Jak rozpoznać pierwsze objawy halitozy? Czy można ją skutecznie wyleczyć i ustrzec się przed jej nawrotami?

Pierwszy objaw halitozy to nieprzyjemny zapach z ust. Jego najczęstszą przyczyną są choroby zębów i przyzębia, ale może ona świadczyć także o innych chorobach lub powstawać w wyniku nieprawidłowej higieny jamy ustnej. Sposób leczenia halitozy w dużej mierze zależy od jej przyczyny.

Nieprzyjemny zapach z ust to problem dotyczący wielu ludzi i innych gatunków ssaków. Częstotliwość jego występowania nie jest zależna od wieku ani płci. Halitoza może być przyczyną obniżonego nastroju i barier w komunikacji społecznej, dlatego też warto zawczasu ustalić jej przyczynę i skutecznie ją wyeliminować. Nieświeży oddech mogą wywoływać różne czynniki.

Co to jest halitoza?

Halitoza to medyczne określenie nieprzyjemnego zapachu z ust, wyczuwalnego podczas mówienia i wydychania powietrza. Termin pochodzi od łacińskiego słowa: halitosis. Inne łacińskie określenie to: fetor ex ore. Ze względu na przyczynę wyróżnia się dwa rodzaje halitozy:

• halitoza fizjologiczna – wywoływana przez niewłaściwą higienę bądź złe nawyki dietetyczne,
• halitoza patologiczna – powstaje na skutek procesu chorobowego, który może się toczyć poza obrębem jamy ustnej.

Wyróżnia się dwie anomalie psychologiczne związane z nadmiernym strachem przed nieświeżym oddechem. Są to:

• pseudohalitoza – przykry zapach z ust wyczuwalny jest tylko dla osoby, która się na niego uskarża, nie jest natomiast odczuwalny dla otoczenia,
• halitofobia – lęk przed nieświeżym oddechem.

Pierwsze objawy halitozy

Problemy z rozpoznaniem halitozy u siebie lub innych osób zazwyczaj nie występują. Objawia się ona nieprzyjemnym zapachem z ust. Można go wyczuć samodzielnie lub też może być wyczuwalny przez najbliższe otoczenie. Jednym ze sposobów na sprawdzenie, czy woń wydobywająca się z ust może być przykra, jest polizanie nadgarstka. Jeśli po wyschnięciu śliny pozostanie brzydki zapach, oznacza to, że mamy do czynienia z halitozą. Test ten należy wykonywać po oczyszczeniu jamy ustnej, jednak nie wcześniej niż przed upływem 30 min od ostatniego mycia zębów.

Jakie są najczęstsze przyczyny halitozy?

Najczęstsze przyczyny halitozy to stany zapalne w obrębie jamy ustnej. Szacuje się, że w ok. 90% przypadków przykry zapach z ust wywołany jest przez choroby zębów i dziąseł. Bezpośrednio są za niego odpowiedzialne bakterie Gram-ujemne powstające przy procesach zapalnych jamy ustnej i kolonizujące tylną część języka. Wytwarzają one lotne związki siarki, które powodują nieprzyjemny zapach z ust. Za ich powstawanie mogą być odpowiedzialne takie czynniki, jak:

• nieleczona próchnica,
• nieszczelne wypełnienia ubytków próchniczych,
• zapalenie dziąseł,
• zakażenia – grzybicze i bakteryjne,
• nalot bakteryjny na języku,
• nieprawidłowa higiena jamy ustnej,
• resztki pokarmowe długo pozostające w jamie ustnej,
• zespół Sjögrena wywołujący brak śliny.

W tych przypadkach ważną rolę w leczeniu halitozy odgrywa prawidłowa higiena jamy ustnej, obejmująca zęby, przestrzenie międzyzębowe, język i wewnętrzną część policzków. Halitozę patologiczną mogą wywoływać także choroby układu pokarmowego, do których zalicza się m.in. chorobę refluksową przełyku, zapalenie błony śluzowej żołądka oraz uchyłki przełyku, a także stany zapalne dotyczące oskrzeli. Poza tymi chorobami częste przyczyny nieświeżego oddechu to także palenie papierosów oraz picie nadmiernej ilości kawy i przyjmowanie niektórych leków, w tym antydepresyjnych. Halitoza może występować w okresie ciąży oraz u dzieci. Niekiedy ma charakter przejściowy i jest związana ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w danym okresie, innym razem wymaga leczenia. Decyzję o sposobie postępowania powinien podjąć lekarz prowadzący.

Inne przyczyny halitozy patologicznej

Nieświeży oddech, który nie jest wywołany patologiami w obrębie jamy ustnej, może mieć bardzo różne przyczyny. Kluczowa kwestia to odpowiednie ich zdiagnozowanie. Zalicza się do nich m.in. takie schorzenia, jak:

• zapalenie zatok,
• zapalenie migdałków,
• skrzywienie przegrody nosowej,
• cukrzyca,
• choroby nerek,
• kwasica ketonowa,
• mocznica,
• niewydolność i marskość wątroby,
• nowotwór w obrębie przewodu pokarmowego.

Warto jednak zauważyć, że choroby ogólnoustrojowe należą do bardzo rzadkich przyczyn halitozy. I ich leczenie musi być prowadzone przez lekarza.

Jak leczyć halitozę?

Aby wiedzieć, jak się pozbyć halitozy, trzeba najpierw ustalić jej przyczynę. Ponieważ zazwyczaj wywołują ją problemy zlokalizowane w obrębie jamy ustnej, warto zacząć od przeglądu stomatologicznego i poprawy higieny osobistej. Regularne mycie zębów, uwzględniające czyszczenie języka, przestrzeni międzyzębowych oraz płukanie jamy ustnej przeznaczonymi do tego płynami, ograniczającymi rozwój bakterii beztlenowych, powinno się stać codziennym nawykiem. Jeżeli mimo przestrzegania zaleceń dentysty nadal wyczuwalny jest nieprzyjemny zapach z ust, należy pogłębić diagnostykę o badania ogólne i laryngologiczne. Kluczowe w leczeniu halitozy jest dotarcie do jej źródła i wyeliminowanie czynników ją wywołujących. Tabletki na halitozę mogą być skuteczne, ponieważ eliminują one powstawanie lotnych związków siarki, nie powinny jednak zastąpić szczegółowej diagnostyki medycznej i – w razie potrzeby – leczenia występującego schorzenia.

Halitoza, pomimo że jest problemem powszechnym, może utrudniać funkcjonowanie w społeczeństwie. Dlatego też nie należy lekceważyć jej pierwszych objawów.