Na czym polega tomografia zatok i jak się przygotować do badania?

Tomografia zatok to najdokładniejsze i najczęściej wykonywane badanie pozwalające na zdiagnozowanie chorób zatok przynosowych. Jakie są wskazania do badania, jak się przygotować i jaka jest cena tomografii komputerowej zatok?

Wskazania do wykonania tomografii zatok

Zatoki przynosowe to przestrzenie pneumatyczne znajdujące się w kościach twarzoczaszki, które są połączone z jamą nosową. Zatoki przynosowe to zatoki czołowe, klinowe, sitowe, i zatoki szczękowe. Ich rolą jest m.in. ogrzewanie i nawilżanie wdychanego powietrza. Zapalenie zatok przynosowych pojawia się najczęściej w efekcie zakażenia wirusowego, rzadziej bakteryjnego czy grzybiczego. Zapaleniu sprzyjają różnego rodzaju infekcje, począwszy od zwykłego przeziębienia. Do najczęstszych objawów zapalenia zatok zalicza się ciągły katar, zatkany nos i ból głowy pojawiający się najmocniej podczas jej pochylania. Lekarze są w stanie zdiagnozować zapalenie zatok na podstawie wywiadu medycznego i oglądu jamy nosa.

W przypadkach nawracających i przewlekłych infekcji specjaliści najczęściej kierują pacjenta na tomografię komputerową zatok przynosowych, by w ten sposób sprawdzić, czy zapalenie nie spowodowało uszkodzeń w zatokach i czy nie rozszerza się m.in. na oczodoły, czy mózg. Tomografia zatok jest wykonywana również w przypadkach, gdy inne badania, np. RTG zatok, nie dały jasnych wyników. Co jeszcze wykrywa tomografia zatok? Badanie to jest również bardzo przydatne podczas rozpoznania wad rozwojowych twarzoczaszki, pozwala też ocenić drożność jam nosowych i wykryć zmiany nowotworowe w jamie nosowej i zatokach, jak i określić stopień zaawansowania choroby. Tomografia zatok jest też wykonywana u pacjentów skierowanych do zabiegu chirurgicznego jamy nosowej, ponieważ pozwala na dokładne określenie budowy jamy nosowej i zatok.

Jak wygląda tomografia zatok?

Badanie zatok za pomocą tomografii komputerowej jest bezbolesne i nie powoduje u pacjenta dyskomfortu. Jedynie w przypadku osób cierpiących na klaustrofobię może być ono nieprzyjemne, jednak najczęściej przed jego wykonaniem podawane są środki uspokajające. Pacjent przed tomografią komputerową zostanie poproszony o położenie się na plecach na specjalnym stole. Podczas całego badania osoba powinna pozostawać w bezruchu – żeby to ułatwić, stosuje się poduszki i specjalne paski. Podczas tomografii komputerowej stół, na którym leży pacjent, automatycznie wsuwa się w tubę skanera, aż do osiągnięcia najlepszej pozycji, umożliwiającej uzyskanie najdokładniejszego obrazu badanego obszaru. Pacjent może być poproszony o wstrzymanie oddechu podczas pracy skanera. Wielu pacjentów zastanawia się, ile trwa tomografia zatok. Badanie najczęściej trwa kilka, maksymalnie kilkanaście minut. Po jego zakończeniu, bez użycia środków kontrastowych, osoba może powrócić do codziennych zajęć. W przypadku użycia kontrastu pacjent powinien stosować się do zaleceń personelu medycznego.

Tomografia zatok – przygotowanie do badania

Tomografia komputerowa zatok przynosowych nie wymaga specjalnego przygotowania. W przypadku nawracających infekcji zatok przynosowych badanie należy wykonywać co najmniej dwa miesiące po zakończeniu ostrego stanu zapalnego.

Przed tomografią zatok powinno się poinformować lekarza o aktualnych chorobach, zwłaszcza o astmie, niewydolności krążenia, cukrzycy, schorzeniach nerek czy choroby tarczycy – mogą to być przeciwwskazania do badania zwłaszcza w przypadku, gdy ma być użyty środek kontrastowy. Kobiety będące w ciąży powinny to zakomunikować lekarzowi. Osoby zmagające się z klaustrofobią również powinny poinformować o tym przed badaniem – nie jest to przeciwskazanie, ale pacjentowi mogą być podane leki uspokajające.

W przypadku, gdy badanie będzie wykonywane z użyciem środka kontrastującego, tomografia zatok jest wykonywana na czczo. Pacjent nie powinien spożywać żadnych posiłków w dniu badania. Jeśli tomografia zatok będzie wykonana bez kontrastu, przychodzenie na czczo nie jest konieczne, chyba że lekarz zaleci inaczej. Tuż przed badaniem należy usunąć z ciała  biżuterię i przedmioty z elementami metalu, ponieważ mogą one wpływać negatywnie na jakość obrazu.

Cena tomografii komputerowej zatok przynosowych

Tomografia komputerowa zatok przynosowych może być wykonywana bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Pacjent powinien wcześniej uzyskać skierowanie na badanie od lekarza. Należy jednak pamiętać, że nierzadko na tomografię w ramach NFZ trzeba czekać kilka lub nawet kilkanaście tygodni. Koszt badania w ramach wizyty prywatnej może wynosić od około 200 zł do 400 zł w większych miastach.