Guz nadnercza, czyli rak nadnercza. Jak go wykryć i leczyć?
Guz nadnercza to zmiana nowotworowa zlokalizowana na jednym bądź obydwu nadnerczach – narządach leżących po obu stronach ciała nad nerkami. Najczęściej występującym guzem nadnerczy jest gruczolak, łagodny nowotwór o dobrych rokowaniach. Jakie objawy daje guz na nadnerczu i jak przebiega jego leczenie?
Co to jest guz nadnercza?
Guz nadnercza to z reguły łagodna zmiana, która występuje głównie jednostronnie (w lewym lub prawym nadnerczu), rzadziej obustronnie. Guz nadnerczy może wywodzić się z kory lub rdzenia nadnerczy i mieć charakter czynny albo nieczynny hormonalnie. W klasyfikacji ICD-10 guz nadnercza oznaczony jest symbolami:
- D35.0 – nowotwór niezłośliwy nadnerczy;
- C74 – nowotwór złośliwy nadnerczy (C74.0 kora nadnerczy, C74.1 rdzeń nadnerczy, C74.9 nadnercze, umiejscowienie nieokreślone).
Guzy nadnerczy wykrywane są u dorosłych z częstotliwością ok. 3% u osób powyżej 50. roku życia i ok. 10% u osób w wieku podeszłym. Guzy nadnercza u dzieci występują bardzo rzadko.
Rodzaje guzów nadnerczy
Wyróżnia się następujące rodzaje guzów nadnercza:
- nieczynne hormonalnie gruczolaki kory nadnerczy,
- guzy wydzielające kortyzol, aldosteron, androgeny,
- guz chromochłonny nadnerczy,
- rak nadnercza,
- melolipoma,
- przerzuty raka płuc, nerki, przewodu pokarmowego, piersi, wątroby,
- torbiele (prawdziwe, rzekome, pasożytnicze),
- przerosty guzkowe.
Łagodne gruczolaki, tłuszczaki i naczyniaki nadnercza stanowią 50-80% wszystkich wykrywanych guzów nadnerczy. 4-5% przypadków to guzy chromochłonne, 4% – rak kory nadnerczy, 2% – przerzuty do nadnerczy.
Guz nadnercza – objawy
Niektóre guzy nadnerczy mają bezobjawowy przebieg i są wykrywane dopiero w badaniach zleconych z innych powodów medycznych. W przypadku czynnego hormonalnie guza nadnerczy wydzielającego kortyzol, u pacjentów występuje subkliniczny zespół Cushiga, który objawia się:
- nadciśnieniem tętniczym,
- pogrubieniem twarzy i karku, tzw. twarzą księżycową,
- rozstępami,
- nadmiernym owłosieniem,
- osłabieniem siły mięśniowej,
- zaburzeniami miesiączkowania,
- bólami głowy,
- depresją,
- otyłością brzuszną,
- osteoporozą,
- cukrzycą,
- hiperlipoproteinemią.
Guzy nadnerczy produkujące aldosteron powodują wzrost ciśnienia tętniczego krwi oraz niedobór potasu, który wywołuje uczucie zmęczenia i osłabienia oraz konieczność częstszego oddawania moczu. Objawy guza chromochłonnego to:
- nadciśnienie tętnicze krwi,
- kołatanie serca,
- napadowe bóle głowy,
- zwiększona potliwość,
- bladość skóry,
- drżenie kończyn.
Wiele osób zastanawia się, czy guzy nadnercza bolą, jednak dolegliwości bólowe nie są charakterystycznym objawem nowotworów nadnerczy. Jeśli ból w okolicy jamy brzusznej nie ustępuje, konieczne jest pogłębienie diagnostyki m.in. w kierunku chorób nerek.
Diagnostyka guzów nadnerczy
Guz nadnercza zazwyczaj wykrywany jest przypadkowo podczas badania USG jamy brzusznej. Po stwierdzeniu zmiany, konieczne jest poszerzenie diagnostyki o rezonans magnetyczny (RM) lub tomografię komputerową (TK). Te badania obrazowe umożliwiają ocenę wielkości i kształtu nadnerczy oraz wyznaczenie tzw. współczynnika osłabienia promieniowania, za pomocą którego można stwierdzić obecność:
- gruczolaka nadnerczy (zmiany o współczynniku osłabienia promieniowania ≤ +10 j.H),
- guza chromochłonnego lub nowotworu złośliwego (współczynnik osłabienia promieniowania większy niż 20–30 j.H).
W rzadkich przypadkach wykonuje się biopsję nadnercza, czyli pobranie próbki narządu do szczegółowej diagnostyki laboratoryjnej. Wskazaniem do tego badania może być przerzut do nadnercza oraz podejrzenie chłoniaka, mięsaka nadnerczy lub nacieku o charakterze zapalnym.
Guz nadnercza – leczenie
Osoba z guzem nadnercza powinna znaleźć się pod opieką lekarza endokrynologa i onkologa. Leczenie operacyjne guza nadnerczy stosuje się, gdy:
- zostanie wykryty guz o cechach raka nadnerczy lub guz chromochłonny,
- guz ma wielkość > 5-6 cm,
- guz szybko rośnie – powyżej 1 cm/rok.
Rekonwalescencja po operacji guza nadnerczy w większości przypadków trwa około 1 tygodnia – po tym czasie pacjenci mogą wrócić do normalnej aktywności. Chorzy, którzy nie zostali zakwalifikowani do leczenia chirurgicznego, powinni wykonać badania obrazowe po 3-6 miesiącach od wykrycia zmiany, a następnie powtarzać je raz w roku przez 2 lata. Konieczna jest również coroczna ocena hormonalna przez 5 kolejnych lat.
Bibliografia:
- Hans-Wytrychowska A., Drabik-Danis E., Wytrychowski K., Incydentaloma nadnercza – jak w POZ prawidłowo przygotować pacjenta do diagnostyki, Lekarz POZ 1/2017.
- Ignaszak-Szczepaniak M., Horst-Sikorska W., Incidentaloma nadnerczy – czy obawiać się rozpoznania?, Forum Medycyny Rodzinnej 2007, tom 1, nr 4, 384-391.
- Malicka J., Oszywa A., Kurowska M., Dudzińska M., Kiszczak-Bochyńska E., Tarach J., Przypadkowo wykryte guzy nadnerczy w codziennej praktyce klinicznej, Family Medicine & Primary Care Review 2014, 16, 2: 130-132.
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
Używały talku, zachorowały na raka jajnika. „Po prostu ufałyśmy temu, co mówiły reklamy” – mówią i pozywają kosmetycznego giganta
Dave Coulier ma raka w trzecim stadium. Wspiera go kolega z „Pełnej chaty”
Rośnie liczba zachorowań na raka głowy i szyi. „Czynniki często idą w parze z niskim statusem materialnym”
Marek Raczkowski ma nowotwór. „Koszty leczenia i operacji, której potrzebuję, są tak wysokie, że przekraczają moje dochody”
się ten artykuł?