Na czym polega embolizacja nerki, tętniaka mózgu czy naczyniaka? Jakie są powikłania po zabiegu?

Embolizacja jest zabiegiem polegającym na wprowadzeniu cewnika z materiałem zatorowym do problematycznego naczynia, dzięki czemu likwiduje się nieprawidłowości żylne. Obecnie ma ona zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny – m.in. w ginekologii, urologii oraz neurochirurgii.

Co to jest embolizacja?

Embolizacja (wewnątrznaczyniowa) to jedna z bezpieczniejszych metod wykorzystywanych m.in. w leczeniu tętniaków mózgu. Zabieg polega na wprowadzeniu do krwiobiegu cewnika z materiałem zatorowym i zamknięciu światła naczynia.

Embolizacja naczyń rozpoczyna się od wprowadzenia przez nacięcie w skórze oraz tętnicy (zazwyczaj udowej) specjalnej prowadnicy, za pomocą której dociera się do miejsca przeprowadzanego zabiegu. W tej okolicy uwalnia się materiał embolizacyjny, który zamyka docelowe naczynie lub tętniaka. W zależności od choroby procedurę wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym.

Embolizacja nerki (tętnicy nerkowej)

Zabieg embolizacji na tętnicy nerkowej lub mniejszych naczyniach zaopatrujących ten narząd w krew wykonuje się w przypadku raka nerki w celu pozbawienia odżywienia nieprawidłowych tkanek lub przed zabiegiem operacyjnym. Szczególnie przydatny jest w przypadku intensywnego krwawienia zmian.

Powikłania po embolizacji naczyń nerkowych obejmują:

• zawał nerki,
• uszkodzenie naczyń i zespół poembolizacyjny (gorączkę, podwyższenie poziomu białych krwinek w surowicy, ból okolicy lędźwiowej).

Embolizacja tętniaka mózgu

Leczenie tętniaków mózgu przeprowadza się obecnie często z zastosowaniem embolizacji. Ma ona na celu wyłączenie tętniaka z krążenia oraz spowodowanie jego wykrzepiania. Zabieg ten nie wymaga otwarcia czaszki, czyli tak zwanej kraniotomii, przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym.

Podczas embolizacji, przez cewnik naczyniowy i pod kontrolą aparatu rentgenowskiego, tętniak zostaje wypełniony specjalnymi sprężynkami (tzw. coilami). Czasami w trakcie trwania operacji konieczne jest założenie stentów, mających na celu zapobiegnięcie wydostania się sprężynek z wnętrza tętniaka.

Ile trwa embolizacja tętniaka?

Zabieg może trwać od kilkudziesięciu minut do kilku godzin, w zależności od jego położenia oraz ewentualnych komplikacji w trakcie trwania zabiegu.

Zalecenia po embolizacji tętniaka mózgu nie są tak restrykcyjne, jak w przypadku operacji neurochirurgicznych. Tylko czasami zaleca się wykonanie tomografii komputerowej, by w porę zaobserwować ewentualne powiększanie się tętniaka, a pacjent pozostaje pod opieką lekarza neurochirurga. Życie po embolizacji tętniaka mózgu jest bezpieczniejsze niż przed wykonaniem zabiegu.

Powikłania po embolizacji tętniaka

Powikłania po embolizacji są o wiele rzadsze niż te występujące po operacji neurochirurgicznej. Należą do nich:

• krwiak w miejscu wkłucia,
• udar mózgu,
• zakrzepica,
• stałe ubytki neurologiczne,
• zgon.

Embolizacja naczyniaka

Embolizację (np. wątroby) stosuje się także w leczeniu łagodnych zmian nowotworowych – naczyniaków, chociaż większość z nich zanika samoistnie z wiekiem. Zazwyczaj robi się ją w trakcie badania obrazowego zwanego angiografią.

Jest ona konieczna przed wykonaniem zabiegu operacyjnego w celu zmniejszenia krwawienia. Embolizacja naczyniaków prowadzi do ich całkowitego wyleczenia.

Embolizacja mięśniaków macicy (tętnicy macicznej)

Embolizacja tętnicy macicznej jest jedną z metod leczenia mięśniaków macicy, będącą alternatywą dla zabiegów operacyjnych. Pozwala ona zachować płodność u kobiet starających się o dziecko. Poprzez odcięcie dopływu krwi dochodzi do zaniku mięśniaka oraz ograniczenia jego wzrostu.

Jak przebiega zabieg?

Do tętnicy wprowadza się pod kontrolą rentgenowską cewnik z małymi cząsteczkami. Dzięki temu dochodzi do zmniejszenia obfitych objawów krwawienia miesięcznego.

Powikłania mogące wystąpić po embolizacji mięśniaków to:

• wypadanie mięśniaka przez szyjkę macicy,
• martwica,
• silne dolegliwości bólowe,
• gorączka.

Najczęściej jest to jednak tylko kilkutygodniowy dyskomfort podbrzusza.

Embolizacja żylaków powrózka nasiennego

Uczucie ciężkości w worku mosznowym oraz obrzmienie może być konsekwencją żylaków powrózka nasiennego. Jedną z najnowszych metod ich leczenia jest embolizacja wewnątrzżylna. Skutkuje ona zamknięciem żyły jądrowej oraz niewydolnych naczyń splotu wiciowatego.

Wykonuje się ją w przypadku występowania dolegliwości oraz podejrzenia niepłodności ze strony męskiej, która może być spowodowana podwyższeniem temperatury jąder, co jest związane z obecnością żylaków. Niestety jakość nasienia ulega poprawie tylko u części pacjentów poddających się temu leczeniu.

Endowaskularna embolizacja

Embolizacja tętniaków jest coraz szybciej rozwijającą się metodą leczenia. Tzw. technika endowaskularna zredukowała ryzyko względnie ciężkiego kalectwa lub zgonu o ponad 20 proc.

Zabiegi endowaskularne przeprowadzane są w znieczuleniu miejscowym na sali operacyjnej, wyposażonej w aparat rentgenowski.