespół jelita drażliwego (IBS – irritable bowel syndrome) to przewlekłe zaburzenie czynnościowe układu pokarmowego. Jest jednym z najczęściej rozpoznawanych schorzeń dotyczących nieprawidłowego funkcjonowania jelita cienkiego i grubego. Występuje u około 20% populacji, w tym 2 razy częściej u kobiet. Wywiera duży wpływ na jakość życia i codzienne funkcjonowanie. Mimo to pomocy lekarskiej szuka jedynie niewielka część chorych.
Choroba ujawnia się między 20. a 30. rokiem życia. Ze względu na objawy zespół jelita drażliwego podzielono na 3 rodzaje:
- postać z biegunką,
- postać z zaparciami,
- postać mieszana.
Badania diagnostyczne zespołu jelita drażliwego obejmują analizę krwi, posiew kału, badania w kierunku pasożytów, ultrasonografię (USG) lub tomografię komputerową (TK) brzucha. Rozpoznanie stawia się też w oparciu o utrzymujące się ponad 3 miesiące objawy (tzw. kryteria rzymskie).
Przyczyny zespołu jelita drażliwego
Przyczyny zespołu jelita drażliwego nie zostały do końca poznane. Choroba ma charakter czynnościowy, co oznacza, że nie jest wywołana przez zmiany w narządach, a w badaniach laboratoryjnych i obrazowych nie stwierdza się odchyleń od normy. Wyodrębniono kilka czynników, które przyczyniają się do wystąpienia objawów:
- przyspieszenie lub zwolnienie perystaltyki jelit,
- przerost flory bakteryjnej w jelitach,
- przebyte infekcje układu pokarmowego, np. czerwonka,
- zaburzenia czucia trzewnego (nadmierna wrażliwość na bodźce),
- długotrwały stres i utrzymujące się napięcie emocjonalne,
- błędy dietetyczne,
- przebyty zabieg chirurgiczny w obrębie jamy brzusznej,
- predyspozycje genetyczne.
Zobacz także
Objawy zespołu jelita drażliwego
Objawy zespołu jelita drażliwego u dzieci i dorosłych mogą mieć różny charakter i natężenie. Nasilają się pod wpływem silnych emocji, stresu oraz po spożyciu posiłku. W początkowej fazie choroby dolegliwości występują na zmianę z okresami prawidłowego funkcjonowania jelit. Charakterystyczne jest znaczne uczucie ulgi, które następuje po wypróżnieniu się, oraz brak jakichkolwiek niedomagań w nocy.
Do objawów zespołu jelita drażliwego należą:
- skurczowy ból brzucha, głównie w lewym dole biodrowym (utrzymuje się stale lub nawraca),
- biegunka – oddawanie wodnistego stolca minimum 3 razy dziennie,
- odczuwanie nagłego i silnego parcia na stolec,
- wrażenie przelewania w brzuchu,
- zaparcia – utrudnione wypróżnianie się, kał jest twardy i bobkowaty,
- uczucie niepełnego wypróżnienia się,
- wzdęcia, odbijanie, wzmożone oddawanie gazów,
- domieszka śluzu w kale.
Często pojawiają się nudności lub wymioty. Osoba chora skarży się na złe samopoczucie, obniżenie nastroju, bóle głowy oraz zaburzenia miesiączkowania. Mimo przewlekłego charakteru zespołu jelita drażliwego jego objawy nie prowadzą do drastycznego spadku wagi i wyniszczenia organizmu.
Objawy zespołu jelita drażliwego w ciąży mogą się znacznie nasilać, zwłaszcza bóle podbrzusza, biegunka, nudności oraz skurcze jelit. Ma to związek ze zmianami hormonalnymi w organizmie kobiety i uciskiem powiększającej się macicy na narządy wewnętrzne.
Jak leczyć zespół jelita drażliwego?
Choroba ma charakter przewlekły i nawracający, dlatego leczenie zespołu jelita drażliwego polega przede wszystkim na podejmowaniu działań łagodzących dolegliwości. Do metod terapeutycznych zalicza się środki farmakologiczne, odpowiednie postępowanie dietetyczne, a także psychoterapię (terapię poznawczo–behawioralną, hipnozę, techniki relaksacyjne – medytację i jogę).
Leki na zespół jelita drażliwego to głównie środki rozkurczowe, przeciwbiegunkowe oraz łagodzące zaparcia. Duże efekty terapeutyczne osiąga się dzięki równoczesnemu stosowaniu probiotyków, ponieważ przywracają prawidłową florę bakteryjną w układzie pokarmowym. Warto skorzystać także z naturalnego leczenia zespołu jelita drażliwego – pić napar z mięty pieprzowej, melisy, liści jagód, rumianku oraz siemienia lnianego. Zioła łagodzą dolegliwości i usprawniają pracę jelit.
Dieta przy zespole jelita drażliwego może znacznie pomóc w łagodzeniu dolegliwości. Należy przede wszystkim obserwować organizm i eliminować pokarmy, które zaostrzają objawy choroby. Warto wzbogacić jadłospis w produkty, które są bogate w błonnik. Trzeba natomiast unikać alkoholu, potraw smażonych, wzdymających i zawierających dużą ilość węglowodanów, a także zrezygnować z produktów mlecznych.
Udostępnij
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Powiązane tematy:
Polecamy

25.02.2021
SESJA TERAPEUTYCZNA: Jesteś tym, kim myślisz, że jesteś

24.02.2021
„Nie chcę, żeby było po mnie widać chorobę” – mówi Agata Młynarska, która zmaga się z chorobą Leśniowskiego-Crohna

23.02.2021
Magdalena Kowalska-Herdzik o „uśmiechniętej” depresji: Stłumione emocje muszą znaleźć ujście. Zazwyczaj szukają najsłabszego punktu w ciele człowieka

23.02.2021