Przejdź do treści

Lobotomia – co to jest? Jak przeprowadzany jest zabieg i jakie są skutki uboczne lobotomii?

Kobieta siedzi w gabinecie laekarskim i trzyma się za głowę
fot. VadimGuzhva/AdobeStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Lobotomia to zabieg neurochirurgiczny, który budzi dużo kontrowersji. Obecnie to zabieg zakazany i niewykonywany ani w Polsce, ani na świecie. Czym jest lobotomia i jakie są jej skutki uboczne?

Co to lobotomia?

Lobotomia (lobotomia czołową, leuktomia) to jeden z zabiegów neurochirurgicznych. Polega na przecięciu włókien nerwowych stanowiących połączenie między płatami czołowymi a międzymózgowiem. Wskutek tego mają zostać przerwane połączenia, które przez wadliwe funkcjonowanie neuroprzekaźników stały się przyczyną schorzeń psychiatrycznych.

Praktyki związane z lobotomią mózgu rozpoczęły się w latach 50. XX wieku, a ich kolebką były Stany Zjednoczone. Głównymi wskazaniami do przeprowadzenia zabiegu stały się schorzenia psychiatryczne, przede wszystkim depresja i schizofrenia, a także inne choroby przebiegające z zaburzeniami nastroju i osobowości.

Po początkowych, pozornych sukcesach metody terapeutycznej zaczęto dostrzegać ogrom jej niekorzystnych skutków ubocznych i negatywny wpływ na późniejsze funkcjonowanie pacjentów. W związku z tym lobotomia stała się zabiegiem zakazanym. Obecnie nie jest wykonywana.

Lobotomia – historia lobotomii

Jaka jest historia lobotomii? Na początku XX wieku za istotę wielu schorzeń psychiatrycznych zostały uznane nieprawidłowe sygnały i błędy w przekaźnictwie nerwowym. To one miały wywoływać nagłe nieuzasadnione zmiany nastroju, a także objawy w postaci omamów wzrokowych i słuchowych („głosów”) czy zmian w zachowaniu. Nie znano wówczas leków, którymi można by zlikwidować takie dolegliwości, dlatego stwierdzono, iż przerwanie takiej wadliwej komunikacji powinno pozbawić człowieka wszystkich niekorzystnych zaburzeń i doprowadzić do wyzdrowienia.

Kluczem do tego miała stać się lobotomia, jednakże nie zdawano sobie sprawy, jak wiele dodatkowych skutków ubocznych będzie wiązało się z uszkodzeniem połączeń między składowymi mózgu. Pierwsza lobotomia została przeprowadzona w 1935 roku przez Antonia Egasa Moniza, który wzorował się na badaniach i doniesieniach dwóch naukowców, Jacobsena i Fultona, wykonujących lobotomię u szympansów, podobno z zadowalającym rezultatem.

Mimo zaobserwowania tych powikłań i wątpliwej skuteczności metody Moniz otrzymał za jej wprowadzenie do medycyny i stosowanie Nagrodę Nobla. Lobotomia była stosowana przez następne 20 lat mimo świadomości lekarzy o jej znikomej skuteczności, przy narażeniu chorego na poważne i w zasadzie zawsze występujące skutki uboczne. Wiele osób, nie widząc alternatywy dla siebie lub swoich bliskich udręczonych przez objawy chorób psychicznych, decydowało się na poddanie tej procedurze. 

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność, Energia, Beauty
Naturell Witamina B Complex Vegan, 180 tabletek
79,99 zł
NOWOŚĆ
Odporność
Przecier z owoców bzu czarnego ElPol, 300 ml
19,50 zł
NOWOŚĆ
Odporność, Multilac
Multilac Synbiotyk, 20 kapsułek
23,39 zł
Odporność, Good Aging
Naturell Witamina D 1000mg, 365 tabletek
70,00 zł
Odporność
Naturell Omega-3 1000 mg, 120 kaps
54,90 zł
Kobieta wspierająca swoją koleżankę z depresją

Lobotomia w Polsce i na świecie

Od 1940 roku liczba przeprowadzonych zabiegów zaczęła gwałtownie rosnąć. W 1951 roku w Stanach Zjednoczonych wykonano prawie 20 tysięcy lobotomii, na całym świecie zaś nawet 70 tysięcy. W latach 1947-1951 w Polsce przeprowadzono lobotomię u 27 pacjentów. 22 z nich chorowało na schizofrenię, 5 na padaczkę z jednoczesnym uzależnieniem od alkoholu.

Europejczycy wierzyli, że lobotomia może wyleczyć z homoseksualizmu, zaś Japończycy stosowali ją na sprawiające trudności dzieci.

W latach pięćdziesiątych wprowadzono na rynek leki antypsychotyczne, dzięki czemu zaprzestano stosowania lobotomii, uznając ją za metodę zakazaną i barbarzyńską.

Lobotomia – skutki uboczne

Obecnie środowiska psychiatryczne i neurochirurgiczne nie zalecają lobotomii jako metody leczniczej. Nie tylko nie likwiduje ona uciążliwych objawów, ale jest też przyczyną wielu trwałych i poważnych zaburzeń. Należą do nich m.in. zaburzenia świadomości, abulia, apatia, napady padaczkowe, zobojętnienie, zaburzenia logicznego myślenia, utrata pamięci, zaburzenia popędu seksualnego i wiele innych.

Skutki uboczne lobotomii zaobserwowano już na samym początku, kiedy zaczęto wykonywać zabieg. W pierwszym okresie swojej praktyki Moniz przeprowadził 20 lobotomii u pacjentów szpitali psychiatrycznych. Wśród nich znajdowali się chorzy na depresję, schizofrenię i zaburzenia nerwicowe. Jedynie u 7 z nich zabieg spowodował ustąpienie dolegliwości psychiatrycznych (zwłaszcza halucynacji). Jednak w zasadzie u wszystkich obserwowano po zabiegu:

Podczas 20 lat stosowania lobotomii wielu ludzi poddanych jej zmarło, a część w stanie całkowitego zobojętnienia i braku kontaktu z otoczeniem kończyła swoje życie przewlekłym pobytem w szpitalach psychiatrycznych lub placówkach opiekuńczych. W sumie szacuje się, że podczas swojej praktyki Freeman uśmiercił ponad 100 osób, a wiele trwale okaleczył. Jednak lekarz zapłacił za to pewną cenę, gdyż w 1967 roku pozbawiono go prawa do wykonywania zawodu.

Zobacz także

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Białe plamy na paznokciach – co oznaczają i jak się ich pozbyć?

Kobieta

W wykrywaniu lęku pomoże badanie krwi? Nadchodzi rewolucja w profilaktyce zdrowia psychicznego

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Przelewanie w brzuchu – czy jest normalne? Co może oznaczać uczucie przelewania wody w brzuchu?

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

„Unikanie odczuwania lęku ma poważniejsze negatywne skutki niż jego faktyczne odczuwanie”. O zaburzeniach lękowych mówi Natalia Kocur

Paulina i Arkadiusz chorują na schizofrenię. Udowadniają, że ich choroba nie przekreśla szans na normalne życie

Bruzdy na paznokciach – podłużne, poprzeczne. Przyczyny i leczenie bruzd na paznokciach

Kobieta

WHO alarmuje: Do 2030 r. z depresją będzie zmagać się większość społeczeństwa na całym świecie

„Depresja to choroba, której nie widać. Można się z niej pośmiać, podważyć ją i bezkarnie uznać, że ludzie o niej mówią pod publikę” – mówią Małgorzata Serafin i Marek Sekielski

„Medycyna konwencjonalna nie stoi w sprzeczności z medycyną integralną czy holistycznym podejściem do zdrowia. Przeciwnie, jest jej częścią” – mówi Orina Krajewska

Stwardnienie rozsiane (SM) – choroba młodych kobiet. Objawy i programy lekowe

Twój mózg co jakiś czas potrzebuje odpoczynku i relaksu. Podpowiadamy, jak to zrobić

Nazywano go „złotem duszy”, wierząc, że poprawia nastrój, podawano z winem i gotowano w ryżu. Jak kiedyś leczono złotem

„Ciałoneutralność to złoty środek, którego szukamy. Nie patrzmy na siebie skrajnie: muszę być chuda albo jestem gruba i okej, nic z tym nie robię” – mówi Oliwia Dąbrowska ze Szczerej Sfery

Kobieta

Ty zawsze w trzech swetrach, a dalej ci zimno? Oto kilka możliwych przyczyn

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

Kobieta stoi na ulicy

Ty czy twój mózg. Kto podejmie decyzję o tym, co dziś obejrzysz na Netfliksie?

5 codziennych zagrożeń dla kręgosłupa. Unikaj jak ognia!

Dziewczyna

Rekordowa liczba prób samobójczych dzieci i młodzieży w Polsce. „To dwa tysiące dramatycznych historii w szkołach, złamanych serc rodziców”

Dłonie

Dziewczynce amputowano wszystkie kończyny. Winą błędna diagnoza lekarzy

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Totalna biologia – na czym polega, jak tłumaczy powstawanie chorób i jakie metody leczenia proponuje

×