Guz prawego i lewego nadnercza – jak wygląda leczenie?

Guz nadnercza może być czynny hormonalnie lub nie. Jest to jedno z kryteriów wyboru leczenia. W przypadku tej pierwszej możliwości konieczne jest odpowiednie, farmakologiczne przygotowanie chorego.

Guz nadnercza to nieprawidłowa masa wykryta w tym gruczole. Najczęściej uwidacznia się takie zmiany przypadkowo w badaniu obrazowym, które wykonywane jest zupełnie z innego powodu. Jednym z takich badań jest USG. Zawsze jednak konieczne jest potwierdzenie występowania zmian przez wykonanie tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego. W diagnostyce wykorzystuje się badania laboratoryjne oraz obrazowe, które odgrywają kluczową rolę. Obraz guza w TK czy MR pozwala wstępnie ocenić, czy ma się do czynienia ze zmianą łagodną, czy złośliwą.

Jakie guzy nadnerczy można wykryć?

Nadnercza to parzyste struktury umiejscowione obustronnie na górnych biegunach nerek. Po jednej (lub obu stronach jednocześnie) mogą pojawić się guzy. W budowie nadnercza fizjologicznie wyróżnia się rdzeń, jak również korę nadnerczy złożoną z trzech warstw. Guzy nadnercza dzieli się na te nieczynne hormonalnie oraz te mające zdolność wydzielania hormonów. Zdecydowanie częściej obserwuje się występowanie guzów niezłośliwych niż złośliwych – najczęściej są to gruczolaki. Mogą one powstać w każdej z trzech warstw nadnerczy lub mogą mieć budowę mieszaną zawierającą komórki każdej z nich.
Guz chromochłonny nadnerczy to guz wywodzący się nie z kory, lecz z rdzenia nadnerczy. Czasami są to guzy zapalne, torbiele, krwiaki czy zmiany ziarnicze. Złośliwy guz nadnerczy to rak, natomiast obustronny guz może oznaczać chłoniaka. W nadnerczach trzeba liczyć się również z obecnością przerzutów nowotworowych.

Objawy guza nadnercza

Bez względu na to, czy guz pojawia się w nadnerczu lewym, czy prawym, objawy są podobne. Najczęściej są one wykrywane przypadkowo, wobec czego można wnioskować, że nie dają żadnych objawów klinicznych. W momencie, gdy guz nadnercza ma aktywność hormonalną, mogą pojawić się symptomy związane z nadmiernym wyrzutem tych hormonów. W związku z tym mogą rozwinąć się nadciśnienie tętnicze, cukrzyca czy nieprawidłowy poziom glukozy na czczo oraz nadmiar męskich hormonów płciowych u kobiet, co skutkuje zaburzeniami miesiączkowania czy nadmiernym owłosieniem. Pojawić się mogą również zmiany proporcji ciała, otyłość, zaniki mięśni.

Diagnostyka guzy nadnerczy

Wśród podstawowych badań laboratoryjnych wykonuje się testy poziomu elektrolitów, glukozy, a przede wszystkim sprawdza zaburzenia w poziomie hormonów w przypadku guzów hormonalnie czynnych. Podstawą diagnostyki są jednak badania obrazowe, które pozwalają na uwidocznienie zmiany ogniskowej w nadnerczu. Dzięki nim można ocenić na podstawie rozmiaru i wyglądu zmiany, czy jest ona najprawdopodobniej złośliwa, czy łagodna. W przypadku tomografii komputerowej (wykonanej z oceną wypłukiwania się tego środka) można zauważyć, że gruczolaki wypłukują się szybciej niż guzy złośliwe.
W rezonansie magnetycznym obraz różnicuje się na podstawie zawartości lipidów w zmianie. Rak nadnercza czy przerzut innego nowotworu złośliwego charakteryzuje się brakiem lipidów.

Leczenie guza nadnercza

Usunięcie guza nadnercza metodą laparoskopową jest najczęściej wykonywanym zabiegiem. Czasami konieczne jest przeprowadzenie klasycznego zabiegu operacyjnego, szczególnie w przypadku guzów, których średnica przekracza 8 cm. Wznowy, podejrzenie raka czy cechy naciekania nowotworu związane są z koniecznością standardowej operacji. W przypadku objawów krwawienia z guza należy operację wykonać w trybie pilnym. Natomiast w pozostałych przypadkach wykonuje się zabiegi planowe. Część guzów, szczególnie tych hormonalnie czynnych, wymaga od chorego wcześniejszego przygotowania farmakologicznego. Rokowanie jest różne w zależności od stopnia złośliwości czy czasu wykrycia guza.

Charakterystyka niektórych guzów nadnerczy

Wyróżnia się kilka cech, które mogą naprowadzić diagnostę na właściwe różnicowanie miejscowej zmiany (istnieją jednak wyjątki od tych reguł). Pierwszą cechą jest wielkość guza. Gruczolaki są zazwyczaj małe, natomiast złośliwe guzy mają średnicę większą niż 4 cm. Kształt guza odgrywa ważną rolę. Podobnie jak w przypadku guzów w innych lokalizacjach, te nieregularne, naciekające, związane są ze zmianą złośliwą. Guzy łagodne są regularne, okrągłe, wyraźnie odgraniczone od otoczenia. Guzy złośliwe wykazują istotne zróżnicowanie obrazu. Posiadają ogniska martwicy, zwapnień, krwawienia. Niestety też guz chromochłonny ma zróżnicowaną strukturę. Obserwować można torbiele, krwawienia czy zwapnienia. Zmiany łagodne rosną powoli w przeciwieństwie do raka.