Dr n. med. Małgorzata Zaraś obala mity na temat zabiegu laserowej korekcji wzroku: jak przy każdej procedurze zabiegowej pojawia się wiele pytań, a w internecie krążą niesamowite historie

Coraz więcej osób decyduje się na laserową korektę wzroku. Plusów jest wiele – w końcu pierwszą czynnością po obudzeniu się nie jest szukanie „na ślepo” okularów czy zakładanie soczewek kontaktowych, a cieszenie się z ostrego obrazu. Wraz z popularnością zabiegu rośnie też liczba mitów wokół niego. Czy po korekcie wzroku tą metodą można latać samolotem? Można się malować? Ile dni trzeba spędzić w szpitalu? I w końcu – ile to kosztuje? Na nasze pytania odpowiada dr n. med. Małgorzata Zaraś, okulistka z Centrum Medycznego CMP. 

Magdalena Bury: Coraz częściej słyszę, że kolejna osoba poddała się laserowej korekcie wzroku. Na czym polega taki zabieg?

Dr n. med. Małgorzata Zaraś, okulistka: Zabieg laserowej korekcji wady wzroku polega na wymodelowaniu kształtu rogówki tak, żeby przechodzące przez nią światło ogniskowało się na siatkówce, a więc jak w oku bez wady wzroku. Przez ustalenie nowego kształtu rogówki korygować można krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm.

Ta metoda różni się od tych, które były popularne jeszcze kilka lat temu?

Metody laserowej korekcji wad wzroku cały czas ewoluują. Są coraz bardziej bezpieczne i skuteczne, a sam zabieg trwa coraz krócej. Co więcej, możliwe jest już wykonanie jednorazowo korekcji w obu oczach i po zabiegu nie trzeba nosić opatrunków. Rekonwalescencja trwa krótko, zatem szybko można wrócić do swoich obowiązków.

Dużo osób decyduje się na zabieg?

Ze względu na bezpieczeństwo zabiegu i jego korzyści, czyli późniejszą wygodę, wynikającą z braku konieczności noszenia okularów czy soczewek kontaktowych, wiele osób obecnie się na niego decyduje. Największym ograniczeniem może być wysoka cena zabiegu.

Ile kosztuje taki zabieg?

Przedział cenowy zaczyna się od 1,5 tys. zł, a kończy na 4,5 tys. zł za wyleczenie jednego oka.

Możliwe są powikłania?

Jak w każdej procedurze medycznej powikłania są możliwe, ale zabiegi te należą do grupy bezpiecznych. Wystąpienie powikłań zależy w głównej mierze od prawidłowo przeprowadzonej kwalifikacji z uwzględnieniem ewentualnych przeciwwskazań. Przestrzeganie zaleceń po zabiegu i odpowiednia higiena pooperacyjna minimalizują ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, np. zakażenia.

Oczywiście po zabiegu przez kilka dni oczy są wrażliwe, może pojawić się ból, światłowstręt, uczucie ciała obcego czy pieczenie. Ustępowanie tych dolegliwości świadczy o prawidłowym procesie gojenia. Ważne, żeby zgłaszać lekarzowi wszystkie niepokojące objawy, aby odróżnić te naturalne od pojawiających się powikłań, takich jak właśnie zakażenie, które jest najbardziej niebezpieczne. Może ono grozić nawet owrzodzeniem rogówki i trwałym uszkodzeniem oka.

Pojawiają się problemy, które nie przechodzą po kilku dniach?

Problemy trwałe występują, jednak bardzo rzadko. Należą do nich: niedokorekcja (niepełna korekcja) czy przekorygowanie (nadmierna korekcja). Zwykle można je dokorygować po pewnym czasie kolejnym zabiegiem. Jednym z rzadszych powikłań jest także nadmierne bliznowacenie rogówki, przez które może wystąpić astygmatyzm nieregularny i zniekształcenia obrazu.

Efekt halo (świetliste aureole wokół źródeł światła), glare (poświaty wokół źródeł światła) czy haze (przymglenie obrazu wtórne do przymglenia rogówki), to najczęściej przejściowe problemy, utrudniające widzenie w warunkach gorszego oświetlenia.

Inne komplikacje są wybitnie rzadkie, a w dodatku możliwe do szybkiego wychwycenia i wyleczenia. Oczywiście pod warunkiem, że pacjent zgłasza się na wyznaczone kontrole i szybko reaguje na pojawiające się niepokojące objawy.

Dla kogo jest ten zabieg?

Zabieg jest przede wszystkim dla osób, które ze względów zawodowych lub estetycznych nie chcą nosić okularów i nie tolerują lub chcą się uniezależnić od soczewek kontaktowych. Laserowa korekcja wad może być wykonana u pacjentów po 21. r.ż., choć wyjątkowo przy stabilnej wadzie może być wykonana wcześniej.

Ciekawym wskazaniem jest wada występująca tylko w jednym oku, niemożliwa do skorygowania okularami ze względu na występującą różnicę mocy. Na zabieg trzeba zgłosić się w pełni zdrowia, czyli przykładowo bez objawów infekcji gorączkowej, po rzetelnie przeprowadzonej kwalifikacji.

Po zabiegu nie wolno latać samolotem, odbywać dalekich podróży czy brać udziału w zawodach sportowych, czyli podejmować czynności, które uniemożliwiłyby pilny kontakt z lekarzem, czy zniszczyły efekt zabiegu. Kobiety nie powinny planować ciąży nawet do 6 miesięcy po zabiegu.

Co podczas zabiegu można wyleczyć poza samą wadą wzroku? Astygmatyzm? Kurzą ślepotę?

Zabieg ten koryguje jedynie podstawowe wady wzroku, takie jak: krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm. Nie leczy żadnych chorób oczu, nie niweluje też starczowzroczności, czyli problemu z widzeniem z bliska u osób po 40. r.ż.

To dlatego polecany jest osobom przed 40 r.ż. U osób starszych preferowana jest korekcyjna wymiana soczewki z możliwością wszczepienia soczewki wieloogniskowej, rozwiązującej całkowicie problem wady wzroku.

Kto nie może sobie pozwolić na laserową korekcję wzroku? 

Istnieje wiele przeciwwskazań. Dzielimy je na miejscowe, czyli okulistyczne i ogólne. Do przeciwwskazań okulistycznych zaliczamy stożek i inne zwyrodnienia rogówki, przebyte wirusowe zapalenia rogówki (opryszczka, półpasiec), zespół suchego oka, poważne uszkodzenia siatkówki (np. w wysokiej krótkowzroczności, zwyrodnieniu plamki, w retinopatii cukrzycowej czy w przebiegu zakrzepu naczyń siatkówki). Także zapalenie powiek w przebiegu alergii, atopii czy trądziku różowatego mogą stanowić o braku możliwości wykonania zabiegu.

A czy np. choroba Hashimoto może być takim przeciwwskazaniem?

Tak, to przeciwwskazania ogólne, czyli np. autoimmunologiczne choroby tarczycy – zapalenie Hashimoto czy Gravesa, kolagenozy (choroby tkanki łącznej, jak np. reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, guzkowe zapalenie tętnic, czy zespół Sjogrena), przewlekłe obniżenie odporności, skłonność do tworzenia się bliznowców oraz wszczepiony rozrusznik serca.

Zabiegu nie wykonuje się także w okresie ciąży i karmienia piersią. Niektóre z tych przeciwwskazań są przejściowe i względne, dlatego należy zawsze zgłaszać występowanie tego typu schorzeń. Ostateczna decyzja podejmowana jest w czasie wizyty kwalifikującej.

Wspominała pani doktor, że przeciwwskazaniem jest retinopatia cukrzycowa. A sama cukrzyca? 

Osoba z cukrzycą także nie powinna poddawać się zabiegowi ze względu na często współistniejące zaburzenia procesów gojenia, ale także właśnie z powodu retinopatii cukrzycowej, czyli uszkodzenia naczyń i siatkówki oka. Zaburzyć to może sam proces kwalifikacji do zabiegu, ponieważ wyniki nie będą stabilne – wahania widzenia są dużo większym problemem niż obecność nawet dużej, ale stabilnej wady. Mogą wystąpić także problemy później, w momencie konieczności leczenia retinopatii.

Ile trwa zabieg laserowej korekcji wzroku?

Zabieg trwa do kilkunastu minut i nie wymaga hospitalizacji. Konieczne jest jedynie zgłaszanie się na wyznaczone kontrole.

Jakie mity najczęściej słyszy pani doktor o laserowej korekcie wzroku od swoich pacjentów?

Jak przy każdej procedurze zabiegowej pojawia się wiele pytań, a w internecie krążą niesamowite historie. Pacjenci często mają nadzieję, że zabieg zlikwiduje konieczność zakładania okularów do bliży, co niestety nie jest prawdą, choć u niektórych pacjentów dzięki laserowej korekcji można nieco odsunąć tę konieczność w czasie.

Pojawia się także strach przed bolesnością zabiegu, tymczasem znieczulenie miejscowe jest na tyle skuteczne, że zabieg ten jest zupełnie nieodczuwalny. Pacjenci obawiają się czasem, że po zabiegu będą musieli zmodyfikować swoje zachowania i do końca życia uważać na oczy. Zabieg jest tak planowany, aby zostawić jak najwięcej zdrowej tkanki i zapewnić oczom pełne bezpieczeństwo.

Kolejny mit to strach przed poruszeniem się w czasie zabiegu i poparzeniem oka. Nowoczesne lasery mają tzw. tracker, który śledzi drobne ruchy oka i laseruje precyzyjnie tam, gdzie zostało to zaplanowane.

Czytałam, że miesiąc po zabiegu nie wolno się malować. Czy to prawda?

Całkowity proces gojenia i rekonwalescencji trwa do 3 miesięcy i zależy od rodzaju przeprowadzonego zabiegu. O szczegółach dbania o oczy na pewno poinformuje lekarz prowadzący. Jednak rzeczywiście, zarówno sam makijaż, jak i demakijaż związane są z manewrami, które mogą mechanicznie uszkodzić oko i wprowadzić zakażenie. W związku z tym po zabiegu należy powstrzymać się od wykonywania go przez przynajmniej miesiąc, chyba że lekarz uzna inaczej.

Dr n. med. Małgorzata Zaraś ukończyła Akademię Medyczną w Warszawie (obecnie Warszawski Uniwersytet Medyczny), gdzie uzyskała tytuł specjalisty chorób oczu. Zajmuje się głównie leczeniem i diagnostyką pacjentów ze zwyrodnieniem plamki żółtej związanym z wiekiem oraz laseroterapią siatkówki. Wykonuje zarówno podstawowe, jak i specjalistyczne badania okulistyczne oraz kwalifikuje do operacji zaćmy.